Rynek najmu: ilu właścicieli nie płaci podatków

600 tys. Polaków wynajmuje lokale legalnie. Podatkowa szara strefa nadal jest duża.

Aktualizacja: 29.10.2016 12:54 Publikacja: 29.10.2016 12:36

Foto: Fotorzepa/ Rafał Guz

O sytuacji na rynku najmu mieszkań mówi Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl:

Wraz z początkiem roku akademickiego wzrosły dochody osób wynajmujących pokoje oraz mieszkania. Duża część takich właścicieli nieruchomości nadal nie płaci podatku dochodowego. Trzeba jednak zaznaczyć, że sytuacja jest o wiele lepsza niż dziesięć - piętnaście lat temu. Wprowadzenie jednolitej i relatywnie niskiej stawki od przychodów z wynajmu skutkowało gwałtownym wzrostem liczby ryczałtowców.

Mimo opisywanych zmian podatkowa szara strefa nadal jest ogromna. Dlatego fiskus powinien myśleć o nowych rozwiązaniach. Kwestia opodatkowania najmu nabiera szczególnego znaczenia w kontekście zapowiadanej reformy podatku PIT. Ciekawe informacje o osobach rozliczających czynsze można znaleźć w rocznych zestawieniach Ministerstwa Finansów.

Resort podaje m.in. łączną kwotę przychodów objętych ryczałtowym podatkiem (stawka: 8,50 proc.) oraz dochodów z najmu rozliczanych według skali podatkowej. Te dane dobrze pokazują zmiany w popularności dwóch wariantów opodatkowania prywatnego najmu (ryczałt/skala podatkowa). Nietrudno zauważyć, że popularność ryczałtu ewidencjonowanego gwałtownie rośnie od 2010 r.

Właśnie wtedy została zlikwidowana wyższa stawka ryczałtu (20 proc.), stosowana dla przychodów z najmu powyżej 4 tys. euro rocznie. Dane Ministerstwa Finansów wskazują, że wzrost popularności ryczałtu tylko w niewielkim stopniu był związany z przepływem dotychczasowych podatników. Obniżony i prosty podatek zachęcił wielu wynajmujących Polaków do ujawnienia korzyści dotyczących prywatnego najmu.

To wszystko odbyło się z korzyścią dla fiskusa. Wystarczy wspomnieć, że w 2011 r. przychód z najmu objętego ryczałtem (będący podstawą opodatkowania) wynosił 4,96 mld zł. W 2015 r. analogiczny wynik był już wyższy o 68 proc. Bardzo duża zmiana dotyczyła również wartości zebranego podatku ryczałtowego (2011 r. - 0,42 mld zł, 2015 r. - 0,70 mld zł).

Informacje potwierdzają, że uproszczenie i obniżenie podatku ryczałtowego, zakończyło się sporym sukcesem. Według najnowszych danych Ministerstwa Finansów w 2015 r. prawie 460  tys. Polaków wykazywało najem opodatkowany ryczałtem. Sześć lat wcześniej ta grupa ryczałtowców była mniejsza o niemal 268 tys. Co ważne wzrost popularności ryczałtu przez ostatnie lata nie odbił się negatywnie na liczbie osób rozliczających najem według zasad ogólnych. Liczba takich podatników od 2013 roku do 2015 roku, spadła tylko o 5 tysięcy (2013 r. - 147 000, 2015 r. - 142 000).

Na podstawie danych Ministerstwa Finansów można również wywnioskować, że przez sześć lat (2009 r. - 2015 r.), był widoczny spory wzrost średnich przychodów osoby rozliczającej najem w ramach ryczałtu. Przeciętna suma opodatkowanych czynszów wynosi dziś ok. 18 tys. zł rocznie (1,5 tys. zł miesięcznie). To nadal jest dość skromny wynik. Trzeba bowiem pamiętać, że ryczałtowcy w ramach rozliczeń podatkowych nie uwzględniają kosztów najmu.

Pomimo sukcesów fiskusa w opodatkowywaniu najmu szara strefa wśród wynajmujących jest nadal ogromna. Grupa ponad 600 tys. Polaków legalnie rozliczających najem wydaje się mniej pokaźna jeśli uświadomimy sobie, że w całym kraju jest wynajmowanych lub dzierżawionych znacznie więcej nieruchomości.

Według wyników Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku wynajmowane lokum zasiedlało ok. 640 tys. gospodarstw domowych. Do grupy wynajmowanych nieruchomości, oprócz domów i lokali, trzeba wliczyć między innymi garaże oraz miejsca parkingowe. Co ważne, dane Ministerstwa Finansów uwzględniają również podatników zgłaszających podnajem, dzierżawę i poddzierżawę jakichkolwiek nieruchomości.

Osoby wynajmujące lokale mogą się czuć zaniepokojone zapowiadanymi zmianami w podatku dochodowym (PIT). Przedstawiciele rządu przekazują sprzeczne komunikaty o reformie planowanej na 2018 rok, a dalsza sytuacja właścicieli nieruchomości nadal pozostaje niejasna.

Podatnicy rozliczający się z fiskusem w ramach ryczałtu mogą mieć obawy, że zniknie preferencyjna forma opodatkowania. W takiej sytuacji, część osób wynajmujących lokale zapewne wróciłaby do podatkowej szarej strefy.

To byłby problem dla fiskusa, który nie może sobie pozwolić na drobiazgowe kontrolowanie właścicieli prywatnych mieszkań. Z punktu widzenia organów podatkowych, priorytetowym obszarem pozostają rozliczenia dotyczące VAT.

O sytuacji na rynku najmu mieszkań mówi Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl:

Wraz z początkiem roku akademickiego wzrosły dochody osób wynajmujących pokoje oraz mieszkania. Duża część takich właścicieli nieruchomości nadal nie płaci podatku dochodowego. Trzeba jednak zaznaczyć, że sytuacja jest o wiele lepsza niż dziesięć - piętnaście lat temu. Wprowadzenie jednolitej i relatywnie niskiej stawki od przychodów z wynajmu skutkowało gwałtownym wzrostem liczby ryczałtowców.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Rząd przyjął program tanich kredytów. Klienci już rezerwują odpowiednie mieszkania
Nieruchomości
Wielki recykling budynków nabiera tempa. Troska o środowisko czy o portfel?
Nieruchomości
Opada gorączka, ale nie chęci
Nieruchomości
Klienci czekają w blokach startowych
Nieruchomości
Kredyty mieszkaniowe: światełko w tunelu