- Urzędnik zatrudniony w urzędzie gminy został ukarany upomnieniem za nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych. Czy ma to wpływ na jego prawo do trzynastki?
Nie. W art. 36 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej u.p.s.) przewidziano, że pracownikowi samorządowemu przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne na zasadach określonych w odrębnych przepisach, czyli w ustawie o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (dalej u.w.r.). W myśl art. 3 u.w.r. pracownik nie nabywa prawa do wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) w przypadkach: nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż dwa dni, stawienia się do pracy lub przebywania w pracy w stanie nietrzeźwości, wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy lub ze służby bądź rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Pracodawca nie może rozszerzać katalogu przyczyn zawartego w tym przepisie.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 u.p.s. w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu pracy (dalej k.p.). Do pracowników samorządowych mają zastosowanie m.in. przepisy dotyczące odpowiedzialności porządkowej zawarte w art. 108-113 k.p. (por. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego z 5 sierpnia 2009 r., znak NK.II.0911/327/09, Dz.Urz. woj. lubel. z 2009 r. nr 104, poz. 2385). W art. 108 k.p. przewidziano, że za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować karę upomnienia bądź nagany. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy – można również stosować karę pieniężną.
Jeżeli pracownik, który – z uwagi na przepracowanie u danego pracodawcy wymaganego okresu w roku kalendarzowym - nabyłby prawo do trzynastki, miał w tym roku nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy trwającą dłużej niż dwa dni bądź stawił się do pracy lub przebywał w pracy w stanie nietrzeźwości, to takie okoliczności powodują, że nie nabywa on prawa do trzynastki. Taki skutek następuje niezależnie od tego, czy poniósł za swoje zachowanie odpowiedzialność porządkową. Nałożenie na niego kary porządkowej nie powoduje, że uzyskuje on prawo do trzynastki. Natomiast naruszenia obowiązków niewymienione w art. 3 u.w.r. nie powodują utraty prawa do trzynastki, również niezależnie od tego, czy podwładny poniósł za nie odpowiedzialność porządkową.
Nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych uzasadnia zastosowanie wobec pracownika upomnienia, nagany, a nawet kary pieniężnej, ale nie powoduje utraty prawa do trzynastki. W myśl art. 5 u.w.r. zasadą jest, że dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłaca się nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie (czyli do końca marca). Pracownikowi, z którym rozwiązano stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy, trzynastkę wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.
