Kwestie związane z utrzymaniem czystości i porządku w gminach dotyczące również podłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej regulują przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w szczególności jej art. 5 ust. 1 pkt 2. Zgodnie z tym przepisem, właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku poprzez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej, a gdy budowa takiej sieci jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażają nieruchomość w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych (spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych). Przepis ten wskazuje także, że przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych.
Przede wszystkim w aglomeracjach
Budowa sieci kanalizacyjnych jest zadaniem własnym gminy. Jak wynika z przepisów ustawy z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, budowa kanalizacji jest obowiązkowa w aglomeracjach o równoważnej liczbie mieszkańców powyżej 2 tys.
Oznacza to, że brak kanalizacji na terenie aglomeracji jest jedynie stanem przejściowym. Gmina nie może bowiem uzasadniać jej braku tym, że inwestycja taka jest – zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach – „technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona". Dopiero na terenach poza aglomeracjami gminy mogą z budowy sieci kanalizacyjnych zrezygnować powołując się m.in. na przesłanki braku technicznej czy ekonomicznej zasadności takiej inwestycji.
Natomiast obowiązkiem właściciela nieruchomości, niezależnie od tego, czy ta położone jest na terenie aglomeracji na której sieć kanalizacyjna nie została jeszcze wybudowana, czy też poza aglomeracją, jest wyposażenie nieruchomości albo w bezodpływowy zbiornik na nieczystości ciekłe, albo w przydomową oczyszczalnię ścieków. Zarówno oczyszczalnia przydomowa, jak i tzw. szambo muszą spełniać wymagania określone w przepisach odrębnych.
Przyłączyć się trzeba
Obowiązek przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej obciąża właścicieli nieruchomości wtedy, gdy taka sieć istnieje. Przyłączenie do istniejącej sieci kanalizacyjnej może nastąpić tylko na wniosek zainteresowanego. Jeżeli zatem właściciel nieruchomości składa taki wniosek, to tym samym wykonuje obowiązek określony przez art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Jednocześnie jego wniosek musi być uwzględniony, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia i istnieją techniczne możliwości świadczenia usług.