Zamówienia puubliczne: Oferta nie może być modyfikowana po jej złożeniu - wyrok KIO

Dopuszczalne są jedynie niewielkie wyjaśnienia i sprostowania oczywistych omyłek, które mają być dokonywane na równych zasadach i w sposób, który nie prowadzi do wytworzenia nowej oferty.

Publikacja: 21.11.2017 05:50

Zamówienia puubliczne: Oferta nie może być modyfikowana po jej złożeniu - wyrok KIO

Foto: 123RF

Krajowa Izba Odwoławcza (KIO) w wyroku z 31 sierpnia 2017 r. (KIO 1661/17) rozpatrywała kwestie dopuszczalności zmiany oferty po jej złożeniu, w tym zmiany oświadczenia jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia (JEDZ) złożonego przez wykonawcę. W omawianej sprawie wykonawca składając wraz z ofertą JEDZ oświadczył, że nie polega na zdolnościach podmiotu trzeciego dla wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu, gdyż samodzielnie spełnia ów warunek. W oświadczeniu JEDZ wykonawca wręcz wyraźnie zaprzeczył jakoby polegał na zdolnościach innych podmiotów celem wykazania spełniania kryterium kwalifikacji.

W wyniku badania i oceny ofert zamawiający zakwestionował jedną z pozycji dostawy wskazaną w JEDZ ww. wykonawcy i wezwał go do złożenia wyjaśnień potwierdzających spełnianie warunku udziału określonego w postępowaniu. W odpowiedzi na wezwanie wykonawca powołał się na doświadczenie podmiotu trzeciego, którego próżno było szukać w pierwotnej ofercie złożonej przez wykonawcę.

Wykonawca po złożeniu pierwotnej oferty zmienił swoje oświadczenie zawarte w JEDZ co do samodzielnego spełniania warunku udziału i przedstawił zamawiającemu zupełnie nowe dokumenty referencyjne podmiotu trzeciego wraz z pisemnym zobowiązaniem tego podmiotu do udostępnienia mu niezbędnych zasobów. Tymczasem, w pierwotnie składanym JEDZ wykonawcy widniała bezsprzeczna deklaracja, że wykonawca wykazując spełnienie warunków udziału w postępowaniu nie polega na zasobach podmiotu trzeciego.

Zamawiający uznał za skuteczne uzupełnienie oferty wykonawcy o dokumenty referencyjne, pisemne zobowiązanie do udostępnienia zasobów podmiotu trzeciego i JEDZ podmiotu trzeciego, których pierwotna oferta nie zawierała, a które to prowadziły do zmiany pierwotnej deklaracji JEDZ wykonawcy odnośnie samodzielnego spełniania warunków udziału w postępowaniu. Następnie zamawiający wybrał ofertę wykonawcy jako najkorzystniejszą w postępowaniu. Wybór ww. oferty został zakwestionowany przez innego oferenta.

Odwołujący zarzucił zamawiającemu uchybienie polegające na poddaniu ocenie zupełnie nowego oświadczenia JEDZ wykonawcy, w którym wykonawca wskazał zupełnie nową dostawę wykonaną przez podmiot trzeci i powołał się na korzystanie z zasobów podmiotu trzeciego (pierwotnie nie deklarowanych w ofercie). W ocenie odwołującego takie zachowanie doprowadziło do istotnej zmiany oświadczenia JEDZ wykonawcy, które uprzednio zostało złożone wraz z ofertą. Zdaniem odwołującego pisemne zobowiązanie podmiotu trzeciego do udostępnienia zasobów powinno został złożone wraz z ofertą wykonawcy, gdyż jest to dokument wymagany na etapie składania ofert i stanowi ono punkt wyjścia do oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu dokonywanej przez zamawiającego w pierwszej kolejności w oparciu o wstępne oświadczenia wykonawców składane w JEDZ.

Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołanie przyznając rację odwołującemu, że zamawiający nieprawidłowo uznał za skuteczne uzupełnienie oferty o dokumenty referencyjne, zobowiązanie podmiotu trzeciego i JEDZ podmiotu trzeciego, których pierwotna oferta nie zawierała, a które to prowadziły do zmiany pierwotnej deklaracji tego wykonawcy co do samodzielnego spełniania warunku udziału w postępowaniu. Izba zgodziła się ze stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości UE (TS UE) wskazanym w wyroku w sprawie o C- 387/14 (Esaprojekt przeciwko Województwu Łódzkiemu), w którym podkreślono, że art. 51 dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usług „stoi na przeszkodzie temu by po upływie terminu zgłoszeń do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wykonawca przekazał instytucji zamawiającej, w celu wykazania, że spełnia on warunki uczestnictwa w postępowaniu w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, dokumenty, których nie zawierała jego pierwotna oferta, takie jak umowa zamówienia zrealizowanego przez podmiot trzeci oraz jego zobowiązanie do oddania do dyspozycji tego wykonawcy zdolności i środków niezbędnych do realizacji rozpatrywanego zamówienia".

