Projekt nowelizacji Kodeksu karnego znajduje się na etapie wewnętrznych prac koncepcyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości. Szczegóły planowanych zmian przedstawił w odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister Marcin Warchoł.
Jak wyjaśnił, projektowane zmiany można zaszeregować do trzech kategorii. Pierwszą stanowią zmiany w zakresie wysokości sankcji karnych i konstrukcji poszczególnych typów czynów zabronionych. – Projekt przewiduje modyfikację w obrębie katalogu kar poprzez rezygnację z osobnej kary 25 lat pozbawienia wolności oraz wprowadzenie górnej granicy kary pozbawienia wolności w wymiarze 30 lat – ujawnia wiceminister. Jak dodaje, koniecznym następstwem zmodyfikowanego systemu sankcji karnych jest zmiana wysokości wielu zagrożeń ustawowych przewidzianych za przestępstwa zawarte w części szczególnej Kodeksu karnego, polegająca na zwiększeniu górnej granicy kary pozbawienia wolności. - Prowadzi to tym samym do rozszerzenia zakresu reakcji karnoprawnej za dany typ przestępstwa, co jest zgodne z powszechnie przyjętymi w doktrynie kryteriami doboru sankcji i zasad ich wymiaru. Wśród kryteriów tych znajduje się bowiem wymóg, aby sankcja karna odzwierciedlała typowy ciężar danego przestępstwa, przy czym im w bardziej ogólny, pojemny sposób zostały ukształtowane typy przestępstw, tym większa rozpiętość sankcji karnej powinna im towarzyszyć – pisze Warchoł.
Konkretyzując, wiceminister wskazuje, że projekt przewiduje podwyższenie ustawowego zagrożenia w odniesieniu do szeregu przestępstw zgrupowanych w rozdziale XVI (Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne), XVII (Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej), XIX (Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu), XX (Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu), XXI (Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji), XXIII (Przestępstwa przeciwko wolności), XXV (Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności), XXVI (Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece), XXIX (Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego), XXXII (Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu), XXXIV (Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów), XXXVII (Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi) Kodeksu karnego.
Ponadto planowane jest wprowadzenie kwalifikowanego typu przestępstwa zabójstwa przez znamię w postaci „działania w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej" oraz kwalifikowanego typu przestępstwa zgwałcenia, gdzie okoliczność wpływającą na zaostrzenie odpowiedzialności karnej stanowić ma następstwo w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci ofiary.
Druga kategoria zmian dotyczy instytucji wymiaru kary określonych w części ogólnej Kodeksu karnego oraz przedawnienia. - Projekt m.in. przewiduje zaostrzenie przesłanek skorzystania z dobrodziejstwa sankcji alternatywnej poprzez ograniczenie takiej możliwości wyłącznie do występków zagrożonych karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat, zaostrzenie odpowiedzialności recydywistów specjalnych poprzez wprowadzenie obowiązku wymierzania kary pozbawienia wolności w granicach od podwójnej wysokości dolnego ustawowego zagrożenia, wprowadzenie możliwości orzeczenia przez sąd zakazu warunkowego przedterminowego zwolnienia – wylicza wiceminister.
