Usługi budowlane: zwrot wydatków od klienta nie jest objęty VAT

Jeśli podatnik ponosi koszty usług świadczonych na rzecz klienta, a następnie go nimi obciąża, to kwoty te nie wchodzą do podstawy opodatkowania. Muszą być jednak wyodrębnione i oddzielnie ewidencjonowane.

Publikacja: 02.10.2017 06:10

Usługi budowlane: zwrot wydatków od klienta nie jest objęty VAT

Foto: Fotolia

Świadczenie usług budowlanych nierzadko wiąże się z kompleksową obsługą zamówienia. Usługodawca przeprowadza nie tylko same czynności budowlane, ale także działa w imieniu i na rzecz inwestora, np. załatwiając wszelkie formalności i podejmując niezbędne działania prawne potrzebne do zrealizowania inwestycji. W tym przypadku zasadniczo, świadczeniodawca wykłada środki finansowe potrzebne do przeprowadzenia takich działań, a następnie otrzymuje ich zwrot. Zwrot ten nie będzie opodatkowany VAT, jeżeli spełnione zostaną określone przepisami warunki.

PRZYKŁAD

Spółka budowlana zawarła z inwestorem umowę na budowę linii energetycznej. Kompleksowa usługa obejmuje wszelkie czynności prawne konieczne dla zbudowania obiektu, m.in. uzyskanie niezbędnych zezwoleń, postanowień i decyzji administracyjnych, a także nabycie służebności przesyłu od właścicieli gruntów, na których przebiega linia. Spółka działa w imieniu i na rzecz inwestora na podstawie uzyskanych od niego pisemnych imiennych pełnomocnictw wydanych dla jej pracowników. Działania te związane są z kosztami, które usługodawca wykłada, tzn. opłaca wynagrodzenie dla właścicieli gruntów, a także uiszcza opłaty administracyjne. Następnie otrzymuje od inwestora zwrot poniesionych wydatków. Spółka powzięła wątpliwość odnośnie do tego, czy zwracane kwoty powinna uwzględniać na fakturze, traktując je jako zapłatę za usługę budowlaną (i doliczać do podstawy opodatkowania VAT), czy może nie obejmować ich podatkiem i stosować inny dokument księgowy (notę).

Wszystko, co stanowi zapłatę

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania, co do zasady, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. Z kolei w świetle art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. Z regulacji tych wynika, że podstawę opodatkowania VAT, zasadniczo, tworzy całość wynagrodzenia należnego od usługobiorcy, w tym także koszty dodatkowe świadczonych usług.

Jak jednak stanowi art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Wyłączenie z warunkami

Przedstawiona regulacja przewiduje możliwość nieuwzględnienia w podstawie opodatkowania niektórych kwot pobieranych od usługobiorcy. Kwoty te nie będą objęte VAT. Jest to jednak obwarowane kilkoma warunkami:

1. dany wydatek został poniesiony w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy;

2. wydatek musi być udokumentowany;

3. wydatek powinien być ujęty przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku (zaksięgowany przez podatnika na koncie przejściowym), co oznacza konieczność księgowego wyróżnienia tego wydatku;

4. podatnik nie może odliczać podatku naliczonego.

W przedstawionym przykładzie, przepis dotyczący zwrotu wydatków zasadniczo może zostać zastosowany. Usługodawca, uzyskując służebności oraz decyzje administracyjne, działa nie tylko bezpośrednio na rzecz inwestora, ale także w jego imieniu (de facto jako pełnomocnik). Kwoty płacone z tych tytułów nie są kosztem usługi budowlanej. Warunki do zastosowania przytoczonej regulacji są spełnione.

