Rada może przyznać sołtysom diety i zwrot kosztów podróży służbowych

W uchwale rady określa się zasady, na jakich przysługują diety i zwrot kosztów. Trzeba uwzględnić także sytuacje, gdy sołtys nie wykonywał swoich obowiązków, w związku z czym nie poniósł żadnych wydatków.

Publikacja: 20.03.2018 05:20

Rada może przyznać sołtysom diety i zwrot kosztów podróży służbowych

Foto: 123RF

- W projekcie uchwały rady gminy przyjęto, że sołtysowi ma być wypłacana co miesiąc jedna zryczałtowana kwota, obejmująca dietę i zwrot kosztów podróży służbowych. Czy takie rozwiązanie będzie zgodne z przepisami?

Nie. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) gmina można tworzyć jednostki pomocnicze, do których należą m.in. sołectwa. Sołectwa mogą istnieć także w granicach miast, na terenach, którym można przypisać cechy obszarów wiejskich (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lutego 2014 r., sygn. II OSK 2910/13, LEX nr 1418964). Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym – sołtys, którego działalność wspomaga rada sołecka (art. 36 ust. 1 u.s.g.).

Zgodnie z art. 37b ust. 1 u.s.g. rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej (także sołtysowi) będzie przysługiwać dieta i zwrot kosztów podróży służbowej. Z przepisu tego nie wynika obowiązek przyznania diety i zwrotu kosztów podróży, co powoduje, że nieprzyznanie tych należności nie stanowi naruszenia art. 37b ust. 1 u.s.g. Nieskorzystanie przez radę z omawianego uprawnienia nie daje sołtysom tytułu do tego, aby wymagać od rady przyznania diet i zwrotu kosztów podróży.

Podkreśla się jednak, że podstawową przesłanką dla korzystania z tej regulacji powinno być dobro wspólnoty samorządowej, o które mają obowiązek dbać radni (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 7 września 2017 r., sygn. II SA/Po 149/17, LEX nr 2373461). Przyjmuje się, że uchwała rady gminy dotycząca przyznania diet i zwrotu kosztów podróży służbowych nie jest aktem prawa miejscowego, lecz przepisem wewnętrznym (aktem kierownictwa wewnętrznego). Dotyczy bowiem tylko sołtysów, a nie nieograniczonego kręgu adresatów (por. np. wyrok WSA w Lublinie z 22 czerwca 2017 r., sygn. II SAB/Lu 70/17, LEX nr 2343294). W wyroku WSA w Opolu z 11 października 2012 r. (sygn. II SA/Op 387/12, LEX nr 1234440) zwrócono uwagę, że nieokreślenie w uchwale rady zasad ustalania wysokości diet powoduje, że mają one charakter ryczałtu miesięcznego.

Dieta w formie ryczałtu miesięcznego traci zaś charakter rekompensacyjny, a przyjmuje charakter stałego, miesięcznego wynagrodzenia, niezależnego od kosztów związanych z pełnieniem funkcji. W wyroku NSA z 2 września 2016 r. (sygn. II OSK 1449/16, LEX nr 2167507) podkreślono natomiast, że w świetle art. 37b ust. 1 u.s.g. nie należy utożsamiać diety z kosztami podróży służbowej, gdyż przez dietę należy rozumieć zwrot ogólnych kosztów związanych z pełnieniem funkcji sołtysa, a koszty podróży służbowej to koszty związane z wyjazdem podjętym w celu realizacji zadań wynikających z pełnionej funkcji.

W wyroku tym zwrócono także uwagę, że nie zasługuje na aprobatę rozumowanie polegające na przyjęciu, że sołtysowi może być przyznana miesięcznie jedna zryczałtowana kwota obejmująca dietę i zwrot kosztów podróży służbowej. Uchwała rady powinna uwzględniać także sytuację, gdy sołtys przez dłuższy czas nie wykonuje obowiązków wynikających z pełnionej funkcji, czyli nie poniósł żadnych kosztów. Nie można zwracać mu kosztów podróży, które się nie odbyły.

podstawa prawna: art. 5, art. 35-36, art. 37b ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1875 ze zm.)

- W projekcie uchwały rady gminy przyjęto, że sołtysowi ma być wypłacana co miesiąc jedna zryczałtowana kwota, obejmująca dietę i zwrot kosztów podróży służbowych. Czy takie rozwiązanie będzie zgodne z przepisami?

Nie. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) gmina można tworzyć jednostki pomocnicze, do których należą m.in. sołectwa. Sołectwa mogą istnieć także w granicach miast, na terenach, którym można przypisać cechy obszarów wiejskich (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lutego 2014 r., sygn. II OSK 2910/13, LEX nr 1418964). Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym – sołtys, którego działalność wspomaga rada sołecka (art. 36 ust. 1 u.s.g.).

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
ABC Firmy
Sąd Najwyższy wydał wyrok ws. wyjątku od zakazu handlu w niedziele
Praca, Emerytury i renty
Wolne w Wielki Piątek - co może, a czego nie może zrobić pracodawca
Prawo karne
Maria Ejchart: Więźniów w celach będzie o 20 tys. mniej
Spadki i darowizny
Sąd Najwyższy o odwołaniu darowizny. Ważne terminy
Konsumenci
Uwaga na truskawki z wirusem i sałatkę z bakterią. Ostrzeżenie GIS