Mieszkanie+ wychodzi w końcu z fazy pilotażu

Zamiast kupować mieszkania na kredyt z dopłatą państwa, Polacy mają zamieszkać w wynajętych lokalach.

Aktualizacja: 21.08.2017 07:03 Publikacja: 21.08.2017 05:49

Mieszkanie+ wychodzi w końcu z fazy pilotażu

Foto: 123rtf

Nowy program na razie się rozpędza. Zobaczymy, czy będzie sukces.

Rządowy program Mieszkanie+ wkracza w nową fazę. W przyszłym miesiącu wejdą w życie przepisy, bez których programu na dłuższą metę nie dałoby się zrealizować.

Ustawa budzi jednak duże kontrowersje. Głównie chodzi o uproszczone zasady eksmisji, obowiązujące w wypadku mieszkań objętych nowym rodzajem najmu, tj. najmem instytucjonalnym. Z ich powodu m.in. rzecznik praw obywatelskich oraz organizacje pozarządowe zajmujące się bezdomnymi apelowali do prezydenta Andrzeja Dudy, by zawetował ustawę albo skierował do Trybunału Konstytucyjnego. Nic jednak u niego nie wskórali.

Ziemia w banku

Chodzi o ustawę o Krajowym Zasobie Nieruchomości (KZN). Zacznie obowiązywać 11 września br. z wyjątkiem przepisów dotyczących utworzenia KZN. Te uregulowania weszły w życie dzień po ogłoszeniu ustawy w Dzienniku Ustaw, czyli 12 sierpnia br. Powołują one do życia bank państwowej ziemi, czyli Krajowy Zasób Nieruchomości z siedzibą w Warszawie. Takiej instytucji po okresie PRL w Polsce jeszcze nie było.

Do tej pory tysiące hektarów gruntów Skarbu Państwa znajdowały się w zarządzie m.in. różnych spółek z udziałem państwa (PKP, Poczta Polska), instytucji (Agencja Nieruchomości Rolnych, Agencja Mienia Wojskowego) i miast na prawach powiatu.

Teraz państwowe działki budowlane mają trafić do KZN. Majątek to niemały, wart grube miliony. Tylko w Warszawie jest to 900 nieruchomości o powierzchni 2,6 mln mkw. KZN ma gospodarować tymi nieruchomościami. Część trafi pod budowę mieszkań na wynajem. Częścią jednak KZN ma obracać, a zdobyte w ten sposób pieniądze przeznaczać na program Mieszkanie+. Na razie bank ziemi jest na papierze. Premier Beata Szydło musi bowiem wyznaczyć pełnomocnika, a ten zajmie się jego organizacją. Mówi się, że może to być osoba związana ze spółką zależną Banku Gospodarstwa Krajowego: BGK Nieruchomości. Obecnie spółka realizuje w pilotażu program Mieszkanie+ i nieźle sobie z tym radzi.

Od razu nasuwa się jednak pytanie, czy KZN nie będzie kolejnym biurokratycznym molochem z ciepłymi posadkami dla znajomych. Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury i budownictwa, zapewnia, że to tylko krakanie. Według niego KZN już w 2020 r. nie będzie potrzebował dotacji ze środków budżetu państwa i będzie w stanie samodzielnie się utrzymać. Funkcjonowanie zaś KZN będzie na bieżąco monitorowane, więc w razie jakichkolwiek wątpliwości ministerstwo podejmie niezwłoczne i skuteczne działania.

Przetarg wyłoni operatora

Ale przepisy o banku ziemi to tylko część uregulowań ustawy o KZN. Te, które wchodzą w życie 11 września br., są równie ważne. Dotyczą organizacji przez KZN przetargów na użytkowanie wieczyste państwowych gruntów dla inwestorów (operatorów), którzy będą budować lokale w ramach programu Mieszkanie+. Mogą to być również deweloperzy. Wyłonieni operatorzy będą też wynajmować mieszkania i nimi zarządzać. Wszystko ma się odbywać według przepisów ustawy o KZN. Jeśli inwestorzy nie będą przestrzegać przepisów, mogą zostać ukarani przez prezesa KZN. Grożą im kary finansowe.