Usługodawca wystawi notę

Warto w tym miejscu przytoczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 października 2014 r. (I FSK 1571/13). Zdaniem NSA, „jeśli podatnik przy wykonywaniu czynności na rzecz swojego klienta ponosi pewne koszty usług świadczonych bezpośrednio na rzecz klienta, a następnie tymi kosztami obciąża klienta, to wówczas koszty te nie wchodzą do podstawy opodatkowania pod warunkiem ich wyodrębnienia i oddzielnego ewidencjonowania na tzw. koncie rozrachunkowym.

Warunkiem zastosowania przepisu o zwrocie wydatków jest ich wyodrębnienie. Należy także pamiętać o ich oddzielnym ewidencjonowaniu na koncie przejściowym. Co istotne, kwota zwrotu nie powinna być włączana do wynagrodzenia z tytułu usługi budowlanej. Przy spełnieniu tych przesłanek usługodawca może obciążać usługobiorcę przy zastosowaniu not księgowych – bez uwzględniania kwot zwrotu na fakturach (bez włączania tych kwot do podstawy opodatkowania usługi).

Decydują konkretne postanowienia umowne

Można sobie jednak wyobrazić sytuację, w której w ramach usługi budowlanej osobny zwrot za czynności w imieniu i na rzecz inwestora nie zostanie przeprowadzony. Chodzi o sytuację, gdy wynagrodzenie za usługę obejmie także zwrot środków za czynności przeprowadzone w imieniu usługobiorcy. W takim przypadku wymóg odrębnego ewidencjonowania, przewidziany w przepisie o zwrocie wydatków, nie będzie spełniony. W konsekwencji, kwoty z tego tytułu będą stanowić część podstawy opodatkowania z tytułu wykonania usługi. Jeżeli więc dany wydatek stanowi element kalkulacyjny wynagrodzenia za usługę, to należy go włączać do podstawy opodatkowania.

W praktyce zastosowanie przepisu o zwrocie wydatku (wyłączonym z podstawy opodatkowania VAT) będzie zależało od postanowień umownych. Strony mogą posłużyć się regulacją odnośnie do zwrotu wydatków, co jednak wymaga spełnienia przesłanek związanych z osobnym ewidencjonowaniem i wyodrębnieniem. Możliwe będzie także uznanie kwoty zwrotu za część wynagrodzenia za usługę, co jednak będzie skutkowało jej opodatkowaniem. Rozwiązanie to jest aprobowane przez organy podatkowe, co potwierdził przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 27 lutego 2013 r. (LPP1/443-1053/12-6/AW).

PRZYKŁAD

W trakcie procesu inwestycyjnego czynności usługodawcy obejmują także ustanowienie służebności przesyłu na rzecz inwestora, w imieniu którego działał usługodawca (posiadając odpowiednie pełnomocnictwo). Właściciel nieruchomości obciążył ją służebnością przesyłu na rzecz inwestora, jednak wynagrodzenie otrzymywał od usługodawcy. Koszty poniesione przez usługodawcę tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, tak jak wszelkie inne koszty związane z realizacją tego zlecenia, stanowią element kalkulacyjny ceny za kompleksową usługę. W wynagrodzenie należne od inwestora (stanowiące postawę opodatkowania VAT) wliczony jest więc także koszt służebności. ?

Autor jest doradcą podatkowym, trenerem w ECDDP sp. z o.o. www.ecddp.com

podstawa prawna: art. 29a ust. 1, ust. 6 pkt 2 oraz ust. 7 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1221 ze zm.)

Świadczenie usług budowlanych nierzadko wiąże się z kompleksową obsługą zamówienia. Usługodawca przeprowadza nie tylko same czynności budowlane, ale także działa w imieniu i na rzecz inwestora, np. załatwiając wszelkie formalności i podejmując niezbędne działania prawne potrzebne do zrealizowania inwestycji. W tym przypadku zasadniczo, świadczeniodawca wykłada środki finansowe potrzebne do przeprowadzenia takich działań, a następnie otrzymuje ich zwrot. Zwrot ten nie będzie opodatkowany VAT, jeżeli spełnione zostaną określone przepisami warunki.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP