Region niezbyt otwarty na migracje

Największe braki rąk do pracy, uzupełniane zresztą przez imigrantów, występują głównie wśród wykwalifikowanych robotników, w sektorze usług (np. asystenci sprzedaży, kelnerzy, kucharze), a także wśród wysoko wykwalifikowanych profesjonalistów, takich jak inżynierowie czy lekarze – wynika z raportu na temat rynku pracy stworzonego przez CEED Institute.

W przyszłości niedobory na rynku pracy mogą się jednak pogłębić – ostrzegają eksperci. Jak wynika z symulacji przedstawionych w raporcie, w Polsce do 2025 r. można spodziewać się spadku zapotrzebowania m.in. na górników, pracowników rolnych czy budowlańców. Za to zapowiadany jest dynamiczny wzrost zatrudnienia w takich zawodach jak: usługi mieszkaniowe, finansowe, związane z turystyką, nowoczesnymi technologiami, ICT itp.

Według CEED Institute również niedoborów w tych nowych obszarach nie da się uzupełnić bez udziału cudzoziemców. Potrzebna jest nam otwarta polityka imigracyjna, o którą może być jednak trudno. Zresztą nie tylko u nas, także w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Bo okazuje się, że kraje regionu mają wiele wspólnych cech i podobne nastawienie do imigracji.

Przykładowo charakterystyczne dla całego regionu jest to, że napływają tu imigranci przede wszystkim z krajów sąsiednich. W Polsce są to przede wszystkim Ukraińcy i Białorusini, a np. na Słowenii to przede wszystkim mieszkańcy Bośni i Hercegowiny oraz Kosowa. Imigrantów z krajów Afryki czy Azji jest bardzo mało.

Pokazuje to, że do krajów Europy Środkowo-Wschodniej napływają cudzoziemcy z państw zbliżonych kulturowo, którzy nie powinni mieć problemu z asymilacją. Nie są też źródłem potencjalnych kłopotów w zakresie integracji i kontroli.

– A to z kolei może tłumaczyć sceptyczne nastawienie władz praktycznie wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej do propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej relokacji uchodźców z Afryki i Bliskiego Wschodu – uważają autorzy raportu.

Niespotykana wcześniej fala migracji do Europy, którą obserwujemy od kilku lat, negatywnie wpłynęła na opinię publiczną w państwach członkowskich UE.

Co ciekawe, choć fala ta praktycznie nie dotarła do naszego regionu (może z wyjątkiem Węgier, które zostały potraktowane przez uchodźców jako kraju tranzytowy w drodze do Niemiec), to zmiana nastawienia jest szczególnie widoczna w państwach Europy Środkowo-Wschodniej.

– Szczegółowa analiza wyników badań pokazała, że obywatele naszego regionu są zdecydowanie mniej otwarci na napływ imigrantów niż mieszkańcy pozostałych państw członkowskich UE – podkreślają eksperci CEED Institute.

W Czechach, Estonii, na Łotwie, Litwie, Węgrzech i Słowacji ponad 80 proc. społeczeństwa postrzega napływ cudzoziemców z państw trzecich bardzo lub umiarkowanie negatywnie. W Polsce taką opinię ma 65 proc., ale w 2014 r. negatywnie nastawionych wobec imigracji było 44 proc. Polaków.

– Napływ uchodźców w latach 2015–2016 na długie lata zmieni klimat debaty na temat migracji – podkreślają autorzy raportu. – Trudno się spodziewać, że będzie ona toczyła się wokół racjonalnych i weryfikowalnych argumentów – dodają. Ich zdaniem jednak trudno zakładać, że państwa członkowskie i instytucje wspólnotowe będą w stanie wypracować kompromis dotyczący chociażby polityki azylowej. Rozwiązaniem nie jest jednak także powrót do sytuacji, w której istniałoby de facto 28 różnych polityk migracyjnych w UE.