Władza samorządu terytorialnego opiera się na Konstytucji. Art.16 ust. 2 ustawy zasadniczej stanowi: „Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność." W ten sposób powierzono jednostkom samorządu terytorialnego zaszczytną misję wykonywania zadań administracji publicznej. Drugim źródłem władzy organów stanowiących samorząd jest wola mieszkańców danej jednostki samorządowej.
Przez pierwszych osiem lat funkcjonowania odrodzonego po przemianach 1989 roku samorządu terytorialnego w Polsce to gminy stanowiły jedyne i podstawowe tego typu ogniwo. Reforma administracyjna została zamknięta i stała się faktem jednak dopiero kilka lat później, kiedy to 5 czerwca 1998 r. uchwalono ustawy o samorządzie powiatu, samorządzie województwa oraz administracji rządowej w województwie, a w lipcu tego samego roku ustawę o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa.
W rocznicę tych wydarzeń odbyła się w Krakowie Międzynarodowa Konferencja Naukowa pn. „Czy powiaty i województwa są potrzebne? Refleksja nad ich funkcjonowaniem w 20. rocznicę uchwalenia ustaw o samorządzie powiatu i samorządzie województwa".
Organizatorzy Konferencji wyznaczyli sobie ambitny cel zmierzenia się z pytaniem o to, jak zmieniła się sytuacja gmin po przeprowadzeniu reformy samorządowej i o to, czy z punktu widzenia zasady subsydiarności miała ona sens. Otwarli tym samym debatę o zaletach i wadach, mocnych i słabszych stronach polskiej samorządności po 20 lat funkcjonowania trójstopniowego podziału terytorialnego, w czasie których powiaty i województwa mocno już wrosły w ustrój naszego państwa oraz jego porządek prawny.
Jednym z pierwszych prelegentów, który zapoczątkował obrady i dyskusje, był były premier, prof. dr hab. Jerzy Buzek. Wystąpienie byłego premiera było doskonałym punktem wyjścia Konferencji, bowiem to właśnie kierowany przez niego rząd wprowadził tzw. cztery reformy: emerytalną, zdrowia, oświaty i administracji.
