Iwona Sroka, szefowa KDPW i KDPW_CCP: Zwiększamy bezpieczeństwo

Mamy narzędzia, by wziąć na siebie ryzyko rozliczeniowe – mówi Iwona Sroka, szefowa KDPW i KDPW_CCP.

Publikacja: 08.02.2017 18:31

Iwona Sroka, szefowa KDPW i KDPW_CCP: Zwiększamy bezpieczeństwo

Foto: Rzeczpospolita/Waldemar Kompała

Rz: W czwartek wchodzi w życie obowiązek rozliczania w izbach rozliczeniowych wybranych instrumentów pochodnych z rynku OTC. Co tak naprawdę oznacza to dla całego rynku?

Iwona Sroka: Rozliczanie instrumentów pochodnych z rynku międzybankowego w autoryzowanych izbach rozliczeniowych ma na celu przede wszystkim zmniejszenie ryzyka niewywiązania się stron ze zobowiązań wynikających z zawartych transakcji, a tym samym wzrost bezpieczeństwa dla całego sektora finansowego. Ze względu na zdecentralizowany charakter rynku OTC jego głównymi uczestnikami są banki zawierające transakcje o znacznej wartości. Jak wynika z wyliczeń NBP, wartość nominalna pozycji brutto banków krajowych na rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych na koniec 2015 r. wyniosła prawie 1,9 bln zł. Polska izba rozliczeniowa dla derywatów rynku międzybankowego, tj. KDPW_CCP, posiada odpowiednie narzędzia, a także europejskie autoryzacje, aby przejąć na siebie ryzyko rozliczeniowe i z powodzeniem obsługiwać ten rynek, bez potrzeby poszukiwania tego typu usług za granicą.

Czy mamy do czynienia z rewolucją, czy ewolucją?

KDPW_CCP świadczy usługi rozliczania i gwarantowania rozliczeń derywatów OTC oraz transakcji repo od grudnia 2012 r. Usługa ta, którą nazwaliśmy OTC_clearing, została opracowana przy naszej ścisłej współpracy z sektorem bankowym i jest odpowiedzią na zgłaszane przez działające na polskim rynku podmioty, przy jednoczesnej pełnej zgodności z wymogami międzynarodowych regulacji i standardów. W mojej ocenie jest to z pewnością rewolucyjne rozwiązanie wprowadzane w ewolucyjny sposób. Aktualnie 16 największych banków jest uczestnikami KDPW_CCP w obszarze derywatów OTC, a wartość rozliczonych przez nie transakcji przekroczyła 200 mld zł i to w okresie, w którym nie było takiego obowiązku (lata 2015–2016). Dla porównania: wartość rozliczeń z rynku kasowego GPW w tym samym okresie to 800 mld zł.

Jaki wpływ te zmiany będą miały na bezpieczeństwo systemu bankowego?

Rozliczanie transakcji w KDPW_CCP (tzw. centralny kontrpartner) powoduje, iż izba rozliczeniowa wstępuje w prawa i obowiązki wynikające z transakcji przyjętych do rozliczania, stając się ich stroną. W celu zapewnienia realizacji wszystkich przepływów finansowych w terminie, KDPW_CCP dysponuje szerokim wachlarzem mechanizmów do zarządzania ryzykiem oraz wielostopniowym systemem gwarantowania rozliczeń, na który składają się m.in. depozyty zabezpieczające, fundusze na wypadek niewykonania zobowiązania, a także kapitały własne KDPW_CCP, które mogą zostać użyte w przypadku niewypłacalności banku. To KDPW_CCP zapewnia terminową obsługę wszystkich zobowiązań wynikających z transakcji, które zostały rozliczone w izbie. Minimalizowane są zatem dla rynku polskiego negatywne skutki niewypłacalności banku, co zdecydowanie zwiększa bezpieczeństwo systemu bankowego, zapobiegając tym samym np. efektowi domina, który mógłby zostać wywołany przez upadek jednego z banków.

Czy izba KDPW_CCP jest dobrze przygotowana do tych zmian?

Tak. Obowiązek rozliczania derywatów z rynku międzybankowego przez izby rozliczeniowe typu CCP nakłada unijne rozporządzenie EMIR oraz akty wykonawcze do niego. Wprowadziło ono szereg nowych standardów i rozwiązań, które były odpowiedzią na ostatni globalny kryzys finansowy, aby w przyszłości uniknąć podobnych problemów. Jako Grupa KDPW – instytucja depozytowo-rozliczeniowa – od wielu lat z powodzeniem wprowadzamy na polski rynek usługi, które wynikają z tej regulacji. Uruchomiliśmy m.in. repozytorium transakcji KDPW_TR, które uzyskało europejską rejestrację i z powodzeniem sprzedajemy nasze usługi w kraju i za granicą. Ponadto dokonaliśmy autoryzacji izby KDPW_CCP dla rozliczeń w PLN i EUR, wprowadziliśmy usługę nadawania kodów LEI, uzyskując również odpowiednią globalną akredytację. Mamy zatem unikatowe doświadczenie, kompetentne kadry, innowacyjne – i dodam: własne – rozwiązania IT. Wszystko po to, aby polski rynek był otwarty i standardowy względem najbardziej rozwiniętych rynków kapitałowych w Europie.

