Recydywa: kary w zawieszeniu nie działają na sprawców

Najczęściej na drogę przestępczą wracają skazani na więzienie w zawieszeniu. Dla wielu bowiem taka kara to brak kary.

Aktualizacja: 12.04.2016 19:31 Publikacja: 12.04.2016 18:18

Foto: Rzeczpospolita

Ponad 50 proc. skazanych na więzienie w zawieszeniu wraca do przestępstwa już w pierwszym roku po uprawomocnieniu się wyroku. Ponad 25 proc. wszskazanych z kolei popełnia kolejne przestępstwo w ciągu pięciu lat od pierwszego wyroku – wynika z najnowszych statystyk Ministerstwa Sprawiedliwości.

– Wcale mnie to nie dziwi – mówi dr Janusz Poręba, kryminolog z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. – Nic tak nie rozzuchwala sprawcy jak brak kary za przestępstwo, którego się dopuścił. Wyrok w zawieszeniu dla wielu oznacza bezkarność – twierdzi.

Kolejne miejsca na liście kar zajmują: grzywna samoistna bezwzględna – 20 proc. skazanych wraca do działalności przestępczej; ograniczenie wolności bezwzględne – 14 proc.; pozbawienie wolności bezwzględne –11 proc.; ograniczenie wolności z zawieszeniem – 1 proc.

Szybko zapominają

Ministerstwo Sprawiedliwości zbadało powrotność do przestępstwa w latach 2010–2015. Na wielu pierwszy wyrok nie zrobił większego wrażenia.

– Kierowców złapanych na jeździe pod wpływem alkoholu po raz drugi, trzeci czy czwarty sądy mogą karać bezwzględnym więzieniem już od ponad trzech lat. Ale z tego prawa, nawet wobec recydywistów, korzystają średnio w jednym przypadku na cztery – mówi adwokat Maciej Słomczyński.

Mało wychowawcze jest też ukaranie jedynie grzywną.

– Dla sprawców dobrze sytuowanych działanie wychowawcze takiej kary jest żadne – uważa dr Poręba. – Skazany zaraz po jej uiszczeniu zapomina, że został ukarany. I najczęściej popełnia identyczne przestępstwo.

Ze statystyk MS wynika, że efekty daje tylko resocjalizacja skazanych na najsurowsze kary: dożywocia i 25 lat więzienia. W ostatnich trzech latach na 113 skazanych na 25 lat więzienia zaledwie ośmiu po wyjściu popełniło kolejne przestępstwo. A więzień odsiadujący dożywocie, który skorzystał z warunkowego przedterminowego zwolnienia po 25 latach, do dziś cieszy się wolnością.

– Więźniowie z najdłuższymi wyrokami robią wszystko, by jak najszybciej przystosować się do życia w celi – mówi Piotr Molęda, socjolog i negocjator. – To właśnie oni najczęściej próbują dostać się na studia i je skończyć, zdobyć konkretny zawód. Utrzymują kontakty z rodziną i znajomymi, którzy nie skreślili ich ze swojego życia. Kiedy wychodzą na wolność, są o 25 lat starsi i aktywność przestępczą mają już za sobą – tłumaczy.

Resocjalizacja nie działa

Choć recydywy w 2015 r. było trochę mniej, to widać, że resocjalizacja nie działa. Potwierdzają to eksperci.

– Prawdziwym kłopotem jest nieskuteczny w Polsce proces resocjalizacji. Mamy za mało terapeutów, a więzienia są przepełnione, co wpływa na to, że osadzeni wzajemnie się demoralizują i po wyjściu na wolność wracają na drogę przestępstwa – uważa dr Poręba. Twierdzi też, że takie osoby nie potrafią po prostu inaczej funkcjonować.

Ze statystyk wynika, że aż połowa młodych osób, które po raz pierwszy trafiają za kraty, wraca do więzień. Po drugim wyroku to już 70 proc.

– Każdy wyrok skazujący na bezwarunkowe więzienie desocjalizuje. Zachód od tego odchodzi, bo najlepsze kary są dolegliwe, ale nie wyrzucają poza społeczeństwo i rodzinę – uważa prof. Andrzej Zoll.

Ponad 50 proc. skazanych na więzienie w zawieszeniu wraca do przestępstwa już w pierwszym roku po uprawomocnieniu się wyroku. Ponad 25 proc. wszskazanych z kolei popełnia kolejne przestępstwo w ciągu pięciu lat od pierwszego wyroku – wynika z najnowszych statystyk Ministerstwa Sprawiedliwości.

– Wcale mnie to nie dziwi – mówi dr Janusz Poręba, kryminolog z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. – Nic tak nie rozzuchwala sprawcy jak brak kary za przestępstwo, którego się dopuścił. Wyrok w zawieszeniu dla wielu oznacza bezkarność – twierdzi.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego