Aktualizacja:
Publikacja:
Miliony za niesłuszne więzienie

Coraz więcej płacimy za pomyłki wymiaru sprawiedliwoci
W 2011 r. niesłuszne pozbawianie wolnoci kosztowało 14,5 mln zł. Sšdy nie sš zbyt hojne w przyznawaniu odszkodowań i zadoćuczynień. To pokrzywdzony musi wykazać, ile stracił, przebywajšc za kratami
Mimo że od kilku lat powoli maleje liczba niesłusznych aresztowań tymczasowych, pienišdze, jakie państwo wydaje na odszkodowania i zadoćuczynienia, sš coraz większe. W 2009 r. w sumie niesłuszne skazania, aresztowania, zatrzymania i stosowanie innych rodków zabezpieczajšcych kosztowały Skarb Państwa 5,3 mln zł, w 2010 r. było to już 11,3 mln, a w 2011 r. 14,5 mln zł.
To bardzo trudne sprawy mówi Rz" sędzia Mariusz Wielgos. I dodaje, że trzeba wyważyć dwie racje: prawo obywatela do wolnoci i organów cigania do walki z przestępczociš.
Jak sprawdzilimy, polskie sšdy ważš racje i nie sš zbyt hojne dla niesłusznie zatrzymanych. Przykład? 100 tys. zł odszkodowania za 20 miesięcy niesłusznego aresztu przyznał warszawski sšd Barbarze S., matce czteroletniego Michałka utopionego w 2001 r.; 5 tys. zł Romanowi Klusce podejrzewanemu o oszustwa podatkowe, niesłusznie zatrzymanemu na 48 godzin oraz wypuszczonemu na wolnoć za kaucjš.
Nie ma jednego stałego przelicznika, że np. jeden miesišc niesłusznego aresztu czy zatrzymania to 15 tys. zł wyjania Rz" Paweł Wiliński z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
W każdej indywidualnej sprawie sędzia musi ocenić, w jakim stopniu pomyłka organów cigania czy sšdu wpłynęła na życie zatrzymanego. Odszkodowanie z tytułu niewštpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania należy się za szkodę i krzywdę, która jest bezporednim następstwem zastosowania rodka przymusu.
Niesłuszne tymczasowe aresztowanie, którym posługuje się art. 552 procedury karnej, jest pojęciem ocennym. Wysokoć odszkodowania ustalajš sšdy w toku postępowania na podstawie przedstawionych przez wnioskodawcę dowodów.
Szkoda wynikajšca z niesłusznego skazania (tymczasowego aresztowania) nie jest sumš utraconych zarobków, lecz różnicš między stanem majštkowym, jaki by istniał, gdyby poszkodowanego nie pozbawiono wolnoci, a stanem rzeczywistym w chwili odzyskania wolnoci.
Powstanie oraz rozmiar tej szkody zależne sš od tego, czy i jakie faktycznie poszkodowany miałby możliwoci zarobkowania, gdyby pozostawał na wolnoci, i w jakim zakresie rzeczywicie by je wykorzystał zwraca uwagę Paweł Wiliński.
masz pytanie, wylij e-mail do autorki a.lukaszewicz@rp.pl
Rekordowe żšdania sięgajš kilkunastu milionów, ale sšdy nie sš aż tak szczodre. Na jakie odszkodowanie mógłby liczyć Edward Mazur, który na skutek polskiego wniosku ekstradycyjnego spędził w amerykańskim areszcie pół roku? Nie wiadomo. Wszystko wskazuje jednak, że państwem, które musiałoby zapłacić odszkodowanie i zadoćuczynienie, byłaby Polska.
Największe do tej pory żšdania u nas w kraju to: 17 mln odszkodowania i zadoćuczynienia za prawie trzy lata niesłusznego aresztu domaga się ich Zbigniew G., prawomocnie uniewinniony od zarzutu zabójstwa; 13, 5 mln zł za kilka miesięcy w areszcie tyle żšda Grzegorz ., były prezes rafinerii Trzebinia, gdyż policzył też utracone zarobki i zyski.