17 lutego br. Prezes Agencji Rynku Rolnego wydał zarządzenie w sprawie wprowadzenia „Warunków monitorowania umów na dostarczenie produktów rolnych". Można w nim znaleźć wytyczne dotyczące treści i procesu zawierania takich umów oraz zasady kontrolowania, czy spełniony został obowiązek zawarcia pisemnych umów pomiędzy nabywcami, odbiorcami oraz pośrednikami w obrocie produktami rolnymi w Polsce.
Umowa na piśmie
Przypomnijmy: obowiązek zawierania umów na produkty rolne na piśmie istnieje od 3 października 2015 r., lecz dopiero 11 lutego br. Prezes Agencji Rynku Rolnego zyskał kompetencje do nakładania kar pieniężnych za brak umów na piśmie lub ich wadliwość (rozumianą w szczególności jako brak wszystkich wymaganych elementów umowy i niewłaściwy moment jej zawarcia).
W praktyce umowy na dostawę produktów rolnych powinien zawrzeć w zasadzie każdy nabywca, zbywca i pośrednik w obrocie produktów rolnych, ponieważ obowiązek dotyczy bardzo szerokiego katalogu produktów wymienionych w Załączniku I do rozporządzenia 1308/2013 z 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych, w szczególności zboża, cukru, owoców i warzyw, mleka i przetworów mlecznych, mięsa, produktów pszczelich czy też tytoniu. Okoliczność, że współpraca nie ma charakteru stałego, nie zwalnia z tego obowiązku, ponieważ dotyczy on nawet dostaw realizowanych jednorazowo (zwolnieni są tylko producenci realizujący dostawy bezpośrednie oraz członkowie spółdzielni produkcyjnych dostarczający produkty do spółdzielni, której są członkiem).
Warto zwrócić szczególną uwagę na treść zawieranych umów. Sam fakt zawarcia umowy na piśmie nie uchyla bowiem ryzyka odpowiedzialności, ponieważ umowa musi spełniać ściśle określone warunki, uzależnione od rodzaju produktu objętego umową. Minimalna treść tego rodzaju umowy zwykle obejmuje: cenę, ilość i jakość produktów, okres obowiązywania umowy oraz tryb jej rozwiązania, terminy i warunki płatności, procedurę dostawy i odbioru, w tym kontroli ilościowej i jakościowej oraz procedurę reklamacji, a także postanowienia dotyczące niemożności realizacji dostaw w przypadku zaistnienia siły wyższej.
Ryzykuje nabywca
Treść umowy na dostawę produktów rolnych będzie weryfikowana przez dyrektorów oddziałów terenowych Agencji Rynku Rolnego w zakresie spełnienia obowiązku zawarcia umów oraz ich ewentualnej wadliwości. Ponadto Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów za pomocą wyznaczonych przez siebie komórek organizacyjnych urzędu od 12 lipca br. będzie miał prawo sprawdzić, czy umowy nie zawierają postanowień kwalifikowanych jako praktyki kontraktowe wykorzystujące w sposób nieuczciwy przewagę kontraktową.
