Z pewnością istotne poszerzenie uprawnień aparatu skarbowego powinno usprawnić jego działanie, jeżeli tylko nowe kompetencje będą wykorzystywane w celach przewidzianych w przepisach.
Nowe uprawnienia kontrolujących...
Urzędnicy KAS mają prawo do żądania udostępnienia wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem postępowania, a także przeprowadzania rewizji towarów, wyrobów czy środków przewozowych. Mają także prawo wstępu, przebywania, a także przeszukania lokalu przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy zostaje wszczęta kontrola celno-skarbowa. Kontrola może się odbywać zarówno w siedzibie przedsiębiorcy, jak i w urzędzie, miejscu prowadzenia lub przechowywania ksiąg podatkowych, a także w każdym innym miejscu związanym z prowadzoną przez kontrolowanego działalnością. Co więcej, kontrolujący uprawnieni są nawet – w sytuacjach niecierpiących zwłoki – do przeszukiwania lokalu mieszkalnego bez uprzedniej zgody prokuratora.
...budzą wątpliwości podatników
Wiele z tych uprawnień, a w szczególności prawo do przeszukania lokalu mieszkalnego, nadal budzi wątpliwości. O ile z pewnością są one pomocne przy zwalczaniu oszustw podatkowych, o tyle pytania pojawiają się w przypadku możliwości nadużywania tego uprawnienia przy kontrolach uczciwych podatników. Wątpliwości te są szczególnie istotne przy pozbawieniu podatników kluczowych gwarancji procesowych w ramach prowadzonych kontroli celno-skarbowych (w związku z wyłączeniem stosowania przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dotyczących kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy).
Na ten moment, po kilku miesiącach obowiązywania nowych regulacji, trudno jednoznacznie ocenić sposób i zakres korzystania z nowych uprawnień przez administrację skarbową. Na pewno uprawnienia urzędników są dodatkowym narzędziem do walki z oszustwami, w tym z karuzelami podatkowymi. Od momentu rozpoczęcia funkcjonowania KAS wykryto bowiem 30 kolejnych łańcuchów firm służących wyłudzeniom VAT, w ramach których było zaangażowanych około 300 podmiotów.
To nie koniec reform
Marcowa reforma to jeszcze nie koniec rozszerzania uprawnień organów skarbowych. Pod koniec września Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o Systemie Teleinformatycznym Izby Rozliczeniowej. Na mocy tej ustawy Krajowa Administracja Skarbowa zyska nowe narzędzie do walki z nieuczciwymi przedsiębiorcami. Za pomocą systemu STIR instytucje finansowe będą przesyłać do izby rozliczeniowej oraz KAS informacje o rachunkach firm i transakcjach na nich. Na tej podstawie krajowa izba rozliczeniowa opracuje tzw. wskaźniki ryzyka wykorzystywania danego konta do oszustw skarbowych. Szef KAS będzie natomiast przeprowadzał analizę ryzyka i w przypadku powzięcia podejrzenia wykorzystania systemu bankowego do oszustwa podatkowego będzie mógł zablokować konto przedsiębiorcy na okres nie dłuższy niż 72 godziny. Wystarczy samo podejrzenie, a bank będzie zobligowany natychmiast wykonać polecenie szefa KAS.
