Branża liczy na dialog

W ostatnich latach współpraca pomiędzy audytorami i PANA szwankowała. Jest szansa na zmianę.

Publikacja: 18.04.2024 21:00

Biegli rewidenci każdego roku badają sprawozdania finansowe ok. 30 tys. podmiotów gospodarczych

Biegli rewidenci każdego roku badają sprawozdania finansowe ok. 30 tys. podmiotów gospodarczych

Foto: Adobe Stock

Jacek Gdański, który w tym roku przejął stery Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego, zapowiada pogłębienie dialogu z rynkiem audytorskim i samorządem zawodowym biegłych rewidentów. Podkreśla też, że wyznaczni­kiem podejmowanych przez PANA działań powinny być racjonalność, proporcjonalność, sprawność i skuteczność.

Co warto zmienić

– Już w pierwszych miesiącach tego roku pojawiła się możliwość różnego rodzaju spotkań, co jest bardzo dobrym sygnałem dla rynku – mówi Roman Seredyński, partner zarządzający UHY ECA.

W zakresie nadzoru ostatnie lata doprowadziły do istotnych zmian na polskim rynku.

– Restrykcyjne zastosowanie przepisów w trakcie kontroli, nieuwzględniające skalowalności firm badanych, jak i możliwości firm audytorskich, doprowadziło do odpływu kadry i zwiększenia rotacji na pozycjach kluczowych biegłych rewidentów i menedżerów – mówi Piotr Witek, partner zarządzający Moore Polska. Dodaje, że brak zrozumienia, jak kompleksowy jest proces audytu, doprowadził do odhaczania wymogów na listach kontrolnych bez zanurzenia się w istotę ryzyk i zebranej przez biegłych dokumentacji. Dlatego głównym postulatem do nowego prezesa agencji jest wprowadzenie skali w stwierdzanych naruszeniach, na przykład na podobieństwo tego, jak to czyni amerykański odpowiednik PANA (AICPA, jej raporty z kontroli są jawne). Wskazuje, gdzie są kluczowe uchybienia mające wpływ na wydane sprawozdania z badania, a które naruszenia są błędami czysto formalnymi bez wpływu na końcowy efekt.

– Każdy, kto zna standardy, przyzna, że ich ogrom potrafi przytłoczyć najlepszy zespół audytorski, a interpretacja co do niektórych wymogów dokumentowania może dostarczyć wyzwań intelektualnych na wiele godzin dyskusji – mówi Witek. Zwraca też uwagę na potrzebę większego zaangażowania kontrolujących w meritum dokumentacji w trakcie kontroli, a nie po niej, oraz na wskazanie na ustalenia z kontroli w ostatnim jej dniu, a nie wiele miesięcy później w raporcie. Wtóruje mu Maciej Czapiewski, prezes oraz partner zarządzający HLB M2 Tax & Audit.

– Z punktu widzenia prezesa firmy audytorskiej poddawanej systematycznym kontrolom PANA uważam, że celowa jest zmiana przepisów, która pozwoli zmienić zasady karania biegłych rewidentów i firm audytorskich – mówi. Obecnie, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, PANA może albo rozpocząć długie i żmudne postępowania dyscyplinarne lub administracyjne (których na tle innych państw europejskich wszczyna się wyjątkowo dużo), albo odstąpić od karania.

– Wydaje się w pełni uzasadnione, aby w przypadkach mniejszej wagi wprowadzić procedurę mandatową – mówi Czapiewski. To pozwoliłoby zmniejszyć liczbę postępowań, odciążyć służby PANA, a ukaranym dać komfort, że pozostają nieukarani dyscyplinarnie lub decyzją administracyjną przy zachowaniu dyscyplinującego charakteru kary.

Garść statystyk

Każdego roku w Polsce biegli rewidenci badają sprawozdania finansowe około 30 tys. podmiotów gospodarczych. PANA w ramach przeprowadzanych kontroli analizuje około 1 proc. dokumentacji badań.

Zgodnie z przepisami, jeśli naruszenia stwierdzone w trakcie kontroli dają ku temu podstawy, agencja wszczyna i prowadzi postępowania administracyjne lub dyscyplinarne. Statystyk za cały 2023 r. jeszcze nie ma. Natomiast w 2022 r. 81 proc. raportów z kontroli zawierało rekomendacje do wszczęcia postępowań administracyjnych lub dyscyplinarnych. To wzrost o 6 pkt proc. wobec 2021 r.

W sumie w 2022 r. agencja prowadziła 231 postępowań dyscyplinarnych i 200 dotyczących nałożenia na firmy audytorskie kary administracyjnej. Wydała w tym okresie 90 decyzji w tej sprawie.

Branża zgodnie podkreśla, że zarówno PANA, jak i firmy audytorskie mają ten sam cel. Jest nim wykonywanie możliwie najlepszych jakościowo usług. Bez dobrego nadzoru rynek nie będzie dobrze funkcjonował. Jednocześnie bez dobrych audytorów nawet najlepszy nadzór nic nie zdziała.

– Stąd komunikacja jest w mojej ocenie kluczem do sukcesu i jak wynika z pierwszych tygodni działania, nowy prezes PANA świetnie to rozumie – podsumowuje Seredyński.

Jacek Gdański, który w tym roku przejął stery Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego, zapowiada pogłębienie dialogu z rynkiem audytorskim i samorządem zawodowym biegłych rewidentów. Podkreśla też, że wyznaczni­kiem podejmowanych przez PANA działań powinny być racjonalność, proporcjonalność, sprawność i skuteczność.

Co warto zmienić

Pozostało 92% artykułu
Finanse
Jak przestępcy ukrywają pieniądze? Kryptowaluty nie są wcale na czele
Finanse
Były dyrektor generalny Binance skazany za pranie brudnych pieniędzy
Finanse
Podniesienie kwoty wolnej od podatku. Minister finansów Andrzej Domański zdradził kiedy
Finanse
Co się dzieje z cenami złota? Ma być jeszcze drożej
Finanse
Blisko przesilenia funduszy obligacji długoterminowych
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił