Nowa bezwzględna przyczyna odwoławcza, rozszerzony katalog spraw objętych śledztwem, uregulowanie statusu członków Wojsk Obrony Terytorialnej, nowy pełnomocnik w postępowaniu karnym. Tak zmieni się procedura karna w nadchodzącym roku, a Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada, że to nie koniec.
Ustawodawca przyzwyczaił do częstych, niejednokrotnie głębokich zmian procedury karnej. W ciągu ostatnich kilku lat była gruntownie zmieniana kilkakrotnie. W 2016 r. nastąpił odwrót od procesu kontradyktoryjnego i powrót do poprzedniego modelu. Analiza ustaw zmieniających, które weszły w życie od stycznia 2017 r. lub wejdą w marcu oraz lipcu 2017 r., wskazują, że nadchodzący rok to okres dalszych głębokich zmian. Niektóre będą miały nawet bezpośredni wpływ na kształt procesu karnego, w tym na uprawnienia procesowe stron oraz pozycję orzekającego sądu.
Nowe zasady wyznaczania sędziego
Od 1 lipca 2017 r. rozszerzy się katalog tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych poprzez dodanie w § 1 art. 439 k.p.k. punktu 1a. To następstwo zmiany zasad wyznaczania składu orzekającego oraz uprawnienia strony do złożenia wniosku o wyłączenie sędziego wyznaczonego do rozpoznania sprawy z naruszeniem tych zasad. Nieuwzględnienie zasadnego wniosku strony przed sądem pierwszej instancji stanie się bezwzględną przyczyną odwoławczą, a w konsekwencji uchyli całe orzeczenie i powtórzy proces.
Wyznaczenie sędziego powołanego do orzekania w składzie jednoosobowym albo sędziego sprawozdawcę nastąpi w kolejności wpływu sprawy do sądu oraz na podstawie jawnej listy sędziów orzekających w sądzie lub wydziale. Zasadniczo odstępstwo będzie dopuszczalne wyłącznie powodu dłuższej choroby, innej usprawiedliwionej niemożności wykonywania obowiązków służbowych, ważnej przyczyny wynikającej z organizacji pracy w sądzie. Jeżeli sprawa powinna zostać rozpoznana w składzie wieloosobowym, kolejni członkowie składu sędziowskiego powoływani będą wyłącznie w drodze losowania.
Podobnie jak obecnie, w sprawach dotyczących zbrodni zagrożonej karą 25 lat pozbawienia wolności albo dożywotniego pozbawienia wolności na wniosek prokuratora zgłoszony w akcie oskarżenia lub obrońcy zgłoszony w terminie trzech dni od doręczenia aktu oskarżenia w drodze losowania powoływani będą wszyscy sędziowie do orzekania w sprawie.
