Zmiany w prawie za rządów PiS: zmiana goni zmianę

Przywrócenie zaufania do wymiaru sprawiedliwości to zadanie, jakie postawił sobie minister Zbigniew Ziobro. I nie chodzi tu o byle jakie zaufanie, lecz o takie, jakim według polityków PiS wymiar sprawiedliwości cieszył się podczas ich poprzednich rządów w latach 2005–2007.

Podczas wtorkowego posiedzenia rządu Ziobro podsumował pół roku pełnienia urzędu. Co zrobił? Na początek połączył urzędy prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości. Od 4 marca pełni obie te funkcje.

Przy okazji zrobił też rewolucję w prokuraturze. Zlikwidował Prokuraturę Generalną, w jej miejsce powołując Krajową, oraz apelacyjne. Zdegradował też kilkunastu prokuratorów najwyższych szczebli, przenosząc ich do pracy w rejonie, a także wymienił przynajmniej połowę szefów jednostek.

W roli ministra Ziobro postanowił się wycofać z wprowadzenia kontradyktoryjnego procesu karnego. Decyzję podjął zaraz po objęciu urzędu. Do powrotu „starego procesu z pewnymi modyfikacjami", jak to nazwano, doszło w połowie ubiegłego miesiąca.

– Rolą sędziego jest przeprowadzenie rzetelnego postępowania dowodowego, a nie sekundowanie w pojedynku mecenasa z prokuratorem. Nie będzie uprzywilejowania oskarżonych, których stać na dobrego adwokata – tak Ziobro uzasadniał zmianę.

Wśród sukcesów wymienił we wtorek również decyzję o przyszłej obniżce stawek adwokackich i radcowskich.

Minister przypomniał też o ogłoszonym kilka tygodni temu Programie Pracy dla Więźniów. Skazani mają zarabiać na utrzymanie, pracując na rzecz samorządów. Powstać mają hale pracownicze przy zakładach karnych.

Resort Ziobry obiecuje także walkę z aferzystami. Jak? Będzie zabierał im nieuczciwie zdobyte majątki. – W ten sposób nie będą mieli za co opłacać drogich adwokatów i unikać kary – argumentuje szef resortu.

Dla najgroźniejszych przestępców będą też wyższe kary. Mordercy, gwałciciele i sprawcy innych brutalnych przestępstw pójdą za kraty nawet na 30 lat. Sędziowie będą mogli wydawać wyroki bardziej elastycznie niż dziś. Obecnie za mord mogą skazać na dożywocie albo na 25 lat więzienia.

Skuteczniejsza ma być też walka z pedofilami. Przestępcy seksualni będą pod kontrolą nawet po wyjściu z więzienia. Powstanie powszechny rejestr sprawców takich przestępstw. Dyrektorzy szkół i placówek wychowawczych będą więc mogli sprawdzić, czy osoby, które zatrudniają np. jako nauczycieli, wychowawców na koloniach czy trenerów w szkołach, były karane za pedofilię.

Jednym z pierwszych pomysłów nowego szefa resortu była likwidacja przepisu, który pozwalał na odbieranie rodzicom dzieci z powodu biedy. – Jeśli w rodzinie jest miłość i dzieci mają dobrą opiekę, to ubóstwo nie może być powodem, by je rodzicom odbierać. Państwo nie jest od tego, by niszczyć rodziny, tylko by je wspierać. Rodzice mają wychowywać dzieci w szczęściu, a nie w strachu przed urzędnikami – tak tę zmianę uzasadniał minister.

Jego resort cały czas pracuje też nad wielką reformą wymiaru sprawiedliwości. Na razie są tylko nieliczne przecieki na jej temat. Zniknąć mają sądy rejonowe, powstaną sądy pokoju, które przejmą sprawy o wykroczenia, sędziowie zajmą się głównie orzekaniem i będą musieli zrobić specjalizacje.

Kilka dni przed podsumowaniem półrocza minister Ziobro ujawnił, że pragnie zreformować Krajową Radę Sądownictwa. Na początek wygasi kadencję jej obecnych członków, a ich następców wybierze na nowych zasadach.

Przy tej okazji zamierza zaproponować nadanie prezydentowi nieprzewidzianego w konstytucji prawa do wyboru sędziów. Do tej pory głowa państwa ich powoływała, ale wyboru dokonywała Krajowa Rada Sądownictwa.

Opozycja i część prawników nieraz oskarżały rząd o fatalne praktyki legislacyjne, błyskawiczne przepychanie ustaw przez parlament i niedostateczne ich konsultowanie.

Rząd w wielkim pośpiechu przygotował dwa projekty zmian przepisów dotyczących obrotu nieruchomościami rolnymi i leśnymi i doprowadził do ich uchwalenia mimo gwałtownych protestów, m.in. środowisk rolniczych.

Nowe przepisy obowiązują od 30 kwietnia. Od tej pory nie ma już swobodnego obrotu ziemią rolną, nawet prywatną. Można ją sprzedać tylko rolnikowi indywidualnemu lub osobie, która uzyska zgodę Agencji Nieruchomości Rolnych. W przypadku lasów wprowadzono prawo pierwokupu na rzecz Lasów Państwowych.