Administrację podatkową czekają dwie reformy

Administrację podatkową czekają dwie istotne reformy. Mają one usprawnić jej działanie i uczynić bardziej przyjazną dla podatników.

Publikacja: 06.05.2015 08:32

Pierwszy etap zmian zaczął się 1 kwietnia 2015 r. Polega on na konsolidacji organizacyjnej urzędów i izb skarbowych. Urzędy skarbowe pozostały organami podatkowymi pierwszej instancji, a izby skarbowe – drugiej. Jednak nastąpiła fuzja w zakresie zadań pomocniczych. Każda izba wraz z podległymi jej urzędami stała się jedną jednostką budżetową i jednym pracodawcą dla urzędników.

42,8 tys. pracowników zatrudniają łącznie wszystkie izby i urzędy skarbowe

Po reformie dyrektor izby skarbowej odpowiada za obsługę finansową i kadrową, zarządzanie majątkiem, remonty i inwestycje, zamówienia publiczne, obsługę informatyczną, audyt, kontrolę zarządczą, zarządzanie jakością, komunikacją oraz informacje prawnie chronione. Reorganizacja – według planów Ministerstwa Finansów – ma przynieść lepsze wykorzystanie zasobów ludzkich. Niektórzy pracownicy urzędów skarbowych zajmujący się dotychczas np. rachunkowością budżetową, kadrami czy informatyką są przenoszeni do izb skarbowych, a inni mają przydzielone nowe zadania, w tym obsługę podatnika, kontrolę podatkową czy egzekucję administracyjną.

400 urzędów skarbowych działa w Polsce. Z tego 20 to urzędy dla dużych podatników

Taka reforma, choć formalnie pozostawiająca dwie instancje w podatkach, była krytykowana przez wielu ekspertów, także na łamach „Rz". Zarzucano jej faktyczną likwidację dwuinstancyjności, na co wskazuje m.in. formalna podległość naczelnika urzędu skarbowego swojemu przełożonemu w tej samej instytucji, czyli dyrektorowi izby skarbowej. Takie zarzuty wysunęła m.in. Rada Legislacyjna przy Premierze.

Od 1 stycznia 2016 r. administrację podatkową czeka kolejna reforma. Złożony już w Sejmie rządowy projekt ustawy o administracji podatkowej przewiduje jej działanie według nowej filozofii. „Administracja podatkowa będzie również pełnić rolę usługową w zakresie obsługi i wsparcia, polegającą na udzielaniu pomocy w prawidłowym wypełnianiu obowiązków podatkowych" – czytamy w uzasadnieniu projektu. Nowa „usługowa" rola administracji podatkowej ma się przejawiać np. w stworzeniu centrów obsługi podatnika. To one mają „udzielać pomocy podatnikowi w samodzielnym, prawidłowym i dobrowolnym wypełnianiu obowiązków podatkowych". Jednak te czynności nie będą typowym doradztwem podatkowym.

16 izb skarbowych – po jednej w każdym województwie – działa w kraju

W praktyce takie centra będą przekształconymi salami obsługi podatnika, zorganizowanymi według ujednoliconych standardów. Mają tam funkcjonować wyspecjalizowane stanowiska przeznaczone dla konkretnych grup podatników. Pracownicy administracji podatkowej będą w nich przyjmować podania i deklaracje, wydawać zaświadczenia i udzielać wyjaśnień. Podatnicy będą mogli skorzystać ze stanowiska komputerowego umożliwiającego im dostęp do portalu podatkowego.

Równocześnie w urzędach skarbowych ma się pojawić nowe stanowisko asystenta podatnika. Ma nim być pracownik administracji podatkowej, służący radą mikroprzedsiębiorcy rozpoczynającemu działalność gospodarczą. Ma on być przydzielany takiemu przedsiębiorcy na jego wniosek.

Nowa ustawa kładzie nacisk na szeroką działalność informacyjną fiskusa. Istniejąca już dziś Krajowa Informacja Podatkowa ma być wyodrębniona strukturalnie. Jej szef stanie się organem podatkowym, odpowiedzialnym m.in. za wydawanie interpretacji podatkowych. Ma powstać Baza Wiedzy Administracji Podatkowej, gromadząca m.in. wydawane interpretacje i decyzje. Będzie też utworzony Centralny Rejestr Danych Podatkowych z danymi o podatnikach i ich rozliczeniach z fiskusem.

Zmiany w administracji podatkowej są odpowiedzią na rekomendację władz Unii Europejskiej. Naszemu krajowi zalecono wprowadzenie zmian, które zapewnią trwałą redukcję nadmiernego deficytu w 2015 r. m.in. poprzez poprawę przestrzegania prawa podatkowego, w tym przez usprawnienie skuteczności administracji podatkowej.

Przyszłoroczna reforma nie zmieni podstawowej struktury administracji podatkowej. Podatników wciąż będzie obsługiwało 400 urzędów skarbowych, w tym 20 wyspecjalizowanych (dla dużych podatników). Podlegają one i będą podlegały 16 izbom skarbowym, po jednej na każde województwo.

Według danych Ministerstwa Finansów w urzędach skarbowych w 2013 r. pracowało ok. 39 tys. osób, a w izbach skarbowych niemal 3,8 tys.

Pierwszy etap zmian zaczął się 1 kwietnia 2015 r. Polega on na konsolidacji organizacyjnej urzędów i izb skarbowych. Urzędy skarbowe pozostały organami podatkowymi pierwszej instancji, a izby skarbowe – drugiej. Jednak nastąpiła fuzja w zakresie zadań pomocniczych. Każda izba wraz z podległymi jej urzędami stała się jedną jednostką budżetową i jednym pracodawcą dla urzędników.

42,8 tys. pracowników zatrudniają łącznie wszystkie izby i urzędy skarbowe

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP