Małżeństwo: do kogo należy rzecz kupiona za pieniądze częściowo osobiste, a częściowo wspólne

Do kogo należy rzecz kupiona za pieniądze częściowo osobiste, a częściowo wspólne małżonków – ma rozstrzygnąć Sąd Najwyższy.

Publikacja: 03.06.2018 18:53

Małżeństwo: do kogo należy rzecz kupiona za pieniądze częściowo osobiste, a częściowo wspólne

Foto: 123RF

Dariusz C. wystąpił do sądu wieczysto-księgowego w woj. poznańskim, by wpisał go wraz z jego byłą żoną jako współwłaścicieli po jednej drugiej, w miejsce dotychczasowego wpisu, wedle którego jedynym właścicielem jest była żona. Sprawa miała się tak, że trzy lata wcześniej kobieta kupiła tę nieruchomość, oświadczając w akcie notarialnym, że nabywa ją z majątku osobistego – za 510 tys. zł, w rzeczywistości 310 tys. zł pochodziło z jej majątku osobistego, a reszta z majątku wspólnego małżonków, w tym kredytu hipotecznego zaciągniętego przez oboje.

Mężczyzna wskazywał, że nieruchomość została wprawdzie nabyta wyłącznie przez żonę, ale kiedy byli w związku (i panował tam typowy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej), stanowiła zatem współwłasność łączną małżonków, a po rozwodzie przekształciła się we współwłasność po jednej drugiej. Była żona oponowała, wskazując, że doszło do tzw. surogacji, gdyż nieruchomość nabyła głównie za pieniądze pochodzące z jej majątku osobistego, i nadal do niego należy.

Sąd rejonowy skorygował wpis, wpisał ją do księgi z udziałem cztery piąte, a byłego męża w jednej piątej. SR nie podzielił stanowiska kobiety, że w sytuacji, kiedy rzecz została nabyta w przeważającej części ze środków osobistych, także własność rzeczy wina należeć do jej majątku osobistego z obowiązkiem rozliczenia z byłym mężem.

W apelacji były mąż twierdził, że w sytuacji nabycia nieruchomości w czasie wspólności małżeńskiej dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, stanowi ona ich współwłasność po jednej drugiej. Sąd Okręgowy w Poznaniu (Tomasz Żak, sędzia sprawozdawca) powziął jednak wątpliwość, czy rzecz nabyta w trakcie małżeństwa w części ze środków z majątku odrębnego małżonka, a w części ze wspólnego, wchodzi w całości do majątku wspólnego – jak twierdził mąż, czy też do tego z majątków osobistych, z którego pochodzi większa część pieniędzy – jak twierdziła żona. Ewentualnie wchodzi do majątku odrębnego i jednocześnie do wspólnego – odpowiednio do pochodzenia pieniędzy.

W praktyce sądowej są w tej kwestii rozbieżności. Pierwsza koncepcja mówi, że rzecz nabyta z różnych majątków wchodzi zawsze do majątku wspólnego, wedle drugiej – w odpowiednim ułamku do osobistego i wspólnego, i wreszcie według trzeciej koncepcji kupiona rzecz ma należeć do tego małżonka, z którego wzięto więcej pieniędzy. A nakład drugiego ma być rozliczony zgodnie z art. 45 kodeksu rodzinnego.

Sąd okręgowy skłania się do pierwszego stanowiska, przypominając głosy nauki wskazujące na prostotę tego rozwiązania i wykluczenie „hybrydalnych" konstrukcji wspólności praw nabywanych częściowo z majątku wspólnego i osobistego. Zapewnia ono większe prawne bezpieczeństwo w obrocie i stosunkach między małżonkami oraz upraszcza zarządzanie majątkiem wspólnym. Poza tym niektóre przedmioty ze swej istoty służą do wspólnego użytku rodziny i wówczas to kryterium powinno przesądzać o przynależności danego przedmiotu do jej majątku.

Taka wykładnia ma także charakter prokonstytucyjny – dodał w uzasadnieniu pytania SO.

Terminu rozprawy SN w tej niezwykle ciekawej sprawie jeszcze nie wyznaczono. ©?

Sygn. III CZP 45/15

Dariusz C. wystąpił do sądu wieczysto-księgowego w woj. poznańskim, by wpisał go wraz z jego byłą żoną jako współwłaścicieli po jednej drugiej, w miejsce dotychczasowego wpisu, wedle którego jedynym właścicielem jest była żona. Sprawa miała się tak, że trzy lata wcześniej kobieta kupiła tę nieruchomość, oświadczając w akcie notarialnym, że nabywa ją z majątku osobistego – za 510 tys. zł, w rzeczywistości 310 tys. zł pochodziło z jej majątku osobistego, a reszta z majątku wspólnego małżonków, w tym kredytu hipotecznego zaciągniętego przez oboje.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO