Jak rozłożyć dług w ZUS na raty

Zanim ZUS rozpatrzy wniosek o rozłożenie na raty spłaty należności, przedsiębiorca musi udowodnić, że stać go na taką ulgę.

Publikacja: 19.10.2017 06:00

Jak rozłożyć dług w ZUS na raty

Foto: Adobe Stock

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych bardzo ogólnie mówi o zasadach dotyczących ułatwiania przedsiębiorcom zapłaty bieżących składek czy rozkładania spłaty zaległości na raty. Artykuł 29 ustawy mówi jedynie, że ze względów gospodarczych lub z innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie ZUS może na wniosek dłużnika rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych.

Rozłożyć na raty można w pełnej wysokości wszystkie składki na:

ubezpieczenia społeczne,

ubezpieczenie zdrowotne,

Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

Fundusz Emerytur Pomostowych

wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi do dnia złożenia wniosku. Na raty zostaną również rozłożone dodatkowa opłata i koszty upomnienia. Od dnia złożenia wniosku o rozłożenie zaległości na raty nie będą naliczane odsetki, lecz jedynie opłata prolongacyjna. Wynosi ona 50 proc. stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy. Toczące się postępowanie egzekucyjne zostaje zawieszone.

Jaki druk wybrać

Przedsiębiorca starający się o rozłożenie należności z tytułu należnych już składek na raty składa wniosek RSR. Wnioski są dostępne zarówno za pośrednictwem platformy PUE, jak i na stronie zus.pl (wzory formularzy/firmy/ulgi i umorzenia – także jako aktywny formularz) albo w formie papierowej w jednostkach terenowych Zakładu.

Taki wniosek powinien być umotywowany i zawierać szczegółowe uzasadnienie okoliczności, z powodu których zaległe składki nie mogły zostać uregulowane w terminie. Takim powodem może być utrata ważnego kontrahenta czy załamanie w danej branży.

Na szczęście dłużnicy mogą liczyć na wsparcie doradców ds. ulg i umorzeń, bo dalsze postępowanie w sprawie wniosku jest dość skomplikowane. Zależy bowiem od formy prowadzonej działalności i sposobu rozliczania się przedsiębiorcy z fiskusem. ZUS wymaga oryginałów dokumentów lub urzędowych poświadczeń za zgodność z oryginałem. Poświadczenia takiego może również dokonać pracownik ZUS.

Przykładowo, prowadzący działalność gospodarczą, prowadzący pełną księgowość składają razem z wnioskiem sprawozdania finansowe za ostatnie 3 lata obrotowe (bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie o przepływach pieniężnych) oraz za rok bieżący, a także oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym oraz sytuacji materialnej osoby fizycznej prowadzącej pełną księgowość (druk ZUS-RD-OPK-01).

Z kolei osoba rozliczająca podatki na zasadach ogólnych i taka, która wybrała podatek liniowy, składa PIT-36 lub PIT-36L za ostatni rok, PIT-38 – o ile wnioskodawca składał takie zeznanie – także za ostatni rok, aktualny wyciąg z księgi przychodów i rozchodów za rok bieżący, a także oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym oraz sytuacji materialnej osoby fizycznej nieprowadzącej pełnej księgowości (druk ZUS-RD-OOF-01).

Dłużnik na karcie podatkowej do wniosku dołącza zaś PIT-16A za ostatni rok, PIT-37, PIT-38, o ile wnioskodawca osiągał inne dochody niż te z prowadzonej działalności – za ostatni rok, a także oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym oraz sytuacji materialnej osoby fizycznej nieprowadzącej pełnej księgowości (druk ZUS-RD-OOF-01).

Prowadzący działalność opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych powinni przygotować PIT-28 za ostatni rok, PIT-37, PIT-38, o ile wnioskodawca osiągał inne dochody niż te z prowadzonej działalności – za ostatni rok, aktualny wyciąg z ewidencji przychodów za rok bieżący, a także oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym oraz sytuacji materialnej osoby fizycznej nieprowadzącej pełnej księgowości (druk ZUS-RD-OOF-01).

Pomoc publiczna

Ponieważ udzielenie ulgi w formie rozłożenia płatności zaległych składek na raty stanowi pomoc publiczną dla przedsiębiorcy, musi on do wniosku załączyć informację, że ubiega się o pomoc de minimis. Każdy wnioskodawca będzie musiał więc złożyć dodatkowe dokumenty, które posłużą do zweryfikowania, czy pomoc publiczna udzielona przedsiębiorcy w okresie ostatnich 3 lat nie przekroczyła 200 tys. euro. Dla firm działających w branży drogowego transportu towarów limit wynosi 100 tys. euro, a dla przedsiębiorców zajmujących się rybołówstwem i akwakulturą tylko 30 tys. euro. Aby wypełnić ten obowiązek, przedsiębiorca może złożyć wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis, jakie otrzymał w tym roku i w dwóch poprzednich latach, albo też złożyć oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie (na druku ZUS-RD-OPW-01) lub oświadczenie, że nie otrzymał takiej pomocy w tym okresie (ZUS-RD-2-03).

Oprócz tego przedsiębiorca będzie musiał złożyć kolejne oświadczenie na druku ZUS-RD-FPD-01, w którym będzie musiał szczegółowo opisać swoją kondycję finansową i ewentualne powiązania majątkowe z innymi podmiotami korzystającymi z pomocy publicznej.

Umowa na podstawie kodeksu cywilnego

ZUS ma 60 dni od złożenia wniosku na jego rozpatrzenie. Zdecydowana większość postępowań kończy się zawarciem układu ratalnego. To umowa oparta na przepisach kodeksu cywilnego. Przedsiębiorca zobowiązuje się w niej do terminowej spłaty zaległości w ściśle określonej liczbie rat płatnych co miesiąc. Umowa jest zwykle podpisywana w jednostce ZUS. Może być też przesłana pocztą do akceptacji. Wtedy po jej podpisaniu należy obydwa egzemplarze odesłać do ZUS. W przypadku przesłania wniosku za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS może przesłać umowę na adres poczty elektronicznej. Wówczas trzeba ją wydrukować w dwóch egzemplarzach, podpisać i przesłać do ZUS.

Zmiany w układzie

Jeśli w trakcie spłaty zadłużenia sytuacja finansowa firmy ulegnie pogorszeniu, zanim dojdzie do spóźnienia z zapłatą kolejnej raty przedsiębiorca może i powinien złożyć wniosek o zmianę warunków udzielonej ulgi. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty uzasadniające wydłużenie okresu spłaty. ZUS na ich podstawie oceni, czy zmiana warunków umowy jest uzasadniona. Jeżeli ZUS wyrazi zgodę na zmianę warunków, zostanie zawarty aneks do tej umowy. W tej sytuacji wzrośnie kwota opłaty prolongacyjnej. Nie zmieni się jednak wysokość odsetek zaległości naliczonych przed zawarciem układu.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych bardzo ogólnie mówi o zasadach dotyczących ułatwiania przedsiębiorcom zapłaty bieżących składek czy rozkładania spłaty zaległości na raty. Artykuł 29 ustawy mówi jedynie, że ze względów gospodarczych lub z innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie ZUS może na wniosek dłużnika rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP