Siła wyższa a odpowiedzialność za zniszczenia wiatru

Rozmowa Renaty Krupy-Dąbrowskiej z Stefanem Jacyno, adwokatem i wspólnikiwm w kancelarii Wardyński i Wspólnicy

Aktualizacja: 14.08.2017 14:08 Publikacja: 14.08.2017 08:22

Siła wyższa a odpowiedzialność za zniszczenia wiatru

Foto: Fotolia.com

Rz: Gwałtowne burze, trąby powietrze są coraz częstszym zjawiskiem w Polsce. W jednej sekundzie domy nie mają dachów, woda zalewa całe miejscowości. Bywa, że są i poszkodowani. Czy zawsze możemy mówić o sile wyższej, a może występuje również ludzka odpowiedzialność? Co mówią na temat przepisy, panie mecenasie?

Stefan Jacyno, adwokat i wspólnik w kancelarii Wardyński i Wspólnicy: Człowiek nie zawsze jest w stanie przewidzieć siłę deszczu czy wichury. A tym samym nie zawsze możemy przypisać winę danej instytucji czy człowiekowi za powstałe szkody, kalectwo czy śmierć człowieka. W takich przypadkach prawo zwalnia z odpowiedzialności.

Czy również siła wyższa wyłącza odpowiedzialność organizatorów obozu młodzieżowego czy kolonii?

To zależy od okoliczności. Od wielu lat organizowane są obozy harcerskie i nigdy do tej pory nie było tego typu przypadku, że drzewo spada na namiot i zabija dwoje dzieci. A przecież na pewno zdarzały się burze i wichury. Nigdy jednak nie dochodziło do splotu tylu nieszczęśliwych okoliczności.

Winę organizatorom można byłoby przypisać, gdyby np. drzewo, pod którym rozbito namioty, było spróchniałe i nawet słaby powiew wiatru mógłby je przewrócić. Wtedy w grę wchodziłaby odpowiedzialność karna za narażenie na ryzyko utraty życia lub zdrowia. W tego typu przypadkach grozi już wieloletnie więzienie.

Ale to jest tylko teoretyzowanie. Jeżeli po zbadaniu sprawy okaże się, że po stronie organizatorów nie było zaniedbań ani w organizacji obozu, ani w akcji ratunkowej, to odpowiedzialności nie poniosą.

Tak jak to było np. kilka lat temu, gdy grupa młodzieży pod opieką nauczycieli wybrała się nad Morskie Oko w Tatrach i zeszła lawina. Zginęło wielu młodych ludzi, a po przeprowadzeniu śledztwa zdecydowano się obciążyć winą organizatorów. Lawiny nie są czymś rzadkim w górach. Towarzyszą im ostrzeżenia. Gdyby organizatorzy wykazali się należytą ostrożnością, do nieszczęścia by nie doszło.

Czy za brak właściwych ostrzeżeń przed burzą czy trąbą powietrzną można obarczać odpowiedzialnością właściwe służby?

Podstawowa zasada w przepisach prawnych jest taka, że musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. W tym konkretnym wypadku trzeba wykazać, że brak odpowiedniego ostrzeżenia doprowadził do szkody.

Dajmy na to turyści wypływają na jezioro i nikt nie ostrzegał ich przed białym szkwałem. Byli święcie przekonani, że będzie piękna pogoda. Wypływają więc daleko od lądu i kiedy pojawia się burza, jest już za późno na powrót do portu. Jacht się przewraca i ginie człowiek. W takim wypadku łatwo udowodnić zależność między brakiem ostrzeżenia a śmiercią człowieka. Odpowiednie służby poniosą więc odpowiedzialność, a konkretnej osobie, która tego dnia nie wydała ostrzeżenia, grozi odpowiedzialność karna. Tego typu sprawy nie są jednak z reguły proste. W sądach ciągną się latami.

—rozmawiała Renata Krupa-Dąbrowska

Rz: Gwałtowne burze, trąby powietrze są coraz częstszym zjawiskiem w Polsce. W jednej sekundzie domy nie mają dachów, woda zalewa całe miejscowości. Bywa, że są i poszkodowani. Czy zawsze możemy mówić o sile wyższej, a może występuje również ludzka odpowiedzialność? Co mówią na temat przepisy, panie mecenasie?

Stefan Jacyno, adwokat i wspólnik w kancelarii Wardyński i Wspólnicy: Człowiek nie zawsze jest w stanie przewidzieć siłę deszczu czy wichury. A tym samym nie zawsze możemy przypisać winę danej instytucji czy człowiekowi za powstałe szkody, kalectwo czy śmierć człowieka. W takich przypadkach prawo zwalnia z odpowiedzialności.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów