- niedemonstrowaniu zażyłości z osobami publicznie znanymi ze swej działalności zwłaszcza politycznej, gospodarczej, społecznej lub religijnej oraz niepromowaniu jakichkolwiek grup interesu.
– art. 18 zarządzenia z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej
Wyłączenia w zamówieniach publicznych
Osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia podlegają wyłączeniu, jeżeli:
- ubiegają się o udzielenie tego zamówienia;
- pozostają w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub są związane z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
- przed upływem 3 lat od dnia wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z wykonawcą lub były członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
- pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości, co do bezstronności tych osób;
- zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.
— art. 17 Prawa zamówień publicznych
Rzeczpospolita radzi:
Czy grozi kara za niewyłączenie się ze sprawy?
- Za naruszenie obowiązków członka korpusu sc grozi odpowiedzialność dyscyplinarna. Takiej odpowiedzialności podlegać będzie, zatem także osoba, która przy wykonywaniu obowiązków służbowych zapomniała o zakazie kierowania się interesem jednostkowym lub grupowym. Czy podobna odpowiedzialność grozi też pracownikowi za niewyłączenie się rozpoznawania sprawy mimo istnienia przesłanek określonych w art. 24 kodeksie postępowania administracyjnego?
Tak. Jest to, bowiem naruszenie obowiązku określonego w art. 76 ust.1 ustawy o służbie cywilnej, czyli obowiązku przestrzegania prawa. A zatem niewyłączenie pracownika od udziału w postępowaniu w sytuacji, gdy zaistnieją przesłanki z art. 24 kodeksu postępowania administracyjnego (kpa) może wiązać się z odpowiedzialnością dyscyplinarnej pracowników organu a także osób piastujących funkcję organu na zasadach określonych w ustawie o służbie cywilnej.
Warto dodać, że rozdział 5 działu I kpa regulujący zasady wyłączenia pracownika oraz organu żadnych sankcji za naruszenie obowiązku wyłączenia nie przewiduje. Jednak niewyłączenie pracownika od rozpoznawania sprawy mimo takiego obowiązku może mieć określone skutki zarówno dla strony jak i dla organu.
Przede wszystkim wydanie decyzji przez pracownika, który podlegał wyłączeniu od załatwienia sprawy, stanowi kwalifikowaną wadliwość postępowania administracyjnego. Jeżeli decyzja wydana przez takiego pracownika nie jest ostateczna, jej prawidłowość może zostać zakwestionowana w toku postępowania odwoławczego. Jeżeli natomiast decyzja administracyjna stała się ostateczna, okoliczność wydania jej przez pracownika podlegającego wyłączeniu stanowi podstawę do wznowienia postępowania zgodnie z art. 145 § 1 pkt 3 kpa.
Wznowienie postępowania może w tym przypadku nastąpić zarówno na żądanie strony, jak i z urzędu. Przy czym zgodnie z wyrokiem NSA z 2 lutego 2017 r. (I OSK 1984/15) przesłanka określona w art. 145 § 1 pkt 3 kpa powinna być interpretowana w sposób ścisły. Skoro, zatem w przepisie tym mowa jest o „wydaniu decyzji" przez pracownika, zaś w art. 24 kpa użyto sformułowania „udział w postępowaniu", to oczywiste jest, że ta pierwsza przesłanka jest węższa i ogranicza się w swojej istocie wyłącznie do udziału pracownika (lub organu) w sprawie w fazie jej rozstrzygania. Postawa wznowienia postępowania z art. 145 § 1 pkt 3 kpa dotyczy, zatem włącznie sytuacji, gdy dany pracownik „wydawał" decyzję administracyjną, nie dotyczy zaś pracowników, którzy wprawdzie brali udział w podejmowaniu określonych czynności procesowych w toku postępowania, lecz nie podejmowali decyzji.
Jednak i w takiej sytuacji udział w procesie decyzyjnym pracownika, który nie powinien brać udziału w sprawie może stanowić naruszenie przepisów postępowania administracyjnego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, uzasadniając tym samym uchylenie decyzji przez sąd administracyjny w przypadku skargi na decyzję administracyjną. Naruszenie przepisów o wyłączeniu pracownika od udziału w postępowaniu może być, bowiem potraktowane, jako naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
podstawa prawna: art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1369 ze zm.)
podstawa prawna: art. 24 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2017r. poz. 1257)
Czy osoba parafująca decyzje również je podejmuje?
- W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 24, 25 i 27 kodeksu postępowania administracyjnego. Czy osoby wydające decyzje to tylko te podpisujące je w imieniu organu?
Nie. Na ten temat wypowiedział się WSA w Poznaniu w wyroku z 22 września 2016 r. (IV SA/Po 272/16). Stwierdził w nim: na tle zarysowanego na kanwie art. 145 § 1 pkt 3 kpa podziału pracowników na sprawujących funkcje stricte orzecznicze, (których formalnym wyrazem jest podpisanie decyzji w imieniu organu) oraz pracowników uczestniczących w czynnościach przygotowawczych (w tym zwłaszcza czynnościach wyjaśniających oraz związanych z opracowywaniem projektu decyzji), zasadne wydaje się wyodrębnienie trzeciej kategorii pracowników organu. Zwłaszcza z uwagi na fakt, że wskazana w art. 145 § 1 pkt 3 kpa podstawa wznowienia postępowania administracyjnego związana jest z naruszeniem wymogu bezstronności (neutralności) takiego postępowania, wynikającego z treści art. 8 kpa (zasada zaufania). Chodzi o taką grupę pracowników, którzy wprawdzie formalnie nie przygotowują projektu decyzji ani nie „podpisują" danej decyzji w imieniu organu, ale którzy z uwagi na swe kompetencje i miejsce w strukturze organizacyjnej urzędu oraz przyjęty sposób organizacji trybu wydawania decyzji w imieniu organu, mają decydujący wpływ – zarówno faktycznie, jak i formalnie – na wydanie decyzji i jej ostateczny kształt.
Takie osoby muszą być także traktowane, jako osoby „wydające" decyzje w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 3 kpa. Do tej kategorii przyjdzie w szczególności zaliczyć pracowników organu, którzy po sporządzeniu projektu decyzji, a przed jej podpisaniem przez piastuna organu lub upoważnionego przezeń pracownika, muszą wyrazić formalną akceptację dla wydania decyzji w określonym kształcie.
podstawa prawna: Art. 24 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1257)
