W 2016 r. sąd rejonowy skazał K.Ś. na 4 miesiące więzienia za prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości. Sąd podkreślił, że był on już w 2010 r. prawomocnie skazany na grzywnę przez inny sąd za kierowanie w stanie nietrzeźwości - na podstawie art. 178a ust. 1 Kodeksu karnego (przewiduje on za takie przestępstwo grzywnę, karę ograniczenia wolności albo do 2 lat więzienia). Dlatego sąd zastosował wobec podsądnego surowszą kwalifikację czynu. Zgodnie bowiem z art. 178a ust. 4 Kk, jeśli sprawca był wcześniej prawomocnie skazany za kierowanie po pijanemu, podlega karze od 3 miesięcy do 5 lat więzienia.
Wyrok utrzymał sąd okręgowy, który uznał apelację oskarżonego za bezzasadną, a kwalifikację prawną za prawidłową.
Rzecznik Praw Obywatelskich złożył kasację, wnosząc by Sąd Najwyższy zwrócił sprawę sądowi okręgowemu wobec rażącego naruszenia prawa karnego procesowego przez nieuwzględnienie zatarcia prawomocnego skazania K.Ś. Doprowadziło to do błędnej kwalifikacji prawnej jego czynu i utrzymania w mocy rażąco niesprawiedliwego wyroku I instancji. Niesprawiedliwość wynikła z pominięcia zatarcia wcześniejszego skazania, co oznaczało surowszą odpowiedzialność z art. 178a ust. 4. Uznanie skazanego za sprawcę wyłącznie czynu z art. 178a ust. 1 mogło zmienić jego sytuację prawną, szczególnie co do wymiaru kary – pisał w kasacji zastępca RPO Stanisław Trociuk.
Skazując K.Ś., sąd rejonowy nie dysponował aktami sprawy, w tym aktami wykonawczymi. Nie miał zatem wszystkich istotnych dowodów dla prawidłowego rozstrzygnięcia. Z kolei sąd okręgowy rozpoznał apelację jedynie w jej granicach, przez co nie dostrzegł, że wyrok SR rażąco naruszał prawo. Według RPO sąd ten powinien był z urzędu wyjść poza granice apelacji i uchylić wyrok.
Sąd Najwyższy uwzględnił kasację jako oczywiście zasadną (sygn. akt III KK 148/18). Uchylił wyrok sądu okręgowego i zwrócił mu sprawę do ponownego rozpoznania. Potwierdził, że oba orzekające sądy przeoczyły, iż koniecznym warunkiem uznania oskarżonego za winnego występku z art. 178a ust. 4 jest m.in. wcześniejsze prawomocne skazanie za prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości.