Grzegorz Pizoń o ograniczeniu udziału źródeł węglowych w mechanizmach mocowych

Komisja Europejska chce ograniczyć możliwość udziału źródeł węglowych w mechanizmach mocowych.

Publikacja: 18.02.2017 16:00

Grzegorz Pizoń o ograniczeniu udziału źródeł węglowych w mechanizmach mocowych

Foto: Fotorzepa, Piotr Guzik

W ramach ogłoszonego w ostatnią środę, „pakietu zimowego" dla energetyki, Komisja Europejska proponuje wykluczenie możliwości udziału w mechanizmach mocowych źródeł emitujących 550 g CO2/kWH lub więcej. Projektowane przepisy dotyczą zarówno nowych źródeł (czyli takich, co do których decyzja inwestycyjna zostanie podjęta po wejściu w życie Rozporządzenia) jak i źródeł istniejących, które nie będą mogły być włączane do uczestnictwa w mechanizmach mocowych po upływie pięcioletniego okresu przejściowego, liczonego od dnia wejścia w życie Rozporządzenia. Komisja wskazała termin 1 stycznia 2020 r. jako pierwszy dzień obowiązywania tej regulacji.

Komisja Europejska przedstawiła propozycję Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wewnętrznego rynku energii. Zgodnie z dołączonym uzasadnieniem, celem tego projektu jest m.in. dostarczenie odpowiednich bodźców do poprawy klimatu inwestycyjnego jeśli chodzi o źródła niskoemisyjne oraz dekarbonizacja, a więc stopniowe odchodzenie od wysokoemisyjnych form wytwarzania energii i obniżenie emisyjności sektora energetycznego. Co więcej, Komisja wyraźnie wskazuje, że należy podjąć starania, których celem będzie zapewnienie przewagi odnawialnych źródeł w miksie energetycznym wewnętrznego rynku.

Cel dekarbonizacyjny wybrzmiewał już w wypowiedziach unijnych urzędników jak i w oficjalnych dokumentach. Wspieraniu tego celu służy cały unijny system handlu emisjami oraz regulacje dotyczące ograniczenia emisji przemysłowych, w tym wzbudzająca kontrowersje dyrektywa nakazująca zamknięcie niektórych funkcjonujących instalacji (dyrektywa 2010/75/UE, tzw. IED).

Nigdy przedtem jednak unijne prawodawstwo nie ingerowało tak silnie w możliwość inwestowania w nowoczesne, stosunkowo niskoemisyjne, w porównaniu z przestarzałymi technologiami, inwestycje węglowe oraz swobodę decydowania o kształcie krajowej struktury wytwarzania energii, a także w bezpieczeństwo energetyczne państw członkowskich. Proponowana regulacja dotyczyć będzie bowiem także źródeł, które mogą brać udział w mechanizmach mocy, zapewniających stabilność krajowych sektorów energetycznych.

Zgodnie z art. 23 ust. 4 proponowanego Rozporządzenia, nowe inwestycje, których emisyjność wynosi 550 gram dwutlenku węgla na wytwarzaną kilowatogodzinę energii elektrycznej lub więcej, nie będą mogły brać udziału w mechanizmach rynków mocy. Zastrzeżenie to dotyczy inwestycji, co do których ostateczna decyzja inwestycyna podjęta zostanie po wejściu w życie przedmiotowej regulacji.

Zdanie drugie tego samego przepisu zawiera jednak podobne ograniczenie dotyczące wszystkich źródeł o emisyjności 550g CO2/kWh lub wyższej i przewiduje wyłączenie możliwości włączania do mechanizów mocowych wszystkich takich źródeł po okresie przejściowym, wynoszącym 5 lat od dnia wejścia w życie Rozporządzenia.

W kontekście włączania źródeł do mechanizmów mocowych Komisja użyła sformułowania „shall not be committed", które można tłumaczyć jako zaangażowanie danego podmiotu w wykonanie określonych działań. Sformułowanie to budzi pewne praktyczne wątpliwości interpretacyjne. Nie jest bowiem jasne, czy oznacza ono konieczność wyłączenia wszystkich tego rodzaju źródeł z udziału w mechanizmach mocowych po upływie terminu pięciu lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia, czy raczej ograniczenie możliwości wyboru tych jednostek jako usługobiorców w ramach mechanizmów mocowych, przy zachowaniu trwałości kontraktów zawartych przed wejściem w życie tej regulacji.

Pod pojęciem mechanizmów mocowych, Komisja rozumie nie tylko rynek mocy (którego polska wersja jest obecnie projektowana przez Ministerstwo Energii oraz będzie musiała zostać zgłoszona Komisji jako pomoc publiczna), ale również chociażby znane z krajowych uregulowań rezerwy: strategiczną i interwencyjną. Wejście w życie Rozporządzenia w proponowanym brzmieniu wymusiłoby zatem daleko idącą i bardzo kapitałochłonną przebudowę rynku krajowego.

Projekt ma przed sobą całą procedurę legislacyjną i serię czytań w Parlamencie i Radzie Unii. Procedura ta zapewnia również, w pośredni sposób, uczestnictwo państw członkowskich i zainteresowanych podmiotów. O przyjęciu bądź odrzuceniu wniosku legislacyjnego w ramach procedury prawodawczej zadecyduje większość zwykła w Parlamencie Europejskim oraz większość kwalifikowana w Radzie Unii, która osiągana jest pod dwoma warunkami: 55% państw członkowskich musi zagłosować za przyjęciem projektowanej regulacji (tj. 16 z 29 państw), a wniosek musi być popierany przez państwa reprezentujące przynajmniej 65% ogółu ludności Unii.

Zaproponowanym przez Komisję terminem wejścia w życie regulacji jest 1 stycznia 2020 roku. Zgodnie z art. 288 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, rozporządzenie wiąże w całości i jest stosowane bezpośrednio we wszystkich państwach Unii, co oznacza że nie potrzebuje ono wdrażania, a brak przestrzegania jego przepisów może zakończyć się skierowaniem przez Komisję Europejską skargi dot. naruszenia prawa unijnego przez dane państwo członkowskie do Trybunału Sprawiedliwości.

Grzegorz Pizoń, prawnik w kancelarii prawnej EY Law oraz doradca regulacyjny współpracujący z doradztwem podatkowym EY

W ramach ogłoszonego w ostatnią środę, „pakietu zimowego" dla energetyki, Komisja Europejska proponuje wykluczenie możliwości udziału w mechanizmach mocowych źródeł emitujących 550 g CO2/kWH lub więcej. Projektowane przepisy dotyczą zarówno nowych źródeł (czyli takich, co do których decyzja inwestycyjna zostanie podjęta po wejściu w życie Rozporządzenia) jak i źródeł istniejących, które nie będą mogły być włączane do uczestnictwa w mechanizmach mocowych po upływie pięcioletniego okresu przejściowego, liczonego od dnia wejścia w życie Rozporządzenia. Komisja wskazała termin 1 stycznia 2020 r. jako pierwszy dzień obowiązywania tej regulacji.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Prawne
Marek Kobylański: Dziś cisza wyborcza jest fikcją
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Reksio z sekcji tajnej. W sprawie Pegasusa sędziowie nie są ofiarami służb
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Ideowość obrońców konstytucji
Opinie Prawne
Jacek Czaja: Lustracja zwycięzcy konkursu na dyrektora KSSiP? Nieuzasadnione obawy
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Opinie Prawne
Jakubowski, Gadecki: Archeolodzy kontra poszukiwacze skarbów. Kolejne starcie