- Po przesłaniu uchwały rady gminy wojewodzie, stwierdził on, że ta uchwała została wydana z naruszeniem prawa. Z uwagi na to, że nie było to istotne naruszenie, organ nie stwierdził nieważności uchwały. Czy w sytuacji, gdy w rozstrzygnięciu nadzorczym nie stwierdzono nieważności uchwały, gmina może zaskarżyć to rozstrzygnięcie do sądu administracyjnego?

W orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że nie przysługuje takie uprawnienie. Zgodnie z art. 90 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) wójt (burmistrz, prezydent miasta) ma obowiązek przedłożyć organowi nadzoru (czyli wojewodzie albo regionalnej izbie obrachunkowej) uchwałę rady gminy w ciągu 7 dni od dnia jej podjęcia. Uchwała sprzeczna z prawem jest nieważna. W takim przypadku organ nadzoru orzeka o jej nieważności, w całości lub w części, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia mu uchwały (art. 91 ust. 1 u.s.g.). W razie nieistotnego naruszenia prawa, organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, że uchwałę wydano z naruszeniem prawa (art. 91 ust. 4 u.s.g.). Przyjmuje się, że nieistotne naruszenie prawa to błąd czy nieścisłość prawna, które nie mają wpływu na istotną treść uchwały (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 3 stycznia 2018 r., sygn. II SA/Op 554/17, LEX nr 2432690). Do istotnych naruszeń prawa, skutkujących nieważnością uchwały, zalicza się np. naruszenie przepisów wyznaczających kompetencje do podjęcia uchwały, podstawy prawnej jej podejmowania, czy przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał (por. np. wyrok WSA we Wrocławiu z 17 stycznia 2018 r., sygn. II SA/Wr 706/17, LEX nr 2435426).

W myśl art. 98 ust. 1 u.s.g. rozstrzygnięcia organu nadzorczego dotyczące gminy podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od dnia ich doręczenia. Do złożenia skargi uprawniona jest gmina, której interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone. Podstawą do wniesienia skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze dotyczące uchwały rady gminy jest uchwała rady gminy o takim zaskarżeniu (art. 98 ust. 3 u.s.g.). W postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 16 kwietnia 2002 r. (sygn. II SA/Wr 2151/00, LEX nr 54845) stwierdzono, że od rozstrzygnięcia organu nadzoru trzeba odróżnić wskazanie przez ten organ, że uchwałę wydano z naruszeniem prawa. Organ nadzoru, orzekając o nieważności uchwały, pozbawia ją mocy obowiązującej. Natomiast w razie wskazania nieistotnego naruszenia prawa, nie orzeka o mocy obowiązującej uchwały, a tylko wskazuje na uchybienia, które nie mają wpływu na obowiązywanie uchwały w obrocie prawnym. Jest to więc środek działania organu nadzoru nie mający charakteru władczego. Pojęcie „rozstrzygnięcia organu nadzorczego" (art. 98 ust. 1 u.s.g.) nie obejmuje wskazania przez ten organ nieistotnego naruszenia prawa, co powoduje, że gminie nie przysługuje skarga na zasygnalizowanie takiego naruszenia.

Także w postanowieniu NSA z 12 stycznia 2012 r. (sygn. II GSK 2415/11, LEX nr 1113729) przyjęto, że rozstrzygnięciem nadzorczym w rozumieniu przepisów u.s.g. jest tylko rozstrzygnięcie stanowiące władcze wkroczenie przez organ nadzoru w działalność organów gminy. Zgodnie z art. 98 ust. 3 u.s.g. do złożenia skargi uprawniona jest gmina, której interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone. O naruszeniu interesu prawnego, uprawnienia bądź kompetencji można zaś mówić tylko w razie władczego wkroczenia, które wywołuje skutki prawne dla mocy obowiązującej działań organów gminy. Z tego względu np. uchwała organu nadzoru, zawiadamiająca o braku podstaw prawnych do ingerencji w postaci stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy i umarzająca to postępowanie, nie jest rozstrzygnięciem nadzorczym w rozumieniu przepisów u.s.g.

podstawa prawna: art. 90–94, art. 98 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1875 ze zm.)