AOpracowanie powstało we współpracy z prawnikami Zespołu Prawa Karnego Biura RPO. Czytelnik znajdzie w nim opis 20 kasacji wniesionych przez Rzecznika w ostatnich dwóch latach.
- Wybranych nieprzypadkowo, ponieważ chodziło nam szczególnie o sprawy zwykłych ludzi i powszechnie występujące problemy życia codziennego. Te historie rzadko przebijają się do mediów. Często wydają się być marginalne, trudne do oceny, czasami wręcz wstydliwe. Zwłaszcza, gdy dotyczą osób najsłabszych i bezradnych - czytamy we wstępie.
Są to historie osób zamkniętych na 8 i 11 lat w zakładzie psychiatrycznym za drobne sprawy, niepełnosprawnego kierowcy niestosującego się do zakazu ruchu, czy emeryta, który został ukarany za handel naklejkami. Jest też historia szefów państwowej instytucji od lat mających proces za to, że chcieli zapłacić 200 zł pracownikowi za ponadwymiarową pracę. Z kolei mieszkankę centralnej Polski ukarano za kradzież prądu, choć winnym tego mogą być monterzy instalacji elektrycznych z okresu...PRL-u.
Jak pisze autor publikacji Mariusz Jałoszewski, przypadki te pokazują, jak łatwo obywatel może "zaplątać się w paragrafy", ilustrują też, jak skomplikowany jest proces wymierzania sprawiedliwości.
Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy wydaje się być zbyt pospieszne osądzanie tzw. drobnych spraw w trybie uproszczonym, tzw. nakazowym. Jeśli wszystkie fakty są jasne, dokumenty rzetelnie przygotowane, sędzia może wydać wyrok bez rozprawy. Często jednak sądom umykają pewne niuanse i karają zaocznie nawet osoby z niepełnosprawnością umysłową albo chorujące psychicznie.
