Oscarowy skandal? Reżyser "Przesilenia zimowego" oskarżony o naruszenie praw autorskich

Da’Vine Joy Randolph otrzymała Oscara za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą za występ w filmie "Przesilenie zimowe". Reżyser filmu został zaś oskarżony o naruszenie praw autorskich i plagiat scenariusza, którego oryginał miał powstać ponad dekadę temu.

Publikacja: 11.03.2024 08:44

Kadr z filmu "Przesilenie zimowe" (2023, reż. Alexander Payne), nominowanego do Oscarów w pięciu kat

Kadr z filmu "Przesilenie zimowe" (2023, reż. Alexander Payne), nominowanego do Oscarów w pięciu kategoriach.

Foto: Seacia Pavao / Focus Features LLC / Avalon

Nie milkną echa oscarowej gali, która miała miejsce w nocy z niedzieli na poniedziałek. Jedną z wygranych okazała się Da’Vine Joy Randolph, nagrodzona statuetką za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą. Kobieta wcieliła się w rolę Mary — kucharki i matki, która straciła syna na wojnie oraz bohaterki genialnego filmu „Przesilenie zimowe”. Tymczasem, opinię publiczną obiegła informacja o rzekomym plagiacie, którego dopuścić mieli się reżyser filmu Alexander Payne oraz autor scenariusza David Hemingson.

Plagiat. Reżyser „Przesilenia zimowego” naruszył prawa autorskie?

Simon Stephenson, reżyser filmów takich jak „Szalony świat Louisa Waina” i „Luca”, w wiadomości skierowanej do Gildii Scenarzystów Amerykańskich oskarżył obu mężczyzn o splagiatowanie scenariusza do filmu „Frisco” (nigdy ostatecznie nienakręconego) i wykorzystanie go przy tworzeniu historii opowiedzianej w „Przesileniu zimowym”.

— Dowody na to, że scenariusz „Przesilenia zimowego” został przepisany linijka po linijce ze scenariusza „Frisco” są przytłaczające. Każdy, kto spojrzy na choćby najkrótszy fragment, niemal bez wyjątku używa słowa „bezczelny”. — przeczytać możemy w e-mailu Stephensona cytowanym przez portal Variety.

Czytaj więcej

„Oppenheimer” z Oscarem dla najlepszego filmu roku i sześcioma innymi statuetkami

Faktycznie, podobieństwa między dwoma filmami zdają się potwierdzać słowa Stephensona. „Przesilenie zimowe” opowiada historię zmęczonego światem nauczyciela w średnim wieku (Paul Giamatti), zmuszonego do opieki nad krnąbrnym nastolatkiem. Głównym bohaterem „Frisco” jest zaś również zmęczony światem i opiekujący się nastolatkiem lekarz. 

Naruszenie praw autorskich — nie takie oczywiste, ocenić może sąd

Czy powyższe podobieństwa są jednak wystarczające, by móc osądzić autorów „Przesilenia zimowego” z tytułu naruszenia praw autorskich? Zakładając, że autorzy nominowanego do Oscara filmu wykorzystali jedynie pomysły znalezione w innym scenariuszu, z pewnością nie można by mówić o plagiacie — amerykańska ustawa o prawie autorskim (tak samo, jak polska) nie zapewnia ochrony koncepcjom i pomysłom (czyni to jednak m.in. w przypadku całościowej twórczej koncepcji dzieła). Nie jest także zabronione korzystanie z innych dzieł w ramach inspiracji.

Oczywiście, sam scenariusz filmowy jest chroniony z tytułu praw autorskich jako utwór — jeżeli więc okazałoby się, że wykorzystanie motywów z filmu Stephensona jest zapożyczeniem całych fragmentów, oskarżenia należałoby uznać za słuszne. O tym jednak zdecyduje sąd — pod warunkiem, że oskarżenia te nie są nastawione wyłącznie na rozgłos i do wytoczenia procesu autorom „Przesilenia zimowego" w ogóle dojdzie.

Nie milkną echa oscarowej gali, która miała miejsce w nocy z niedzieli na poniedziałek. Jedną z wygranych okazała się Da’Vine Joy Randolph, nagrodzona statuetką za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą. Kobieta wcieliła się w rolę Mary — kucharki i matki, która straciła syna na wojnie oraz bohaterki genialnego filmu „Przesilenie zimowe”. Tymczasem, opinię publiczną obiegła informacja o rzekomym plagiacie, którego dopuścić mieli się reżyser filmu Alexander Payne oraz autor scenariusza David Hemingson.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP