500plus: Jakie dokumenty dołączyć do wniosku o świadczenie 500plus

Osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze będzie musiała dołączyć do wniosku różne zaświadczenia lub oświadczenia. Jednak część potrzebnych informacji wójt będzie musiał uzyskać samodzielnie.

Aktualizacja: 14.08.2017 12:03 Publikacja: 08.08.2017 10:00

500plus: Jakie dokumenty dołączyć do wniosku o świadczenie 500plus

Foto: 123RF

Czytaj także

Nowe wnioski 500 plus

500 plus dla samotnych rodziców

Do podziału 500+ potrzeba orzeczenia sądu

Zmiany w ustalaniu dochodu dla świadczeń 500+

 

Zgodnie z ustawą o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (dalej: ustawa 500+), która wejdzie w życie 1 kwietnia 2016 r., świadczenie wychowawcze będzie ustalane i wypłacane odpowiednio na wniosek matki, ojca bądź opiekuna faktycznego albo prawnego dziecka. Przez opiekuna faktycznego rozumie się osobę faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o jego przysposobienie.

Wnioski o ustalenie prawa do świadczenia będą składane w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o tę należność bądź drogą elektroniczną (przede wszystkim przy wykorzystaniu platformy informacyjno-usługowej CSIZS Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, www.empatia.mrpips.gov.pl). Wzór wniosku określono w załączniku nr 1 do rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze (dalej: rozporządzenie).

Do wniosku trzeba będzie dołączyć dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do omawianego świadczenia, takie jak np. zaświadczenie sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka (gdy wnioskodawcą jest jego faktyczny opiekun) czy orzeczenie sądu o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka (w przypadku opiekuna prawnego). Dokumenty, jakie trzeba będzie dołączyć do wniosku o świadczenie wychowawcze, wyszczególniono w § 2 ust. 2 rozporządzenia. Zależą one od indywidualnej sytuacji wnioskodawcy, a także od tego, czy osoba ta ubiega się, czy nie, o świadczenie na pierwsze dziecko w rodzinie.

Spełnienie kryterium dochodowego

Świadczenie wychowawcze przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie (bez kryterium dochodowego) na drugie i każde następne dziecko w rodzinie. Natomiast na pierwsze dziecko świadczenie to należy się tylko wtedy, gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza 800 zł, a w sytuacji, gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne – 1200 zł. Dokumenty dotyczące dochodów rodziny będą potrzebne tylko w sytuacji, gdy wnioskodawca będzie ubiegać się o świadczenie na pierwsze dziecko. W przypadku drugiego i następnych dzieci dochód nie ma bowiem znaczenia. W ustawie 500+ przyjęto także rozwiązanie polegające na braku konieczności dołączania do wniosku niektórych zaświadczeń (np. w zakresie dochodów), gdyż wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie pozyskiwać je we własnym zakresie.

Do wymienionych w rozporządzeniu załączników do wniosku, które będzie musiał przedłożyć wnioskodawca ubiegający się o wsparcie na pierwsze dziecko, należą m.in. odpowiednio:

- oświadczenie członków rodziny o dochodach osiągniętych w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na który ustalane jest prawo do świadczenia (w przypadku ubiegania się o świadczenie na okres od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. jest to 2014 r.), innych niż dochody opodatkowane na zasadach określonych w:

• art. 27 (skala podatkowej),

• art. 30b (dot. m.in. dochodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub udziałów/akcji),

• art. 30c (dot. dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych podatkiem liniowym),

• art. 30e (dot. m.in. dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości) i

• art. 30f (dot. dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (wzór takiego oświadczenia określa załącznik nr 2 do rozporządzenia),

- oświadczenia członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (ryczałt ewidencjonowany lub karta podatkowa) o dochodzie osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na który ustalane jest prawo do świadczenia (wzór takiego oświadczenia zawarto w załączniku nr 3 do rozporządzenia),

- zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na który ustalane jest prawo do świadczenia (wzór takiego oświadczenia stanowi załącznik nr 4 do rozporządzenia).

Przykład:

Rodzice wychowują wspólnie dwóch 14-letnich bliźniaków. Mają także dorosłego syna – studenta w wieku 19 lat, który nadal mieszka z rodzicami. Świadczenie wychowawcze będzie przysługiwać tylko do dnia ukończenia przez dziecko 18. roku życia, w związku z czym nie można uzyskać takiego wsparcia na studenta. W ustawie 500+ zawarto także regulację pozwalającą na ustalenie, które dziecko uznaje się za pierwsze, jeżeli w rodzinie najstarsze są bliźnięta. W przypadku dzieci urodzonych tego samego dnia, miesiąca i roku, będących najstarszymi dziećmi w rodzinie w wieku do ukończenia 18. roku życia, pierwsze dziecko oznacza jedno z tych dzieci wskazane przez osobę ubiegającą się o świadczenie. Na jednego z bliźniaków świadczenie wychowawcze będzie przysługiwać bez konieczności spełnienia kryterium dochodowego. Na drugiego bliźniaka będzie ono jednak się należeć tylko wówczas, gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie będzie przekraczać 800 zł. Przy ustalaniu tego dochodu trzeba będzie uwzględnić także nadal pozostającego na utrzymaniu rodziców syna studenta. W rozpatrywanym przypadku rodzina będzie oznaczać: dwoje rodziców oraz zamieszkujące wspólnie z nimi i pozostające na ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia.

Informacja o dochodach podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie uzyskiwana samodzielnie przez prowadzącego postępowanie wójta lub marszałka województwa (w sprawach, w których mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego). Taka informacja, udzielana przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego, powinna zawierać dane o wysokości: dochodu, składek na ubezpieczenia społeczne odliczonych od dochodu oraz należnego podatku.

Składki na ubezpieczenie zdrowotne

Poza wskazanymi wyżej informacjami o dochodach wójt oraz marszałek województwa prowadzący postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego będą mieli obowiązek samodzielnego uzyskania lub weryfikacji innych danych wymienionych w art. 17 ust. 1 ustawy 500+. Będzie to dotyczyć m.in. danych osób pobierających świadczenie wychowawcze, osób ubiegających się o to świadczenie i członków ich rodzin, w zakresie: imienia i nazwiska, daty urodzenia, PESEL, stanu cywilnego, obywatelstwa i płci.

Obowiązek samodzielnego uzyskania przewidziano także w odniesieniu do informacji o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne, w tym informacji o wysokości składek od poszczególnych płatników i okresach opłacania przez nich tych składek. W przypadku informacji o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze będzie musiała jednak dołączyć do wniosku oświadczenie albo zaświadczenie o wysokości tych składek. Wynika to z art. 50 ustawy 500+. Zgodnie z tym przepisem obowiązek dołączenia wskazanego wyżej oświadczenia lub zaświadczenia będzie ciążyć na wnioskodawcy do czasu utworzenia przez prezesa KRUS systemu teleinformatycznego umożliwiającego uzyskiwanie tych informacji, ale nie dłużej niż do 1 stycznia 2018 r. Oświadczenie to będzie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie będzie obowiązany do zawarcia w nim klauzuli stwierdzającej, że jest świadomy takiej odpowiedzialności. Klauzula ta zastąpi pouczenie organu w tym zakresie.

Potwierdzenie niepełnosprawności

Wójt oraz marszałek województwa prowadzący postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego będą musieli ponadto samodzielnie uzyskać informację o legitymowaniu się przez daną osobę odpowiednim orzeczeniem wydanym na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dalej: u.r.n.). Taka informacja powinna obejmować następujące dane: datę i rodzaj wydanego orzeczenia, datę złożenia wniosku o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności oraz okres, na jaki zostało wydane dane orzeczenie.

W przypadku, gdy w elektronicznym krajowym systemie monitoringu orzekania o niepełnosprawności będzie znajdować się więcej niż jedno orzeczenie wydane na podstawie u.r.n., dotyczące tej samej osoby, informacja ta będzie przekazywana wyłącznie na podstawie orzeczeń, które potwierdzają prawo do świadczenia wychowawczego.

Przykład:

Matka samotnie wychowująca jedyne, niepełnosprawne dziecko chce się ubiegać o świadczenie wychowawcze. W takim przypadku będzie ono przysługiwać tylko wtedy, gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie będzie przekraczać 1200 zł. Zgodnie z ustawą 500+ za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się: pannę, kawalera, wdowę, wdowca, osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu bądź osobę rozwiedzioną, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem. Natomiast niepełnosprawne dziecko to takie, które legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Aby otrzymać świadczenie wychowawcze, osoba samotnie wychowująca dziecko nie musi mieć zasądzonych alimentów. Ubiegając się o takie świadczenie, nie musi ona wykazywać drugiego rodzica dziecka w składzie rodziny ani dołączać do wniosku oświadczeń czy zaświadczeń o jego dochodach.

Dodatkowe uprawnienia

W ustawie 500+ przewidziano, że w razie awarii systemów teleinformatycznych służących do wymiany informacji drogą elektroniczną wójt oraz marszałek województwa prowadzący postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego uzyskają informacje, o których mowa w art. 17 ust. 1 tej ustawy, w drodze pisemnej wymiany informacji. Organy podatkowe, organy emerytalno-rentowe oraz podmioty prowadzące rejestry publiczne mają obowiązek przekazać te informacje niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku w tej sprawie.

W przypadku braku możliwości samodzielnego uzyskania przez wójta lub marszałka wskazanych wyżej informacji o dochodach, danych osobowych lub składkach na ubezpieczenie zdrowotne, z przyczyn nieleżących po stronie tego organu, trzeba będzie wezwać wnioskodawcę do dołączenia tych informacji. Również brak w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności informacji o legitymowaniu się odpowiednim orzeczeniem spowoduje wezwanie wnioskodawcy do dołączenia orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności.

Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 28 ustawy 500+ w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.). W art. 220 k.p.a. przewidziano, że nie można żądać zaświadczenia ani oświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli są one znane organowi z urzędu. Oznacza to, że w sytuacji, gdy organ ma już określone informacje, np. dotyczące sytuacji dochodowej osoby ubiegającej się o świadczenie wychowawcze (mogą one pochodzić w szczególności z postępowań w sprawach o świadczenia rodzinne), nie może ponownie żądać dokumentów na potwierdzenie tych faktów (por. podręcznik resortu pracy dla samorządów, https://www.mpips.gov.pl).

Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 1–28, art. 50 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (DzU z 2016 r., poz. 195)

podstawa prawna: art. 220 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 23)

podstawa prawna: rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 18 lutego 2016 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze (DzU z 2016 r., poz. 214)

Czytaj także

Nowe wnioski 500 plus

Pozostało 100% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Uwaga na truskawki z wirusem i sałatkę z bakterią. Ostrzeżenie GIS
Praca, Emerytury i renty
Wolne w Wielki Piątek - co może, a czego nie może zrobić pracodawca
Sądy i trybunały
Pijana sędzia za kierownicą nie została pouczona. Sąd czeka na odpowiedź SN
Sądy i trybunały
Manowska pozwała Bodnara, Sąd Najwyższy i KSSiP. Żąda dużych pieniędzy
Konsumenci
Bank cofa się w sporze z frankowiczami. Punkt dla Dziubaków