Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciło się Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Sędziów wskazując na niejasne zasady dotyczące kandydowania na stanowisko starszego asystenta sędziego i związany z tym problem dotyczący podstawy prawnej odpowiedzialności dyscyplinarnej asystenta sędziego.
W ocenie OSAS, ustawodawca, wprowadzając wymóg braku karalności dyscyplinarnej asystentów sędziów, nie uregulował jednocześnie w tej ustawie, ani w żadnym innym akcie prawnym, zasad i procedury takiego postępowania. W takiej sytuacji, asystentowi sędziego nie zapewniono odpowiednich gwarancji w postępowaniu dyscyplinarnym, w tym m.in. prawa do ustanowienia obrońcy, wskazania organów, które miałyby orzekać w tym postępowaniu, czy określenia okresów przedawnienia przewinień dyscyplinarnych.
W wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości, Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził, iż uzależnienie przez ustawodawcę możliwości zatrudnienia asystenta sędziego na stanowisku starszego asystenta sędziego od spełnienia wymogu braku ukarania dyscyplinarnego uznać należy za całkowicie nieuzasadnione.
Zdaniem RPO z uwagi na status prawny asystenta sędziego nie ma podstaw do wprowadzenia odrębnej procedury postępowania dyscyplinarnego wobec asystentów sędziów. Tym samym zachodzi konieczność usunięcia przepisu w zakresie odnoszącym się do przewinień dyscyplinarnych, gdyż norma ta nie odpowiada całokształtowi sytuacji prawnej asystenta sędziego.
W ocenie Rzecznika, brak uregulowania odrębnej procedury dotyczącej odpowiedzialności dyscyplinarnej asystentów sędziów i jednocześnie - uzależnienie awansu zawodowego na stanowisko starszego asystenta sędziego od braku karalności asystenta za przewinienia dyscyplinarne - stanowi naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.
