Zbrodni komunistycznych nie rozlicza się jak nazistowskie

– W czasie gdy podstawowe wartości UE są otwarcie podważane przez ruchy skrajne prawicy i partie neonazistowskie w całej Europie, ta inicjatywa jest bardzo niefortunna – napisał Stawros Kontonis w liście do organizatorów konferencji. Minister przekonuje, że ta inicjatywa niepotrzebnie przywraca klimat zimnej wojny i jest sprzeczna z odczuciami Greków, dla których „nazizm i komunizm nie są stronami tego samego równania". Kontonis jest członkiem rządzącej komunistycznej partii Syriza. Jego słowa poparli eurodeputowani z różnych krajów UE tej samej orientacji politycznej.

– W czasach kiedy skrajna prawica i neonaziści zyskują popularność, zrównywanie nazizmu z komunizmem jest historycznym fałszerstwem, jest niebezpieczne i nieakceptowalne. Co więcej, fakt, że rząd estoński chce się koncentrować na „zbrodniach komunistycznych", jasno pokazuje intencje wykorzystania rotacyjnego przewodnictwa w UE dla celów ideologicznych – napisała z kolei frakcja komunistyczna w Parlamencie Europejskim GUE/NGL. W oświadczeniu grupa polityczna wspomina, że komuniści walczyli z nazizmem i faszyzmem w czasie II wojny światowej, i wyraża wątpliwości, na ile totalitarny reżim w ZSRR faktycznie był w pełni komunizmem.

Protest przesłany przez greckiego ministra do Tallina został skrytykowany przez opozycję, a konkretnie Nową Demokrację, czyli partię centroprawicową. – Jest historyczna prawda, którą trzeba otwarcie przyznać. Nazizm i stalinizm były czarnymi okresami w europejskiej historii, które w oczywisty sposób muszą być potępione przez wszystkich demokratycznych obywateli. Różne ideologiczne punkty wyjścia obu tych reżimów i konflikt między nimi ani nie likwidują, ani nie wybielają żadnego z nich w relacji do drugiego – oświadczyła Nowa Demokracja. I okazję te wykorzystała do skrytykowania rządzącej Syrizy za kolejny akt izolowania Grecji na scenie europejskiej.

Nie jest to jednak taka zupełna izolacja. O ile nikt w tak otwarty sposób jak grecki minister z partii komunistycznej Estończyków nie skrytykował, o tyle jednak problem mówienia o komunizmie ma cała Europa Zachodnia. Widać to choćby w komunikacie wydanym z tej okazji przez unijnych komisarzy Fransa Timmermansa i Verę Jurową. W oświadczeniu nie ma słowa o komunizmie, a w wyjaśnieniu do oświadczenia, dopisanym przez służby prasowe, napisano, że: „Koniec drugiej wojny światowej oznaczał klęskę reżimu nazistowskiego, niemniej jednak przez następne dziesięciolecia wielu Europejczyków przeżywało gehennę w reżimach totalitarnych". Bez nazywania ich po imieniu.

Na spotkaniu przedstawicieli ministerstw sprawiedliwości w Tallinie też było widać wyraźny podział. Grupa krajów wydała oświadczenie, w którym potępia zbrodnie komunistyczne. Ale też zwraca uwagę, że wielu ich sprawców nie zostało potępionych ani ukaranych. – Przez 25 lat po upadku komunizmu nie został uruchomiony proces szukania prawdy i wymierzania sprawiedliwości porównywalny z reakcją międzynarodową po II wojnie światowej przeciwko sprawcom zbrodni nazistowskich – napisano w oświadczeniu. Ministrowie zapowiedzieli kontynuowanie prac na rzecz stworzenia międzynarodowej instytucji badającej zbrodnie komunistyczne i zaapelowali o współpracę innych krajów w tej dziedzinie. Pod oświadczeniem podpisały się Chorwacja, Czechy, Estonia, Węgry, Litwa, Łotwa, Polska i Słowacja.