W ocenie TSUE obniżki te objęły bowiem nie tylko sędziów, lecz znaczną część portugalskiej służby publicznej, były tymczasowe i podyktowane wymogami unijnymi.
Portugalski parlament przyjął przepisy wprowadzające od października 2014 r. czasową obniżkę wynagrodzeń w sektorze publicznym. Obniżka dotknęłam.in. sędziów Tribunal de Contas - trybunału obrachunkowego. W 2015 r. uchwalono ustawę, która pozwalała na stopniowe, poczynając od dnia 1 stycznia 2016 r., odstępowanie od przepisów o obniżeniu wynagrodzeń. Stowarzyszenie zawodowe sędziów portugalskich zaskarżyło te przepisy do Supremo Tribunal Administrativo (najwyższego sądu administracyjnego w Portugalii) jako naruszające zasadę niezawisłości sędziowskiej, zapisaną nie tylko w portugalskiej konstytucji, ale także w unijnym prawie.
Zdaniem sądu przepisy czasowo obniżające wynagrodzenia w sektorze publicznym zostały przyjęte ponieważ UE zobowiązała Portugalię do zmniejszania nadmiernego deficytu budżetowego w zamian za przyznanie temu państwu pomocy finansowej. Jednak Portugalia musi także przestrzegać ogólnych zasad prawa Unii, w tym zasady niezawisłości sędziowskiej. A skuteczne przestrzeganie tych zasad zapewniają głównie sądy krajowe, którym powinno się zapewniać ochronę z poszanowaniem zasad niezawisłości i bezstronności.
- Niezależność organów sądowych zależy od gwarancji związanych ze statusem ich członków, również w aspekcie ich wynagrodzenia - uznał Supremo Tribunal Administrativo i zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy ma rację tj. czy obniżenie wynagrodzeń członkom władzy sądowniczej państwa UE narusza zasadę niezawisłości sędziowskiej, jeżeli jest związane z wymogami zlikwidowania nadmiernego deficytu budżetowego oraz z programem pomocy finansowej Unii.
Sąd krajowy ma być niezawisły
W ogłoszonym wczoraj wyroku Trybunał odpowiedział na to pytanie przecząco, choć podkreślił kapitalne znaczenie zasady skutecznej ochrony sądowej jako zasady ogólnej prawa Unii. - Państwa członkowskie mają obowiązek zapewnienia, że ich systemy sądowe będą gwarantować skuteczną ochronę sądową w dziedzinach objętych prawem Unii. Wynika z tego, że każde państwo członkowskie powinno zapewnić, by organy należące – jako "sąd" w rozumieniu prawa Unii – do jego systemu środków odwoławczych w dziedzinach objętych prawem Unii odpowiadały wymogom skutecznej ochrony sądowej.
