Zwycięstwo opozycji demokratycznej w wyborach 15 października nie tylko pozwala nowemu koalicyjnemu rządowi na przywrócenie w kraju zasad praworządności i na odbudowę zniszczonych przez PiS instytucji, lecz także na korektę polityki gospodarczej. Konieczny jest przegląd sektora podmiotów z decydującym udziałem Skarbu Państwa, ogromnie rozbudowanego i służącego do gratyfikacji członków i zwolenników PiS oraz koalicjantów tej partii.
Największy, a więc strategiczny
Najbardziej znanym i najistotniejszym podmiotem tego sektora jest koncern Orlen, kierowany (prawdopodobnie do 6 lutego, kiedy odbędzie się NWZA) przez nominatów poprzedniej władzy z prezesem Danielem Obajtkiem na czele. Spektakularne działania w ostatnich siedmiu latach, takie jak przejęcie przez Orlen Energi, potem mocno krytykowana fuzja z Lotosem wraz z pozbyciem się przez Orlen kontroli nad najlepszą rafinerią w Europie (rafinerią Gdańską), w konsekwencji umowy z Saudi Aramco, oraz wchłonięcie PGNiG, siłą rzeczy sprawiają, że nowy rząd będzie musiał nie tylko przeanalizować zasadność podejmowanych w przeszłości działań, ale przede wszystkim zastanowić się nad przyszłym kształtem tego koncernu.
Gąszcz spółek…
Orlen to największy koncern w kraju, ma strategiczne znaczenie, dlatego uwaga nowego ministra aktywów państwowych będzie niewątpliwie skoncentrowana w istotnej mierze właśnie na nim. Spółka ta to potężny organizm działający wedle informacji podanych przez nią samą w takich segmentach jak: energetyka, rafineria, petrochemia, detal, wydobycie (plus segment funkcje korporacyjne). 31 grudnia ub.r. na Orlen składała się spółka dominująca oraz 105 spółek konsolidowanych tzw. pełną metodą. To nie oznacza, że w grupie nie ma wielu innych.
Konglomerat Orlen składa się z tzw. core biznesu, tj. wydobycia i przerobu ropy naftowej oraz jej pochodnych (czyli z działalności początkowej samego Orlenu plus core biznesu Lotosu), z detalu, a więc sprzedaży paliw płynnych we własnych stacjach (na koniec 2023 r. Orlen posiadał łącznie 3097 stacji w sześciu krajach, w tym 1920 w Polsce), produkcji energii elektrycznej (w tym z OZE) w części obejmującej dawną Energę oraz z wydobycie oraz sprzedaży i dystrybucji gazu ziemnego (efekt przejęcia PGNiG).
Skomplikowaną i nieprzejrzystą organizację konglomeratu ilustruje lista spółek podlegających nadzorowi prezesa i poszczególnych członków zarządu (według sprawozdań samego Orlenu z końca 2022):
