RPD i RPO biorą się ostro za problem niepłacenia alimentów

Zmniejszenie przyzwolenia społecznego na niepłacenie alimentów oraz ukrywanie dochodów i wypracowanie propozycji działań prowadzących do zmian systemowych – to jedne z zadań zespołu ekspertów powołanego wspólnie przez Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Praw Obywatelskich.

Publikacja: 11.02.2016 09:28

RPD i RPO biorą się ostro za problem niepłacenia alimentów

Foto: Fotorzepa, Szymon Łaszewski

Zespół, w skład którego weszli: adwokaci, sędziowie, przedstawiciele Konfederacji Lewiatan, Stowarzyszenia „Dla Naszych Dzieci", Stowarzyszenia „Program Wsparcia Zadłużonych", świata nauki i środowiska penitencjarnego, ma zadanie przygotowania propozycji działań prowadzących do zmian systemowych, których celem jest rozwiązanie problemu niealimentacji.

Uchylanie się od płacenia alimentów godzi przede wszystkim w dobro dziecka - uważają członkowie powołanego zespołu. Zarówno RPD jak i RPO wielokrotnie interweniowali w tej sprawie, występując z uwagami i propozycjami do odpowiednich resortów oraz instytucji publicznych. Do Biura Rzecznika Praw Dziecka wpływa kilkadziesiąt spraw rocznie związanych bezpośrednio z problematyką niealimentacji. Wśród głównych zauważalnych problemów RPD wskazuje: niską skuteczność egzekucji komorniczych, przekroczenie progu dochodowego umożliwiającego uzyskanie świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego, oraz umarzanie postępowań przygotowawczych w sprawach z par. 209 kodeksu karnego.

- Na przykładzie spraw, które wpływają do Biura RPO można wyodrębnić dwie grupy rodziców: tych, którzy nie są w stanie spełnić wymogów ustawowych związanych z progiem dochodowym – w efekcie czego nie otrzymują żadnej pomocy, gdyż egzekucja komornicza jest bezskuteczna (świadczenia z Funduszu nie przysługują) oraz tych rodziców, którzy skrupulatnie liczą i przewidują swoje dochody, aby zmieścić się w progu dochodowym – wyjaśnia RPD Marek Michalak.

RPD zwraca także uwagę, że – według danych ministerstwa sprawiedliwości - skuteczność egzekucji świadczeń alimentacyjnych wynosi ok. 20 proc, natomiast stopa zwrotów od dłużników alimentacyjnych należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wynosi ok. 14 proc.

Jak poinformował minister sprawiedliwości, w 2010 r. prawomocnie skazanych osób dorosłych na podstawie art. 209 § 1 k.k. (przestępstwo niealimentacji) było 17.909; w 2011r. - 16.138; w 2012 r. - 12.271; w 2013 r. - 13.911; natomiast w 2014 - 12.967.

- Potrzebna jest szeroka dyskusja społeczna poświęcona niealimentacji oraz usprawnienie legislacji – podkreśla RPD.

- Wielu ojców może wpaść w swoistą pętlę - nie płacą alimentów, bo nie rozumieją dlaczego należy je płacić i jaki to ma związek z dobrem dziecka – mówił Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich.

Zespół rozważa wystąpienie do Najwyższej Izby Kontroli, aby zajęła się problemami wokół Funduszu Alimentacyjnego. W ramach współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych chce także wypracować system przekazywania komornikom informacji o wpływie składek od osób zobowiązanych do płacenia alimentów. Podejmie również problemem wykorzystywania europejskiego tytułu egzekucyjnego. Zespół widzi także potrzebę analizy orzecznictwa z zakresu stosowania art. 209 k.k. i przesłanek w nim zawartych. W opinii jego członków, rozważenia wymaga wykorzystanie systemu dozoru elektronicznego zamiast wymierzania bezwzględnej kary pozbawienia wolności za przestępstwo niealimentacji. Przedmiotem dyskusji będzie także pomysł kierowania skazanych z art. 209 k.k., którzy przebywają w jednostkach penitencjarnych i nie mają możliwości wykonywania pracy odpłatnej, do prac publicznych np. na rzecz samorządu terytorialnego w zamian za spłacenie przez państwo części zadłużenia. Minimalizowałoby to częściowo pętlę zadłużenia, w jaką wpadają osoby skazane mające zobowiązania alimentacyjne. Zespół zajmie się także urealnieniem wykonania kary ograniczenia wolności (za przestępstwo nie alimentacji grozi grzywna, kara ograniczenia wolności lub kara pozbawienia wolności do lat 2).

Rzecznik praw dziecka poparł także propozycję ministerstwa sprawiedliwości zakładającą ujawnienie informacji o zaleganiu z zapłatą należności alimentacyjnych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

W ministerstwie sprawiedliwości podjęta została także inicjatywa powołania przez Prezesa Rady Ministrów zespołu międzyresortowego, którego zadaniem będzie wypracowanie kompleksowych rozwiązań przeciwdziałających zjawisku niealimentacji w Polsce.

 

Zespół, w skład którego weszli: adwokaci, sędziowie, przedstawiciele Konfederacji Lewiatan, Stowarzyszenia „Dla Naszych Dzieci", Stowarzyszenia „Program Wsparcia Zadłużonych", świata nauki i środowiska penitencjarnego, ma zadanie przygotowania propozycji działań prowadzących do zmian systemowych, których celem jest rozwiązanie problemu niealimentacji.

Uchylanie się od płacenia alimentów godzi przede wszystkim w dobro dziecka - uważają członkowie powołanego zespołu. Zarówno RPD jak i RPO wielokrotnie interweniowali w tej sprawie, występując z uwagami i propozycjami do odpowiednich resortów oraz instytucji publicznych. Do Biura Rzecznika Praw Dziecka wpływa kilkadziesiąt spraw rocznie związanych bezpośrednio z problematyką niealimentacji. Wśród głównych zauważalnych problemów RPD wskazuje: niską skuteczność egzekucji komorniczych, przekroczenie progu dochodowego umożliwiającego uzyskanie świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego, oraz umarzanie postępowań przygotowawczych w sprawach z par. 209 kodeksu karnego.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów