Polskie drogi na zakręcie

Według Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) w projektowaniu i w budowie jest przeszło 1300 km nowych dróg. Na ponad 700 km uruchomiono przetargi. W porównaniu z ub. rokiem, kiedy włączono do ruchu 124 km dróg ekspresowych i autostrad, teraz łączna długość uruchamianych tras ma być przeszło trzykrotnie większa. A za dwa lata zaczną się domykać całe szlaki komunikacyjne.

Choć w połowie tygodnia zaczyna się sezon budowlany, na niektórych kontraktach w okresie zimowym nie przerywano prac.

Ruszają budowy

Na budowanej drodze ekspresowej od Lubienia do Rabki-Zdroju trwały roboty ziemne i przy budowie mostów. Najtrudniejsze jest drążenie tunelu pod górą Mały Luboń, prowadzone przez całą dobę siedem dni w tygodniu. Prace trwają na trasie S3, gdzie w tym roku oddana zostanie druga nitka obwodnicy Gorzowa i odcinek od Sulechowa do Zielonej Góry. Przed końcem przyszłego roku ma być gotowe całe połączenie Bolkowa ze Szczecinem. Przyspiesza także budowa S6 między Goleniowem a Koszalinem, gdzie w marcu wydano zezwolenia na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla odcinków Nowogard–Płoty i Ustronie Morskie–Koszalin. Na czterech odcinkach, dla których ZRID wydano wcześniej, ruszają prace budowlane.

Z kolei w lutym ruszyła wycinka drzew pod budowę odcinka S8 Radziejowice–Przeszkoda, a na południu kraju zaczęły się roboty budowlane na obwodnicy Kłodzka. Postęp robót widać na drodze ekspresowej S5, gdzie najbardziej zaawansowane są prace na odcinku w okolicach Poznania łączącym S5 z autostradą A2 oraz na trzech fragmentach łączących Wrocław z trasą w okolicach Rawicza. Trwają również prace na kolejnych odcinkach S5 od Poznania w kierunku Bydgoszczy aż do autostrady A1 na wysokości Grudziądza. Jeszcze w tym roku ma zostać oddany fragment łączący się z istniejącą S5 w woj. wielkopolskim, będący zarazem obwodnicą Gniezna.

– W ciągu najbliższego roku i dwóch kolejnych poziom bezpieczeństwa i komfortu jazdy wyraźnie się poprawi – zapowiada Jan Krynicki, rzecznik GDDKiA.

Groźne scenariusze

Uruchamianych przetargów jest jednak zdecydowanie za mało. Brakuje perspektywicznych planów inwestycji, więc firmy budowlane obawiają się negatywnych konsekwencji. – Brak kontraktów wywoła wojnę cenową, co odbije się na jakości robót i na pracownikach. Ale może również dojść do skumulowania prac w krótkim czasie, co także spowoduje masę problemów – ostrzega Dariusz Blocher, prezes Budimexu. Konsekwencją byłyby m.in. kłopoty z zabezpieczeniem odpowiedniej ilości sprzętu czy wzrost cen materiałów budowlanych.

Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa (MIB) jeszcze jesienią tłumaczyło, że dozuje przetargi dla zapobieżenia kumulacji robót. Ale wciąż brakuje mu pieniędzy na sfinansowanie całego Programu Budowy Dróg Krajowych, przygotowanego jeszcze przez rząd PO–PSL i niedoszacowanego na blisko 90 mld zł. Resort szuka oszczędności w nowych standardach budowy, mających obniżyć koszty o 10–20 proc. To m.in. ujednolicenie projektów mostów czy przejść dla pieszych, a także opracowanie nowych zasad budowy przejść dla zwierząt.

Szukają pieniędzy

Na przygotowanie przez MIB realnego planu finansowego czeka także Ministerstwo Finansów, które na razie wstrzymuje się z dorzuceniem ok. 3,6 mld zł na budowę autostrady A1 pomiędzy Częstochową a Tuszynem, która ma być realizowana za pieniądze z budżetu, zamiast w planowanej wcześniej formule spółki specjalnego przeznaczenia.

Oszczędniejsze standardy budowlane jednak nie wystarczą, czego dowodem jest rezygnacja z budowy ekspresówki S6 pomiędzy Trójmiastem a Koszalinem. MIB dla usprawnienia regionalnego ruchu chce natomiast wybudować nową drogę z Gdyni do Władysławowa. – Tu startujemy od zera, więc na realizację tej drogi na pewno będziemy musieli poczekać kilka lat – powiedział Jerzy Szmit, wiceminister infrastruktury. Z programu może być skreślona droga ekspresowa S12 biegnąca od Piotrkowa przez Radom i Lublin do granicy wschodniej czy S17 od Lublina w kierunku Zamościa i dalej do Hrebennego, a także trasy S10 i S11. Z kolei dla Łodzi problemem będzie unieważnienie przetargu na zachodnią obwodnicę miasta S14, która miała powstać do 2020 roku. Powodem był fakt, iż najtańsza oferta przekroczyła zaplanowany przez GDDKiA na 1,4 mld zł budżet inwestycji o 150 mln zł. Co prawda MIB zapowiada nowy przetarg, ale w Łodzi są obawy, że trasa w ogóle nie powstanie.

Nie ma także konkretnych terminów oddania dróg, które obecnie są w przetargach. To m.in. ekspresówka S19 pomiędzy Lublinem, Rzeszowem, S61, czyli Via Baltica, a także odcinki S7: na północ od Krakowa, oprotestowany przez ekologów fragment pod Skarżyskiem, odcinek pomiędzy Grójcem a Warszawą i między Płońskiem a Napierkami.

Opinia

Adrian Furgalski, wiceprezes Zespołu Doradców Gospodarczych TOR