Trzeba wyjść do ludzi
Jednak, jak twierdzą naczelnicy zwycięskich urzędów, za dobrymi wynikami stoi ciężka praca. I to polegająca nie tylko na działaniu typowo urzędowym. Nie wystarczy analiza dokumentów – trzeba porozmawiać z ludźmi, których one dotyczą. Z tymi ludźmi trzeba się też spotkać. Może to przybierać różne formy, np. konferencji informacyjnych poprzedzających ważne zmiany w prawie podatkowym, jak też indywidualnych spotkań z podatnikami, by omówić trudniejsze sprawy.
Takie spotkania wcale nie muszą oznaczać prób nieformalnego załatwiania spraw na krawędzi prawa bądź w ogóle poza prawem. Często chodzi po prostu o wyjaśnienie różnych okoliczności, jakie wpłynęły np. na to, że podatnik ma kłopoty z zapłaceniem podatków.
Bywa, że takie właśnie spotkanie pozwala podatnikowi, zwłaszcza niezbyt doświadczonemu w świecie przepisów fiskalnych, dowiedzieć się, jakie ma możliwości dalszego postępowania. A konkretnie – jak może się starać np. o umorzenie podatku i czy w ogóle ma na to szanse. Rzecz jasna, spotkanie z urzędnikiem nie jest tym samym, co wizyta u doradcy podatkowego. Zresztą wielu interesantów wcale nie oczekuje, ze ktoś im zaprojektuje rozwiązania optymalizacyjne. Chcą po prostu wiedzieć, czego mogą się spodziewać po decyzji naczelnika urzędu.
Bezpośrednich międzyludzkich relacji prawdopodobnie nie zastąpi postępująca elektronizacja kontaktów z fiskusem. Coraz więcej spraw można załatwić przez portal podatkowy Ministerstwa Finansów. Wkrótce wielu podatników będzie kontrolowanych za pomocą tzw. jednolitego pliku kontrolnego (JPK). To metoda kontroli polegająca – w uproszczeniu mówiąc – na dialogu komputera podatnika z komputerem urzędu skarbowego. Na żądanie urzędu skarbowego podatnik będzie dostarczał dane w specjalnym formacie, co pozwoli zaoszczędzić czasu kontrolerów i szybciej wyłapać nieprawidłowości.
Choć JPK to dopiero melodia przyszłości, to już niemal wszystkie urzędy odnotowują znaczny wzrost udziału dokumentów elektronicznych składanych przez podatników. W jednym ze zwycięskich w naszym rankingu urzędów – a konkretnie w Sierpcu – wskaźnik elektronizacji dokumentów przekroczył 80 proc. Jednak, jak wskazuje jego szefowa Monika Jarzębska, w wielu sytuacjach, choćby przy czynnościach sprawdzających, bezpośredni kontakt z ludźmi jest konieczny.
Rozsądek kontrolerski
Jednak otwartość na uczciwych podatników nie jest jedynym sposobem na skuteczność urzędu skarbowego. Nasilają się bowiem zjawiska omijania podatków – czy to przez agresywną optymalizację podatku dochodowego czy wyłudzenia VAT na różne sposoby. Z tego też wynika naturalna potrzeba intensywniejszej działalności kontrolerskiej.
