Doktor nauk ekonomicznych, adiunkt na wydziale finansów Uniwersytetu Notre Dame w USA
Michał Zator jest adiunktem na wydziale finansów Uniwersytetu Notre Dame w Stanach Zjednoczonych. W 2020 r. uzyskał tytuł doktora ekonomii w Kellogg School of Management na uniwersytecie Northwestern. Zajmuje się badaniami na pograniczu finansów przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz ekonomii rynków pracy.
Myślę, że rolnictwo należy do beneficjentów, co nie oznacza, że sytuacja rolników po wstąpieniu do UE poprawiła się bardziej niż innych grup: polskie rolnictwo tak czy inaczej musiałoby przejść trudny i dla wielu bolesny proces modernizacji. UE tego nie rozwiąże, ale unijne dopłaty częściowo łagodzą skutki.
Myślę, że to prawda, niemniej jednak biorąc pod uwagę poziom rozwoju krajów europejskich i ich pozycję w światowych łańcuchach dostaw, wydaje mi się, że zachowanie konkurencyjności rolnictwa byłoby tak czy inaczej bardzo trudne.
Nie jestem pewien co do zmian klimatycznych, ale małym gospodarstwom być może łatwiej budować kulturę lokalnej żywności i produktów ekologicznych. Mogą też być bardziej zrównoważone w sensie tkanki społecznej, tj. przyczyniają się do mniejszej koncentracji we własności ziemi i kapitału ogółem.
Oprocentowanie środków rezerwy obowiązkowej jest jednym z mechanizmów polityki pieniężnej i powinno być ustalane biorąc pod uwagę aktualną sytuację i kierunek polityki pieniężnej. Nie martwiłbym się o finansowy koszt prowadzenia polityki pieniężnej, ale zasadne jest pytanie, czy oprocentowanie rezerwy ma negatywny wpływ na akcję kredytową w Polsce i czy, w kontekście innych obciążeń i przywilejów sektora bankowego, stanowi odpowiednią czy nadmierną opłatę dla banków. Niestety nie zgłębiłem tego tematu wystarczająco, by móc to ocenić.
Nie widzę powodu, dla którego te papierowe straty, głownie na obligacjach, miałyby utrudnić NBP realizowanie celu. Wartość tych aktywów jest determinowana w większości przez czynniki zewnętrzne i jej wzrosty bądź spadki, pomijając sytuacje ekstremalne, nie ma bezpośredniego wpływu na zdolność NBP do wpływania na stabilność cen.
Wydaje mi się, że przy częstotliwości swoich spotkań, RPP może nie być wystarczająco elastyczna, żeby robić to dobrze, ale nie znam tego procesu wystarczająco dobrze aby ocenić obecny podział obowiązków pomiędzy RPP i zarządem.
Nie widzę specjalnych zalet takiej monetyzacji długu na te konkretne cele. Myślę, że nie będzie problemu z pozyskaniem finansowania na te projekty w tradycyjny sposób. Jeśli już, rozważyłbym emisję obligacji detalicznych dla Polaków, co mogłoby zwiększyć poparcie i zapewnić większą stabilność tych projektów.
Nie potrafię powiedzieć, czy 20 proc. to odpowiedni poziom, ale generalnie zwiększenie udziału złota w stosunku do poziomów sprzed kilku czy kilkunastu lat wydaje się uzasadnione biorąc pod uwagę większą niepewność co do sytuacji monetarnej i fiskalnej w gospodarkach zachodnich, których waluty też służą jako rezerwy. Wartość złota w posiadaniu NBP jest wciąż sporo niższa niż tego utrzymywanego przez banki centralne innych dużych europejskich krajów.
Chociaż nie uważam, że jest to tak duży problem jak przedstawiają to niektórzy komentatorzy, zgadzam się, że wątki podejmowane w komunikacji NBP są czasami co najmniej dziwne.
Chociaż można twierdzić, że miękkie umiejętności to coś, co uczyni ludzi komplementarnymi wobec technologii, to jednocześnie potrzebujemy obycia technicznego, by być w stanie tą technologię obsłużyć i z nią współpracować. Jestem sceptyczny co do tego, że system edukacji może skutecznie uczyć umiejętności miękkich. Forma i treść nauczania umiejętności technicznych muszą się zmieniać, ale pozostaną one bardzo ważne.
Spodziewałbym się, że stracą osoby dziś zarabiające relatywnie dobrze, ale nie najbogatsze, np. pracownicy biurowi niższego i średniego szczebla. Zmniejszy to nierówności dochodowe w dolnej części rozkładu dochodów, ale zwiększy w górnej połowie rozkładu.
Nie wydaje mi się, że znamy dobry sposób na opodatkowanie kapitału takiego jak proces technologiczny. Podatek musi mieć jasną bazę i zasady naliczania, a to trudno osiągnąć w przypadku technologii, której nie potrafimy nawet dobrze mierzyć. Jeżeli chcielibyśmy jakichś zmian, bardziej realistyczne wydaje się zmiana wag opodatkowania konsumpcji vs. dochodów, włączając w to konsumpcję nieruchomości.
Uważam, że dochód podstawowy to nieoptymalna forma redystrybucji, a gwarancja zatrudnienia to nieoptymalna forma aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych. Jeżeli rozwój technologiczny stworzy problemy, państwo może je rozwiązywać w sposób może mniej spektakularny, ale bardziej efektywny.
Możliwe, że takie zjawisko dotknie wybrane zawody, ale nie spodziewam się, by było masowe.
Z jednej strony, w Polsce mamy sporo pracowników biurowych w centrach usług wspólnych, których zatrudnienie rzeczywiście może być redukowane mocniej niż w innych sektorach. Z drugiej strony, Polska ma mocno zdywersyfikowaną strukturę zatrudnienia, więc jest generalnie bardziej odporna na większość szoków.
Myślę, że na pewno zwiększy to zaangażowanie niektórych ojców, choć nie jest jasne ilu z nich będzie korzystało z takiego urlopu - efekt może być niewielki.
Generalnie spodziewam się, że efekt dyrektywy będzie szedł w tym kierunku. Nie spodziewam się jednak bardzo dużych zmian ponieważ jawność wynagrodzeń to tylko jeden z wielu czynników mających wpływ na ich zróżnicowanie.
Istnieją teoretyczne powody, dla których może się tak stać (pracodawcy mniej chętnie podnoszą płace pojedynczym osobom, gdy wywiera to większą presję na podnoszenie płac wszystkim) i badanie empiryczne sugerujące istnienie tego efektu. Można jednak argumentować za innymi mechanizmami, które będą działać w drugą stronę, np. poprzez wzrost udziału płac w wartości dodanej lub poprzez realokację pracowników do innych prac. Myślę, że skala łącznego efektu będzie mała.
Nie spodziewam się dużych zmian. Osoby, które odkryją, że zarabiają dużo mniej niż koledzy, będą mniej zadowolone, ale może zmotywuje ich to do zmiany pracy na taką, w której płaci im się więcej (bo są bardziej efektywni). Osoby, które teraz są niezadowolone z zarobków bo myślą, że inni zarabiają więcej, mogą być pozytywnie zaskoczone, jeśli okaże się, że wcale tak nie jest.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
