Proces rewitalizacji zbyt często postrzegany jest jedynie w perspektywie szczególnego sposobu finansowania jaki zapewniają fundusze unijne. Tymczasem są to środki ograniczone, które powinny być traktowane wyłącznie jako wsparcie na pewnym początkowym etapie rewitalizacji. Tym większa wydaje się w tym kontekście rola innych instrumentów wspomagających działania rewitalizacyjne, które przecież składają się na długotrwały proces rozciągnięty w czasie.
Na szczęście możliwości wsparcia takich działań są coraz większe. Jednak stosowanie większości ze wspomnianych narzędzi jest uzależnione od przeprowadzenia określonej procedury planistycznej i przejścia kolejnych etapów: wskazania obszaru rewitalizacji, przyjęcia gminnego programu rewitalizacji oraz wyznaczenia tzw. specjalnej strefy rewitalizacji.
Obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji
Jednym z pierwszym etapów budowania strategii rewitalizacji jest określenie terenu na którym mają kumulować się działania rewitalizacyjne, czyli zdefiniowanie obszaru zdegradowanego i wyznaczenie obszaru rewitalizacji. Wyzwaniem jest zwłaszcza ten drugi obszar - ustawa wymaga aby cechował się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk gospodarczych [lub] środowiskowych [lub], przestrzenno-funkcjonalnych i technicznych.
Jak widać definicja jest bardzo obszerna. Mimo to, warto mieć na uwadze ową szczególną (wyjątkową) koncentrację negatywnych zjawisk i nie tworzyć obszarów rewitalizacji „na zapas", ponieważ wyznaczenie ich na zbyt dużej powierzchni grozi niepotrzebnym rozproszeniem środków. Oprócz znaczenia strategicznego, wyznaczenie obszaru rewitalizacji umożliwia stosowanie pewnych ściśle określonych instrumentów ułatwiających planowanie przestrzenne >patrz ramka.
Gminny program
Kolejnym, kluczowym etapem przygotowywania rewitalizacji jest opracowanie i przyjęcie tzw. gminnego programu rewitalizacji, którego integralną częścią (oprócz opisu celów i sposobów realizacji działań) musi być m.in. opis wizji stanu obszaru po przeprowadzonej rewitalizacji.