W ocenie Izby, pomimo iż ww. wyrok TS UE zapadł na tle przepisów poprzedniej dyrektywy 2004/18/WE zachowuje on swoją aktualność i powinien być wskazówką wyznaczająca dopuszczalność poprawiania i uzupełnia ofert także pod obecnie obowiązującymi dyrektywami zamówieniowymi.

KIO wyrokiem o sygn. akt: KIO 1661/17 potwierdziła, że oferta nie może być modyfikowana po terminie składania ofert. Dopuszczalne są jedynie niewielkie wyjaśnienia i sprostowania oczywistych omyłek, które mają być dokonywane na równych zasadach i w sposób, który nie prowadzi do wytworzenia nowej oferty. Za niedozwoloną należy zatem uznać sytuacje, w której wykonawca przedkłada zamawiającemu zobowiązanie do udostępnienia zasobów nieistniejące w pierwotnej ofercie. W ocenie Izby novum w postaci przepisu art. 22a ust. 6 Pzp, pozwalającego na pewnego rodzaju przekształcenia o charakterze podmiotowym należy interpretować ściśle. Regulacja wywodząca się z art. 22a ust. 6 pzp jest bowiem wyjątkiem od zasady niezmienialności ofert i ma zastosowanie jedynie w przypadku, w których wykonawca już w pierwotnym oświadczeniu JEDZ (składanym wraz z ofertą) powołuje się na zdolności podmiotów trzecich. Wówczas, w przypadku nie spełniania przez te podmioty warunków udziału w postępowaniu lub podleganiu wykluczeniu z postępowania, art. 22 a ust. 6 pzp nakazuje wykonawcy zastąpienie owego podmiotu trzeciego innym podmiotem lub podmiotami bądź zobowiązanie wykonawcy do osobistego wykonania odpowiedniej części zamówienia, jeżeli wykonawca wykaże, że posiada odpowiednie zdolności potwierdzające spełnianie warunku.

sygnatura akt: KIO 1661/17

Komentarz eksperta

Agnieszka Gilowska, radca prawny w Zespole Zamówień Publicznych Kancelarii Dentons

Przedstawiony stan faktyczny i omawiany wyrok KIO potwierdza zasadę niezmienielności oferty złożonej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Nowelizacja PZP wprowadziła wymóg przedkładania wraz z ofertą jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia, który jest oświadczeniem wykonawcy potwierdzającym, że spełnia warunki udziału w postępowaniu oraz w stosunku do niego nie zachodzą podstawy do wykluczenia z postępowania. Modyfikacja złożonego wraz z ofertą JEDZ polegająca na wskazaniu dodatkowego, nie deklarowanego w pierwotnej ofercie, podmiotu trzeciego stanowi naruszenie zasady jaką jest niezmienialność ofert. Należy podkreślić, że regulacja wywodząca się z art. 22a ust. 6 Prawa zamówień publicznych, dopuszczająca pewnego rodzaju przekształcenia podmiotowe po stronie wykonawcy, nie może być interpretowana rozszerzająco. Nie należy bowiem rozciągać dobrodziejstwa wynikającego z art. 22a ust. 6 Pzp poprzez dopuszczenie możliwości powoływania się na zdolności podmiotów trzecich w ramach wyjaśnienia i/lub uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału przez wykonawcę, który w momencie składania ofert opierał się jedynie na swoich własnych zdolnościach. W takiej sytuacji, w przypadku ustalenia przez zamawiającego, że przedłożone przez wykonawcę oświadczenia i dokumenty nie potwierdzają spełnienia warunku udziału, nie będzie on (wykonawca) uprawiony do uzupełnienia na wezwanie zamawiającego dokumentów podmiotów trzecich i tym samym powoływania się na zasoby podmiotów trzecich, czego wykonawca nie deklarował w pierwotnie złożonym JEDZ. Odmienne interpretowanie regulacji zawartej w art. 22a ust. 6 Pzp mogłoby prowadzić do naruszenia zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji, a tym samym prowadzić niedozwolonych negocjacji pomiędzy zamawiającym, a wykonawcami dokonywanych po otwarciu ofert.

Krajowa Izba Odwoławcza (KIO) w wyroku z 31 sierpnia 2017 r. (KIO 1661/17) rozpatrywała kwestie dopuszczalności zmiany oferty po jej złożeniu, w tym zmiany oświadczenia jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia (JEDZ) złożonego przez wykonawcę. W omawianej sprawie wykonawca składając wraz z ofertą JEDZ oświadczył, że nie polega na zdolnościach podmiotu trzeciego dla wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu, gdyż samodzielnie spełnia ów warunek. W oświadczeniu JEDZ wykonawca wręcz wyraźnie zaprzeczył jakoby polegał na zdolnościach innych podmiotów celem wykazania spełniania kryterium kwalifikacji.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego