Sąd Najwyższy: dopłaty unijne nie są pożytkami z ziemi

Dopłaty unijne nie są pożytkami z ziemi, zatem korzystający z niej bez podstawy prawnej nie musi ich zwracać właścicielowi.

Publikacja: 30.05.2017 07:56

Sąd Najwyższy: dopłaty unijne nie są pożytkami z ziemi

Foto: 123RF

Tak samo jak dopłaty unijne także podatek nie zwiększa tego wynagrodzenia. To sedno najnowszego wyroku Sądu Najwyższego.

Tak w każdym razie jest od 3 grudnia 2011 r., kiedy wszedł w życie art. 39b ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, który ustanowił zasadę, że osoba władająca nieruchomością wchodzącą w skład zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych bez tytułu prawnego (a są to nierzadkie przypadki) jest zobowiązana zapłacić Agencji wynagrodzenia stanowiące 5-krotność wywoławczej wysokości czynszu należnego od tej nieruchomości.

Kwestie te pojawiły się w sprawie, w której Agencja Nieruchomości Rolnych domagała się od spółki działającej w branży rolniczej 112,5 tys. zł jako wynagrodzenia za prawie dwa lata bezumownego korzystania z ponad 70 ha ziemi rolnej Agencji, co było skutkiem niedopatrzeń i przekształceń. Pozwana spółka wiedziała, że gospodaruje na gruncie bez podstawy umownej, a zatem była w złej wierze. W takich sytuacjach posiadacz rzeczy – tu: gruntu – obowiązany jest zwrócić właścicielowi pobrane pożytki, których nie zużył, a za te które już skonsumował winien zapłacić ich trównowartość (art. 224–225 kodeksu cywilnego).

Rzecz w tym, że znaczna część żądanej kwoty to podatek rolny, jaki zapłaciła Agencja Nieruchomości Rolnych (7 tys. zł), oraz 36 tys. zł dopłat unijnych, które pobrała spółka (teraz miałaby trudności, by je dostać bez wyraźnego tytułu do ziemi). Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim, a następnie Sąd Apelacyjny w Szczecinie zasądziły. żądane przez Agencję wynagrodzenie.

Rozprawa przed Sądem Najwyższym skupiła się na kwestii, czy podatek, a zwłaszcza dopłaty unijne doliczać do pożytków ziemi. Jeśli tak, pozwana spółka powinna je zwrócić.

Pełnomocnik pozwanej spółki, mec. Aleksandra Usielska argumentowała, że dopłaty unijne od upraw związane są z rolnikiem, a nie własnością, więc nie są pożytkami z ziemi rolnej i nie powinny obciążać posiadacza gruntu. Tak samo podatek, który z kolei obciąża właściciela.

Tylko częściowo przekonała SN. – Owszem, dopłaty nie są pożytkami, ale w tym wypadku zasady słuszności przemawiają za tym, by je tak potraktować i nakazać zwrot ANR, by spółka bezprawnie zajmująca grunt nie czerpała z tego korzyści – wskazał w uzasadnieniu sędzia SN Karol Weitz. – Z kolei zapłata podatku była faktycznie przerzucany przez ANR na rolników na podstawie zawartych z nimi umów, więc w tym wypadku należy się jej refundacja uiszczonego podatku. Ale tylko do ustanowienia art. 39b (3 grudnia 2011 r.), gdyż od tej daty za bezumowne korzystanie z ziemi ANR należy się tylko określone w nim ryczałtowe wynagrodzenie, a przepisy kodeksu cywilnego o wynagrodzeniu za bezumowne korzystanie z rzeczy nie mają zastosowania.

Ponieważ część spornego okresu użytkowania gruntu przypadła na czas starych przepisów, a część nowych nowej regulacji, Sąd Najwyższy zwrócił sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, aby przeliczył należne od spółki wynagrodzenie dla ANR według wskazań SN. ©?

Sygnatura akt: II CSK 636/16

masz pytanie, wyślij e-mail do autora: m.domagalski@rp.pl

Tak samo jak dopłaty unijne także podatek nie zwiększa tego wynagrodzenia. To sedno najnowszego wyroku Sądu Najwyższego.

Tak w każdym razie jest od 3 grudnia 2011 r., kiedy wszedł w życie art. 39b ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, który ustanowił zasadę, że osoba władająca nieruchomością wchodzącą w skład zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych bez tytułu prawnego (a są to nierzadkie przypadki) jest zobowiązana zapłacić Agencji wynagrodzenia stanowiące 5-krotność wywoławczej wysokości czynszu należnego od tej nieruchomości.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona