Roczne oświadczenia majątkowe samorządowców

Zgodnie z przepisami samorządowych ustaw ustrojowych (tj. ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa >patrz podstawa prawna) termin składania oświadczeń majątkowych przez samorządowców mija 30 kwietnia 2017 r. Ale oświadczenie o majątku (odrębnym lub objętym wspólnością majątkową małżeńską) należy podać według stanu na dzień 31 grudnia 2016 r.

Krąg zobowiązanych

Coroczne oświadczenia majątkowe składają przede wszystkim radni wszystkich szczebli jednostek samorządu terytorialnego. Ponadto zobowiązanymi do ich złożenia są także wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta oraz marszałek a także pozostali członkowie zarządu powiatu i województwa. Ponadto z posiadanego majątku wyspowiadać się muszą także sekretarz i skarbnik (gminy, powiatu i województwa samorządowego) oraz wszyscy kierownicy samorządowych jednostek organizacyjnych, osoby zarządzające gminnymi (powiatowymi, wojewódzkimi) osobami prawnymi, a także wszelkie te osoby, które w imieniu wójta (starosty, marszałka) wydają decyzje administracyjne.

Samorządowe ustawy ustrojowe wskazują nie tylko podmioty zobowiązane do składania oświadczeń majątkowych, ale także te, które są zobowiązane do ich odbierania i analizowania. Radni swoje oświadczenia majątkowe składają na ręce przewodniczącego rady. Z kolei przewodniczący rady (gminy, powiatu) oraz sejmiku województwa swoje oświadczenie majątkowe składa na ręce wojewody. Wojewoda jest także adresatem oświadczeń majątkowych składanych przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę oraz marszałka województwa.

Natomiast pozostali zobowiązani (np. sekretarz gminy, skarbnik powiatu, członek zarządu województwa) składają swoje oświadczenie majątkowe odpowiednio – wójtowi, staroście albo marszałkowi.

Ważne!

Coroczne oświadczenie majątkowe składa się w dwóch egzemplarzach dołączając do nich kopię rocznego zeznania podatkowego PIT.

Generator sam nie złoży

Samorządowcy, składając oświadczenie majątkowe za 2016 r. mogą po raz pierwszy skorzystać z pomocy tzw. generatora oświadczeń majątkowych udostępnionego przez Ministerstwo Cyfryzacji. Jest to aplikacja, która umożliwia wypełnienie dokumentu on-line. Aby z niej skorzystać należy wejść na stronę internetową www.aplikacje.gov.pl, następnie przejść do zakładki „oświadczenia majątkowe" i wybrać odpowiedni dla siebie wzór.

Wypełniony na stronie aplikacje.gov.pl formularz oświadczenia należy następnie wydrukować (wydruk odzwierciedla wzór formularza papierowego) i po podpisaniu złożyć zgodnie z właściwością. Natomiast jego wersję elektroniczną wójt, radny powiatu, czy sekretarz województwa może zapisać na swoim własnym komputerze, by móc wykorzystać zapisane dane do ponownego wypełnienia oświadczenia.

Treść oświadczenia

Składających oświadczenia majątkowe obowiązują dwa wzory: jeden dla radnych wszystkich szczebli, drugi dla pozostałych zobowiązanych, m.in.; wójta, starosty, marszałka, sekretarza, czy skarbnika. Każdy z tych wzorów dzieli się też na dwie części: w części A oświadczenia zawarte są informacje jawne (podlegają publikacji na stronach internetowych Biuletynu Informacji Publicznej), natomiast w części B zawarte są informacje niejawne, dotyczące np. adresu zamieszkania składającego oświadczenie oraz miejsca położenia posiadanych nieruchomości.

O zasobach pieniężnych (pkt I wzoru)

Środki pieniężne jakimi należy się pochwalić w tej części oświadczenia, to zarówno gotówka, jak i środki przechowywane w formie bezgotówkowej (np. na rachunkach bankowych, rachunkach oszczędnościowych, funduszach inwestycyjnych itd.), a także środki znajdujące się w dyspozycji innych osób fizycznych i prawnych, np. udzielone pożyczki. Ujawniając posiadane papiery wartościowe, należy wyszczególnić ich rodzaj (np. że są to akcje, obligacje, bony skarbowe, weksle) oraz kwotę, na jaką opiewają, wartość, emitenta oraz rok nabycia.

O nieruchomościach (pkt II wzoru)

W tej części oświadczenia osobno należy wymienić dom, a osobno mieszkanie, wskazując tytuł prawny do tych nieruchomości oraz podając ich powierzchnię i wartość. Określenie dom jest pojęciem potocznym, nieposiadającym definicji ustawowej. Wydaje się jednak, że mowa tu o nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym.

Jeśli chodzi o pojęcie mieszkania odwołać się należy przede wszystkim do dwóch aktów prawnych: ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 1892 ze. zm.) oraz do ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. DzU z 2013 r. poz. 1222 ze zm.). Przepisy tych aktów prawnych posługują się zwrotem „lokal mieszkalny". Do kategorii „mieszkanie" zalicza się: lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawa do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.

Mieszkaniem może być także lokal pozostający w publicznym zasobie mieszkaniowym, o którym mowa w ustawie z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1610). A także prawo do najmu mieszkania należącego do Towarzystwa Budownictwa Społecznego.

W oświadczeniu należy podać powierzchnię domu i mieszkania, a także ich wartość. Powierzchnię określaną w metrach kwadratowych można podać np. na podstawie aktu notarialnego potwierdzającego własność czy przydział lokalu mieszkalnego.

Wartość domu i mieszkania podaje się szacunkowo, np. na podstawie cen rynkowych.

W tej części oświadczenia majątkowego wpisuje się także informację o posiadanym gospodarstwie rolnym (grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego o obszarze nie mniejszym niż 1 ha użytków rolnych) wraz z kwotami przychodów i dochodów z tego gospodarstwa osiąganymi.

Wpisaniu podlegają także inne nieruchomości np. grunty niezabudowane, nieużytki, działki rekreacyjne i inne.

O udziałach i akcjach w spółkach handlowych (pkt III i IV wzoru)

W tej części dokumentu należy podać liczbę i emitenta posiadanych udziałów lub akcji, rok nabycia, dochód uzyskany w danym roku z tego tytułu, a także informację, czy posiadane pakiety stanowią ponad 10 proc. udziałów lub akcji poszczególnych spółek, jeśli jest wymagana. Jako dochód uzyskany z posiadanych udziałów lub akcji w spółkach handlowych należy podać dochód faktycznie uzyskany, np.:

- dywidenda,

- dochód z umorzenia udziałów lub akcji,

- dochód z odpłatnego zbycia udziałów lub akcji na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów lub akcji,

- wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej.

O majątku nabytym od państwa lub samorządu terytorialnego (pkt V wzoru)

Ujawnieniu w oświadczeniu majątkowym podlegają nabyte w drodze przetargu prawa własności i inne prawa majątkowe od:

- Skarbu Państwa,

- innej państwowej osoby prawnej,

- jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków,

- komunalnej osoby prawnej.

W oświadczeniu należy podać opis mienia, datę nabycia, oraz podmiot, od którego mienie nabyto. Ujawnieniu podlega całe mienie, także nabyte od gminy innej niż ta, w której pełnimy funkcję. Wykazujemy także mienie nabyte przez współmałżonka, chyba że należy do jego majątku odrębnego. W punkcie tym wpisuje się mienie wskazane już w innych punktach oświadczenia (np. nieruchomości), jeżeli zostało nabyte w drodze przetargu. Natomiast nie ujawnia się w tym punkcie majątku nabytego od np. Skarbu Państwa, czy gminy ale w drodze bezprzetargowej.

O prowadzeniu działalności gospodarczej (pkt VI wzoru)

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego lub w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Ujawnieniu nie podlegają dane o prowadzonej działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej, w formie i zakresie gospodarstwa rodzinnego. Gospodarstwo rodzinne to gospodarstwo rolne prowadzone przez rolnika indywidualnego, w którym łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie większa niż 300 ha.

O zajmowanych stanowiskach w spółkach handlowych (pkt VII wzoru)

Wszystkie osoby zobowiązane do złożenia oświadczenia majątkowego podają informację o fakcie piastowania funkcji członka zarządu, rady nadzorczej oraz komisji rewizyjnej w spółce handlowej. Wymagane jest ujawnienie nazwy i siedziby spółki, a także wysokości dochodu osiągniętego z tytułu pełnienia funkcji w spółce za rok ubiegły.

W oświadczeniu majątkowych wystarczy wpisać te dane, które wynikają z zeznania podatkowego składanego w urzędzie skarbowym. Forma stosunku prawnego, który łączy osobę składającą oświadczenie ze spółką, jest obojętna. Może to być umowa o pracę, kontrakt menedżerski, powołanie i inne.