Świadczenie emerytalne a fundusz niepełnosprawnych

Pracodawca nie otrzyma dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, gdy co prawda taka osoba nie osiągnęła wieku emerytalnego, ale otrzymuje świadczenie emerytalne z tytułu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem.

Publikacja: 08.03.2017 05:00

Świadczenie emerytalne a fundusz niepełnosprawnych

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Sprawa dotyczyła prawa do ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego. Spór zaczął się od tego, że prezes Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych odmówił wspólnikom spółki cywilnej prowadzących aptekę przyznania prawa do ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzenia jednej pracowniczki.

Bez dofinansowania

Organ wskazał na art. 26a ust. 1a1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Wyjaśnił, że przesłanka negatywna dotycząca odmowy miesięcznego dofinansowania pracownika niepełnosprawnego występuje, gdy zaliczony jest on do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności i ma ustalone prawo do emerytury. Przy czym dotyczy to także przypadku ustalonego prawa do emerytury z tytułu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. Osoba objęta wnioskiem jest zaś osobą niepełnosprawną, która nie osiągnęła wieku emerytalnego, ale otrzymuje świadczenie emerytalne z tytułu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem.

Odmowę prawa do dofinansowania podtrzymał minister pracy i polityki społecznej. Wspólnicy zaskarżyli ją do sądu administracyjnego. Wskazali na niezgodność przepisu art. 26a ust. 1a1 ustawy o rehabilitacji z konstytucją z uwagi na bezpodstawne różnicowanie praw osób niepełnosprawnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił jednak ich skargę. W jego ocenie w sprawie nie ma wątpliwości, że zatrudniony przez skarżących pracownik wskazany we wniosku, w okresie objętym ustaleniem prawa do dofinansowania, jako osoba niepełnosprawna nie osiągnął wieku emerytalnego. Jednak przyznano mu świadczenie emerytalne z tytułu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem.

Zdaniem WSA sporny przepis nie budzi wątpliwości i obejmuje swoim zakresem wszystkie osoby, które mają ustalone prawo do emerytury, niezależnie od jej rodzaju. Jeśli więc pracownik posiadał ustalone prawo do emerytury, która co prawda nie stanowiła emerytury przyznanej z tytułu spełnienia określonego ustawą o emeryturach i rentach warunku dotyczącego wieku i okresu zatrudnienia, to jednak dla realizacji przesłanek art. 26a ust. 1a1 ustawy o rehabilitacji wystarczające jest stwierdzenie ustalonego prawa do emerytury.

Trybunał się nie wypowie

Sąd podkreślił, że bez znaczenia dla oceny sprawy pozostaje tym samym rodzaj (podstawa prawna) przyznanej emerytury. Zasadnie zatem należało odmówić prawa do ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika.

Jednocześnie WSA nie dostrzegł podstaw do skierowania pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego odnośnie zgodności z konstytucją art. 26a ust. 1a1 ustawy o rehabilitacji. A to z uwagi na postanowienie z 19 listopada 2012 r. którym TK odmówił nadania dalszego biegu wniosku kwestionującego m.in. art. 26a ust. 1a1 ustawy o rehabilitacji.

Racji wspólnikom nie przyznał też Naczelny Sąd Administracyjny. Zgodził się, że bez znaczenia dla prawnej oceny ziszczenia się negatywnej przesłanki przyznania miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, jest rodzaj emerytury oraz podstawa prawna (źródło) jej przyznania.

Nie ma znaczenia rodzaj emerytury

W ocenie NSA termin „ustalone prawo do emerytury", o którym mowa w art. 26a ust. 1a1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych obejmuje swoim zakresem każde świadczenie emerytalne. Przemawia za tym m.in. to, że ustawodawca w żaden sposób nie różnicuje spornego zwrotu z uwagi na podstawę prawną ustalenia prawa, rodzaj emerytury, czy też z uwagi na inne jeszcze, niż wynikające z samej tylko istoty ubezpieczenia społecznego funkcje, które dane świadczenie emerytalne miałoby realizować.

Ponadto w zakresie odnoszącym się do przysługującego pracodawcy miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego ustawa odwołuje się do ewidencji z art. 26b ust. 1. Określony tam sposób tworzenia ewidencji, w ocenie NSA również nie daje podstaw aby twierdzić, że w zakresie uprawnienia pracodawcy do ubiegania się o miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, jakiekolwiek znaczenie ma podstawa prawna ustalenia prawa do emerytury, czy też jej rodzaj.

Kolejnym argumentem dla sądu było to, że brzmienie spornego przepisu stanowi rezultat zmian wprowadzonych od 1 grudnia 2012 r. Z uzasadnienia projektu nowelizacji wynika, że wyraźnym celem ustawodawcy było zaprzestanie finansowania pracowników z uprawnieniami emerytalnymi posiadających umiarkowany i lekki stopień niepełnosprawności. Przy czym co istotne bez względu na podstawę prawną ustalenia prawa do emerytury oraz bez względu na jej rodzaj.

Różne instrumenty wsparcia

Podkreślano, że wskazani pracownicy już otrzymują świadczenia emerytalne, a utrzymywanie pomocy w zakresie dofinansowań do wynagrodzeń tej grupy pracowników podważa zasady konkurencyjności rynku zatrudnienia. Ponadto w systemie wsparcia pracowników funkcjonują już inne rozbudowane i o zróżnicowanym charakterze instrumenty adresowane bezpośrednio do osób starszych.

W ocenie NSA z art. 26a ust. 1a1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie wynika, aby pojęcie „ustalonego prawa do emerytury", nie odnosiło się do prawa do emerytury w ogólności. Z jego zakresu znaczeniowego nie zostały też wyłączone – ze względu na podstawę prawną ich ustalenia, rodzaj, czy też funkcje – jakieś konkretne świadczenia emerytalne.

W tej sytuacji skoro pracownik skarżących posiadał ustalone prawo do emerytury, co znajdowało odzwierciedlenie w danych zawartych w stosownej ewidencji, odmowa przyznania spornego dofinansowania była uzasadniona.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 grudnia 2016 r., II GSK 999/15.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: a.tarka@rp.pl

Sprawa dotyczyła prawa do ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego. Spór zaczął się od tego, że prezes Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych odmówił wspólnikom spółki cywilnej prowadzących aptekę przyznania prawa do ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzenia jednej pracowniczki.

Bez dofinansowania

Pozostało 94% artykułu
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów