Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi od osób, które ubiegały się o objęcie stanowiska w jednostkach samorządu terytorialnego. Skarżący podnoszą, że procedura konkursowa obsadzania stanowisk nie daje im możliwości kontroli prawidłowości jej przebiegu, co pozostaje w sprzeczności z wymogami konstytucyjnymi dotyczącymi dostępu do służby publicznej.
Rzecznik sygnalizował już ten problem Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, wskazując, że ustawa o pracownikach samorządowych przyjmując konkurs jako metodę obsadzania stanowisk urzędniczych, w tym kierowniczych, nie zawiera odpowiednich procedur kontrolnych i odwoławczych od wyniku konkursu. Tymczasem ustawa ta powinna umożliwiać kandydatowi kontrolę tego, czy nabór odbył się z zachowaniem reguł określonych w Konstytucji, zapewniających obywatelom równy dostęp do służby publicznej. Minister zgodził się ze stanowiskiem Rzecznika, uznając za zasadne „rozważenie potrzeby podjęcia prac legislacyjnych".
RPO zwraca uwagę, że w nowej ustawie o pracownikach samorządowych nie przewidziano odpowiednich procedur kontrolnych i odwoławczych od wyniku konkursu. Procedurę naboru, podobnie jak w poprzednio obowiązującej ustawie, kończy informacja o wynikach naboru. –Tymczasem, w świetle uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, sprawy dotyczące postępowania konkursowego w służbie publicznej należą do kognicji sądów administracyjnych. Żądanie weryfikacji przeprowadzonego postępowania konkursowego (jego wyników) jest bowiem typowym żądaniem publicznoprawnym o proceduralnym charakterze. Ostateczny wynik postępowania konkursowego powinien zatem mieć charakter decyzji, od której stronie przysługiwałaby droga odwoławcza, z Naczelnym Sądem Administracyjnym włącznie – pisze Rzecznik.
W wystąpieniu do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Rzecznik zwrócił się z prośbą o podjęcie stosownych działań legislacyjnych, mających na celu zmianę ustawy o pracownikach samorządowych w kierunku zapewnienia odpowiednich procedur kontrolnych i odwoławczych od wyniku konkursu.
