Rejestr miar i wag uczniów "Sportowe talenty" może naruszać ich godność

Informacje m.in. o wieku, płci, wzroście, wadze czy wyniku testów sprawnościowych wszystkich uczniów trafią do publicznej bazy, która ma monitorować sprawność fizyczną i wyłaniać talenty. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich ujawnienie takich danych szerokiemu kręgowi podmiotów naraża dzieci na naruszenie ich prawa do prywatności oraz godności.

Publikacja: 04.10.2023 15:21

Rejestr miar i wag uczniów "Sportowe talenty" może naruszać ich godność

Foto: PAP/Tytus Żmijewski

Rzecznik interweniuje w tej sprawie po skargach od obywateli dotyczących ewidencji „Sportowe talenty”. Wprowadzono ją ustawą z 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw.

Czytaj więcej

Sportowe talenty pod lupą. Specjalny rejest wag i miar dla uczniów

PESEL, waga, sprawność

Przewiduje ona utworzenie publicznej bazy danych gromadzącej dane osobowe wszystkich uczniów, w tym dane wrażliwe. Chodzi o: imię, nazwisko, nr PESEL, rok urodzenia, wiek, płeć, masę ciała, wzrost, wynik testów sprawnościowych i ich datę; klasę, oddział, typ szkoły i jej nazwę i adres, gminę, powiat i województwo, gdzie uczeń uzyskał wynik z testów sprawnościowych. Według uzasadnienia ustawy celem ewidencji jest monitorowanie sprawności fizycznej dzieci i młodzieży oraz możliwość identyfikacji talentów sportowych.

Bardzo obszerny zakres danych, w tym danych identyfikujących (nr PESEL) – a także danych wrażliwych, gromadzonych w jednym miejscu – budzi zastrzeżenia z punktu widzenia ich bezpieczeństwa. Dane te w pełnym zakresie są udostępniane każdej szkole. Uzupełnia ona dane przekazane przez rodziców i nauczycieli. Dane są też udostępniane  klubom i związkom sportowym oraz polskiemu związkowi sportowemu. Udostępnia się je także podmiotowi publicznemu oraz takiemu podmiotowi niepublicznemu, który realizuje zadania naukowo-badawcze, dydaktyczne, oświatowe lub statystyczne. 

RPO uważa, że ze względu na bardzo szeroki, nieokreślony krąg podmiotów, którym udostępnia się te dane, a także fakt, iż mają być one przetwarzane przez każdą szkołę, ryzyko naruszenia ich bezpieczeństwa jest wysokie. 

- Wprawdzie dane będą zanonimizowane, ale ich udostępnienie, nawet bez danych identyfikujących,  lecz zawierających pozostałe informacje o wieku, płci, wzroście, masie ciała, roku urodzenia, szkole i klasie, do której uczęszcza dany uczeń – może prowadzić do identyfikacji osoby, zwłaszcza w małych miejscowościach, a także gdy dane przetwarzane są w sposób zautomatyzowany - zauważa RPO. 

Jaki jest prawdziwy cel

Wątpliwości Rzecznika budzą także deklarowane cele ewidencji: monitorowanie sprawności fizycznej oraz możliwości identyfikacji talentów sportowych. Tymczasem ze skarg wynika, że rzeczywistym celem jest umożliwienie klubom i związkom sportowym pozyskiwania informacji o potencjalnych zawodnikach i umożliwienie im kontaktu z nimi za pośrednictwem szkół. A takie przetwarzanie danych dzieci i młodzieży, w tym danych wrażliwych, odbywa się bez zgody uczniów czy rodziców.

- Przy zakładanych celach gromadzenie i udostępnianie danych z ewidencji „Sportowe talenty" mogłoby się raczej odbywać na zasadzie dobrowolności, za zgodą ucznia, bądź rodzica - uważa RPO.

I dodaje, że monitorowanie sprawności fizycznej nie wymaga dodatkowej ewidencji, bo kwestie świadczeń opieki zdrowotnej uczniów reguluje ustawa z 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami.  

Obawy Rzecznika budzi, że ujawnienie danych osobowych dotyczących m.in. masy ciała dzieci potencjalnie naraża je na naruszenie ich prawa do prywatności oraz godności, które są chronione w Konstytucji. Przyjęte unormowania będą też  prowadziły do wykluczenia osób niepełnosprawnych z powodu obniżonej sprawności ruchowej.

Zastępca RPO Stanisław Trociuk interweniuje w tej sprawie u ministra sportu i turystyki Kamila Bortniczuka oraz ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka. Prosi o wyjaśnienia oraz wskazanie, jak będzie egzekwowany obowiązek przekazania informacji dotyczących masy ciała i wzrostu od rodziców i młodzieży.

Rzecznik interweniuje w tej sprawie po skargach od obywateli dotyczących ewidencji „Sportowe talenty”. Wprowadzono ją ustawą z 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw.

PESEL, waga, sprawność

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca, Emerytury i renty
Babciowe przyjęte przez Sejm. Komu przysługuje?
Sądy i trybunały
Sędzia WSA ujawnia, jaki tak naprawdę dostęp do tajnych danych miał Szmydt
Orzecznictwo
Kolejny ważny wyrok Sądu Najwyższego wydany już po uchwale frankowej
ABC Firmy
Pożar na Marywilskiej. Ci najemcy są w "najlepszej" sytuacji
Prawo pracy
Od piątku zmiana przepisów. Pracujesz na komputerze? Oto, co powinieneś dostać