Dlaczego NSA nie zajmie się odmową powołania sędziów przez prezydenta Dudę

WSA wyjaśnił, iż kompetencja Prezydenta, zarówno w zakresie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego jak i odmowy powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego, jest specjalną prerogatywą Prezydenta jako głowy państwa. – Jest to czynność niezawisła i dyskrecjonalna, która nie podlega kontroli sądu administracyjnego – podkreślono w uzasadnieniu. Jak przy tym stwierdzono, działania Prezydenta podejmowane w ramach „specjalnych prerogatyw" nie stanowią stosowania prawa ani spełniania funkcji administracyjnej (administrowania). Nie mogą być one tym samym zaskarżone do sądu administracyjnego i nie są zaskarżalne w administracyjnym toku instancji.

Akt wieńczący procedurę

W czwartek 7 grudnia 2017 r. wyrok ten podtrzymał Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I OSK 857/17 oraz I OSK 858/17), przy czym nie odrzucił, ale oddalił skargi, stwierdzając, że zaskarżone postanowienia nie podlegają kontroli sądów administracyjnych.

Na stronie internetowej sądu opublikowano obszerne motywy obu orzeczeń. Jak możemy w nich przeczytać, powołanie sędziego jest aktem prawa ustrojowego polegającym na kształtowaniu składu osobowego władzy sądowniczej. Jak podkreślono, jest to sprawa wewnątrz aparatu państwowego, a to, że akt Prezydenta poprzedzony jest działaniami mającymi na celu wyłonienie kandydata przez Krajową Radę Sądownictwa nie oznacza, że działaniu Prezydenta można przypisać cechy administracyjnoprawne. Również to, że w Kancelarii Prezydenta RP podejmowane są czynności o charakterze wyjaśniającym, nie oznacza, że są to czynności z zakresu postępowania administracyjnego, podejmowane w celu załatwienia sprawy administracyjnej.

W uzasadnieniu wyjaśniono, iż procedura powołania sędziego, przewiduje udział: organów sądów i samorządu sędziowskiego, Krajowej Rady Sądownictwa, (a w jej ramach także przedstawicieli posiadających społeczny mandat pośredni, tj. posłów i senatorów, przedstawiciela Prezydenta, przedstawicieli władzy sądowniczej oraz władzy administracyjnej, tj. Ministra Sprawiedliwości), a na końcu samego Prezydenta RP, posiadającego bezpośredni mandat społeczny.

- Akt wieńczący tę procedurę, podejmowany jako prerogatywa prezydencka, nie ma charakteru aktu administracyjnego, również z uwagi na ten jego kontekst ustrojowy, który sprowadza się do współdziałania organów państwa – wskazał NSA.

- Powoływanie sędziów przez Prezydenta nie jest więc uprawnieniem z zakresu administracji publicznej lecz stosowaniem norm konstytucyjnych – podsumował sąd.