Co z tym najmem

Ustawa o KZN wprowadza do ustawy o ochronie praw lokatorów rozdział poświęcony nowemu rodzajowi najmu: instytucjonalnemu. I to właśnie te przepisy budzą ogromne kontrowersje.

Będzie to najem mieszkania zawierany przez osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, prowadzącą działalność gospodarczą w postaci wynajmowania lokali. Jednocześnie ustawa o KZN zmienia definicję najmu okazjonalnego, o którym już dziś mówi ustawa lokatorska. Z najmu okazjonalnego nie będą mogli korzystać prowadzący działalność gospodarczą w postaci wynajmowania lokali, zawartą na czas oznaczony nie dłuższy niż dziesięć lat.

Umowa najmu okazjonalnego była dużo korzystniejsza dla lokatora niż instytucjonalnego. Nie można było go eksmitować na ulicę, tylko do wskazanego przez niego lokalu. Poza tym po upływie dziesięciu lat przekształcała się w umowę na czas nieokreślony. W najmie instytucjonalnym tak nie będzie.

Ustawodawca daje m.in. przyzwolenie na eksmisję na bruk. I to budzi opór społeczny.

Okazuje się też, że wbrew wcześniejszym zapewnieniom rządu najem okazjonalny będzie dotyczył nie tylko budujących mieszkania w tym programie pod wynajem oraz ich najemców, ale również innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Zdaniem Leszka Hardka z Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości oznacza to, że samozatrudniony z mieszkaniem po babci będzie mógł wyrzucić lokatora na bruk.

Ministerstwo Infrastruktury uważa jednak inaczej. Według niego przepisy ustawy o KZN dobrze zabezpieczają interesy lokatorów.

Na razie był pilotaż

Do wejścia w życie ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości wszystkie inwestycje związane z programem Mieszkanie+ odbywały się w ramach pilotażu. Do tej pory zawarto 26 (warunkowych) umów inwestycyjnych na budowę ponad 8,6 tys. mieszkań w 25 gminach w całej Polsce. To zarówno duże, jak i mniejsze ośrodki. Są to: Czeladź, Dębica, Katowice, Kępice, Kępno, Kobierzyce, Koło, Łowicz, Łódź, Nidzica, Nysa, Pelplin, Poznań, Radom, Sianów, Skawina, Starogard Gdański, Sulęcin, Toruń, Warszawa, Wieluń, Witnica, Włocławek, Zamość, Złocieniec.

W tej chwili w budowie jest ponad tysiąc mieszkań. W pierwszym kwartale przyszłego roku planowane jest zakończenie dwóch inwestycji: w Białej Podlaskiej – 186 mieszkań, i w Siedleminie w gminie Jarocin – 96 mieszkań. W przypadku tych inwestycji ruszył już nabór najemców. W kolejnych miesiącach 2018 r. będą oddawane kolejne budynki: w Jarocinie, Gdyni, Wałbrzychu i Pruszkowie.

Nowy program na razie się rozpędza. Zobaczymy, czy będzie sukces.

Rządowy program Mieszkanie+ wkracza w nową fazę. W przyszłym miesiącu wejdą w życie przepisy, bez których programu na dłuższą metę nie dałoby się zrealizować.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Rząd przyjął program tanich kredytów. Klienci już rezerwują odpowiednie mieszkania
Nieruchomości
Wielki recykling budynków nabiera tempa. Troska o środowisko czy o portfel?
Nieruchomości
Opada gorączka, ale nie chęci
Nieruchomości
Klienci czekają w blokach startowych
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Nieruchomości
Kredyty mieszkaniowe: światełko w tunelu