Co decydować powinno o surowości kary?
- Zgodnie z ustawą antykorupcyjną, a także według projektu nowej ustawy o jawności życia publicznego, za niezłożenie oświadczenia majątkowego członek korpusu sc ponieść może odpowiedzialność dyscyplinarną. Jednak ani dotychczasowe, ani projektowane przepisy nie wskazują, jaki konkretnie środek odpowiedzialności powinien być w takiej sytuacji zastosowany. Od czego zatem powinna być uzależniona dotkliwość zastosowanej kary dyscyplinarnej?
Niezłożenie oświadczenia majątkowego, powoduje odpowiedzialność służbową (art. 13 ustawy antykorupcyjnej). Rozrzut kar, jakie mogą być wymierzone za to przewinienie jest więc duży: od kary upomnienia do kary wydalenia z pracy w urzędzie czy ze służby cywilnej (patrz tekst główny). Brak precyzyjnego wskazania, w jakich okolicznościach, jakie sankcje powinny być przez pracodawcę stosowane prowadzić może, co podkreśla się w piśmiennictwie, do różnorodności zachowań i nierównego traktowania określonych osób pełniących funkcje publiczne (A. Rzetecka-Gil, Komentarz do ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne Wolters Kluwer).
Aby tego uniknąć, przy wyciąganiu konsekwencji pracodawca powinien, zatem, jak się wydaje, wziąć pod uwagę okoliczności towarzyszące takiemu zachowaniu pracownika.
Inaczej powinno być ocenione jednorazowe złożenie oświadczenia po terminie (spóźnienie) a inaczej świadome uchylanie się od tego obowiązku, szczególnie, gdy ma ono charakter cykliczny. Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z 5 kwietnia 2007 r. I PZP 4/07, OSNAPiUS 2007 nr 23-24, poz. 340, str. 970) odnosząca się wprawdzie do pracowników samorządowych, ale świadcząca wyraźnie, że zdaniem SN w przypadku niezłożenia oświadczenia majątkowego w terminie konieczne jest zachowanie adekwatności kar do stopnia zawinienia pracownika. W uchwale tej SN podkreślił, że niezłożenie w terminie oświadczenia majątkowego może być przez pracownika zawinione w różnym stopniu (od winy umyślnej, poprzez rażące niedbalstwo do najlżejszej winy nieumyślnej). Może też być przez pracownika całkowicie niezawinione. W przypadkach braku zawinienia oraz lżejszych postaci winy, sankcja najsurowsza (tam rozwiązanie umowy w trybie dyscyplinarnym) byłaby nieproporcjonalna do zachowania pracownika. Uwagi płynące z tego orzeczenia dotyczące konieczności stopniowalności kar i ich adekwatności do przewinienia będą miały zastosowanie także do nowych przepisów regulujących zasady składania oświadczeń majątkowych przez osoby pełniące funkcje publiczne.
podstawa prawna: Art.13 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1393)
