W chwili obecnej odbywają się konsultacje z urzędami wojewódzkimi i analiza zaproponowanych przez te urzędy rozwiązań. W razie stwierdzenia takiej potrzeby, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poprosi o włączenie się w prace również inne resorty.
Odnosząc się do kwestii polepszenia koordynacji służby zdrowia i pomocy społecznej w działaniach podejmowanych wobec osób starszych, wymagających wsparcia po opuszczeniu szpitala, zarówno Minister Zdrowia, jak i Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej mają pełną świadomość, że właściwa współpraca pomiędzy pracownikami służby zdrowia i pomocy społecznej oraz budowa spójnych mechanizmów przepływu informacji o pacjentach opuszczających instytucje systemu ochrony zdrowia (w tym weryfikacja możliwości zapewnienia im adekwatnej opieki) są kluczowe dla bezpieczeństwa tychże osób.
Uregulowania dotyczące pacjentów opuszczających szpitale, którzy nie są zdolni do samodzielnej egzystencji
Przy okazji doniesień medialnych o nieprawidłowościach w placówkach komercyjnych, w tym o działaniu niezarejestrowanych placówek, do których osoby niesamodzielne w ogóle nie powinny były trafić, Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na to, że jak te niesamodzielne osoby trafiły do tych ośrodków. Same nie mogły tam przecież przyjść.
Minister przedstawia dostępne obecnie regulacje dotyczące sytuacji, gdy osoba niesamodzielna nie potrzebuje już świadczeń leczniczych, ale nie może sama egzystować, więc nie może wrócić do domu: - Kwestie dotyczące postępowania z pacjentem niesamodzielnym wypisywanym ze szpitala reguluje w pewnych aspektach ustawa z dnia U kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 618, ze zm.) –wyjaśnia MRPiPS.
Koszty transportu sanitarnego
Zgodnie z art. 30 ust. 1 tej ustawy, gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania pokrywa koszty transportu sanitarnego pacjenta do miejsca pobytu, jeżeli przedstawiciel ustawowy pacjenta albo osoba, na której w stosunku do pacjenta ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, nie odbiera pacjenta w wyznaczonym terminie.
W oparciu o ustęp 2 artykułu 30 ustawy, kierownik podmiotu leczniczego niezwłocznie zawiadamia wójta (burmistrza, prezydenta) o tych okolicznościach i organizuje transport sanitarny.
Gminie przysługuje roszczenie o zwrot kosztów transportu sanitarnego od przedstawiciela ustawowego pacjenta albo od osoby, na której w stosunku do pacjenta ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny.
Koszty utrzymania osoby wymagającej opieki, ale nie leczenia
Ustawa o działalności leczniczej zawiera także regulację, dotyczącą ponoszenia kosztów pobytu pacjenta w zakładzie leczniczym, jeżeli jego stan zdrowia nie wymaga dalszego udzielania świadczeń szpitalnych albo całodobowych i stacjonarnych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne. W myśl art. 30 ust. 4 pokrywa je pacjent lub osoba, na której w stosunku do pacjenta ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny.
Prawa pracowników socjalnych
Ponadto należy wskazać, iż na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej pracownicy socjalni mogą być zatrudniani nie tylko w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, ale także w innych instytucjach, w tym m. in. w szpitalach (do wykonywania zadań tych jednostek w zakresie pomocy społecznej).
Pracownik socjalny korzysta z prawa pierwszeństwa przy wykonywaniu swoich zadań w urzędach, instytucjach i innych placówkach. Organy są zobowiązane do udzielania pracownikowi socjalnemu pomocy w zakresie wykonywania przypisanych mu czynności.
Pracownikowi socjalnemu przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych. Do zadań pracownika socjalnego należy w szczególności praca socjalna, rozumiana jako działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi.
W przypadku osób pozostających w oddziałach szpitalnych pomimo zakończonej hospitalizacji, pracownik socjalny szpitala powinien skontaktować się z rodziną i ustalić przyczyny nieodebrania ze szpitala chorego członka rodziny, a także w miarę możliwości uzgodnić z rodziną dalsze postępowanie w tej sprawie. Pracownik socjalny może też zgłosić daną sprawę do ośrodka pomocy społecznej, który podejmie działania w celu zapewnienia opieki osobie opuszczającej szpital. Jeżeli rodzina nie może podjąć się opieki nad taką osobą, a wymaga ona opieki częściowej, powinno się podjąć kroki co do ewentualnego przyznania jej usług opiekuńczych i/lub specjalistycznych usług opiekuńczych w zależności od potrzeb albo umieszczenia w odpowiedniej placówce pobytu dziennego (domu dziennego pobytu, środowiskowym domu samopomocy), a jeżeli sytuacja tego wymaga - w przypadku osoby wymagającej całodobowej opieki - umieszczenia w całodobowej placówce (domu pomocy społecznej). Jeżeli dana osoba wymaga wzmożonej opieki medycznej, może zachodzić konieczność umieszczenia jej w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym.
Przekazując stanowisko dotyczące wystąpienia Pana Rzecznika Pan Jarosław Pinkas Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia poinformował, że wystosuje list do dyrektorów szpitali wskazujący na wagę wykorzystania wszelkich dostępnych rozwiązań w celu rozpoznania sytuacji osoby opuszczającej szpital, a potrzebującej dalszej opieki, aby osobie tej można było zagwarantować odpowiednie wsparcie.