Dlaczego podmioty działające na rynku miałyby korzystać akurat z usług KDPW_CCP?

KDPW_CCP oferuje pełen zakres usług dla rozliczanych instrumentów finansowych oraz, co jest szczególnie istotne z punktu widzenia banków działających na polskim rynku, przyjmuje zabezpieczenia w walucie PLN i EUR oraz papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa i inne państwa UE. KDPW_CCP ma liczne atrybuty, jak dostęp do odpowiedniej płynności, utrzymywanie wysokich kapitałów własnych, segregacja pozycji i aktywów wniesionych przez uczestników oraz możliwość przeniesienia pozycji oraz zabezpieczeń klienta do innego uczestnika (tzw. porting). KDPW_CCP ma także wiele synergii w grupie Krajowego Depozytu – oferuje bezpłatnie przesyłanie informacji o zawieranych transakcjach do repozytorium transakcji KDPW_TR.

Nie boi się pani, że część klientów będzie korzystała z zagranicznych izb?

To naturalny proces będący konsekwencją możliwości bezpośredniego zawierania transakcji OTC na szeroko pojętym rynku europejskim, w szczególności pomiędzy bankami, które są członkami różnych izb rozliczeniowych. W wielu obszarach naszego podstawowego biznesu już konkurujemy. Wybór izby rozliczeniowej determinowany jest przez kilka czynników. Do KDPW_CCP kierowane są transakcje z polskiego rynku derywatów OTC, zawierane bezpośrednio pomiędzy polskimi bankami. Podobna sytuacja występuje w każdym kraju, w którym jest silny rynek lokalny, wsparty autoryzowaną instytucją CCP. W Szwecji, Hiszpanii czy Niemczech także część transakcji z rynku międzybankowego rozliczanych jest lokalnie, a część w zagranicznych podmiotach. KDPW_CCP, jak każda izba rozliczeniowa, czyni starania dla pozyskania nowych członków, w tym także zagranicznych. Obecnie jeden z największych zagranicznych podmiotów wyspecjalizowanych w rozliczeniach jest naszym uczestnikiem w obszarze rynku regulowanego. Mamy nadzieję, że także w obszarze derywatów OTC oferta KDPW_CCP przyciągnie zagranicznych kontrahentów, co pozwoli na dalsze zwiększenie skali rozliczeń. KDPW_CCP oferuje ten sam poziom jakości usług co zagraniczne izby rozliczeniowe, proponuje konkurencyjną cenę w połączeniu z indywidualnym podejściem do każdego klienta. Konstruując naszą ofertę, mieliśmy na celu pobudzanie aktywności i dalszy wzrost płynności na rynku międzybankowym. Z myślą o dalszej perspektywie proponujemy bankom usługę client clearing. Dla części klientów banków obowiązek centralnego – a więc za pośrednictwem izby CCP – rozliczania instrumentów pochodnych OTC stopy procentowej nominowanych w PLN wejdzie w życie już za rok.

Jakie wymierne korzyści będzie miała KDPW_CCP, a także cała grupa KDPW?

Grupa KDPW, jako kluczowa instytucja infrastruktury rynku finansowego, przyjęła, że dla dalszego rozwoju rynku w Polsce istotne jest oferowanie pełnego pakietu usług posttransakcyjnych, tak aby zatrzymać wysokie kompetencje w Polsce i aby działające na polskim rynku instytucje finansowe i przedsiębiorstwa mogły korzystać z krajowych rozwiązań. Są one oczywiście w pełni zgodne z unijnymi regulacjami, co potwierdzają odpowiednie akredytacje i certyfikacje naszych rozwiązań, ale dostosowane do skali polskiego rynku. Im więcej krajowych podmiotów będzie korzystało z dostępnych na naszym rynku rozwiązań, tym szybciej będzie się on rozwijał – i skorzystają na tym wszyscy jego uczestnicy.

CV

Iwona Sroka jest prezesem Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych oraz izby rozliczeniowej KDPW_CCP. W przeszłości pracowała m.in. na GPW. Jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej, doktorem nauk ekonomicznych.

Rz: W czwartek wchodzi w życie obowiązek rozliczania w izbach rozliczeniowych wybranych instrumentów pochodnych z rynku OTC. Co tak naprawdę oznacza to dla całego rynku?

Iwona Sroka: Rozliczanie instrumentów pochodnych z rynku międzybankowego w autoryzowanych izbach rozliczeniowych ma na celu przede wszystkim zmniejszenie ryzyka niewywiązania się stron ze zobowiązań wynikających z zawartych transakcji, a tym samym wzrost bezpieczeństwa dla całego sektora finansowego. Ze względu na zdecentralizowany charakter rynku OTC jego głównymi uczestnikami są banki zawierające transakcje o znacznej wartości. Jak wynika z wyliczeń NBP, wartość nominalna pozycji brutto banków krajowych na rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych na koniec 2015 r. wyniosła prawie 1,9 bln zł. Polska izba rozliczeniowa dla derywatów rynku międzybankowego, tj. KDPW_CCP, posiada odpowiednie narzędzia, a także europejskie autoryzacje, aby przejąć na siebie ryzyko rozliczeniowe i z powodzeniem obsługiwać ten rynek, bez potrzeby poszukiwania tego typu usług za granicą.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację