Podporządkowanie Straży Ochrony Kolei MSWiA oraz rozszerzenie uprawnień jej funkcjonariuszy przewiduje projekt ustawy o SOK. Zmiany mają wejść w życie z początkiem 2017 r. Obecnie SOK jest częścią spółki PKP, która zarządza infrastrukturą kolejową.
MSWiA chce, aby funkcjonariusze SOK mieli uprawnienia m.in. do sprawdzania bagażu oraz przeszukania podróżnych. Projektodawca uzasadnia zmiany zagrożeniem terrorystycznym.
Według projektu SOK ma mieć także uprawnienia do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych i administracyjno-porządkowych. Chodzi m.in. o kierowanie wniosków o ukaranie do sądu. Funkcjonariusze SOK będą mogli prowadzić obserwację, a także rejestrować obraz i dźwięk w miejscach podległych kolei, w których może dochodzić do naruszeń porządku.
W określonych przypadkach, np. w celu identyfikacji osób o nieustalonej tożsamości oraz osób usiłujących ukryć swoją tożsamość, funkcjonariusze SOK będą mogli pobierać odciski linii papilarnych i wymaz ze śluzówki policzków. Będą też mogli pobierać próbki biologiczne ze zwłok, prowadzić kontrole pojazdów, doprowadzać osoby pijane do izby wytrzeźwień oraz przeprowadzać kontrole w punktach zbierania odpadów metali.
Projekt włącza funkcjonariuszy SOK do tzw. zaopatrzeniowego systemu emerytalnego. Oznacza to, że będą nabywali uprawnienia emerytalne po 25 latach służby i osiągnięciu 55. roku życia. Ich emerytury będą wypłacane nie z ZUS, jak do tej pory, ale bezpośrednio z budżetu państwa.
