Każde zmniejszenie dochodu związanego z pracą jest utratą dochodu – uznał Naczelny Sąd Administracyjny. Ale gminy nie chcą uznawać za taką utratę pomniejszenia dochodu w wyniku przejścia na świadczenie rehabilitacyjne lub zasiłek chorobowy, bo nie wiążą się one z ustaniem zatrudnienia. Trzymają się litery przepisów. W rezultacie osoby z dochodem niższym niż 800 zł nie otrzymują świadczenia na pierwsze dziecko.
Samotna matka bez 500+
Rozpatrywana przez NSA sprawa dotyczyła samotnej matki, która z powodu choroby zawodowej utrzymywała się z renty i nie pracowała, choć formalnie wciąż była zatrudniona. Przed uzyskaniem prawa do renty była na zasiłku chorobowym, który nie jest równy pensji.
Prezydent Olsztyna takiego zmniejszenia wynagrodzenia nie potraktował jako utraty dochodu. Jego zdaniem tylko strata zasiłku chorobowego, ale przysługującego po zaprzestaniu zatrudnienia będzie utratą dochodu. Co więcej, rentę, którą otrzymała kobieta, dodał do dochodu, który uzyskiwała w roku bazowym. W rezultacie znacznie przekroczyła kryterium dochodowe i nie uzyskała prawa do świadczenia.
Zgodnie z prawem do obliczania dochodu rodziny brany jest ten z poprzedniego roku. Jeśli jednak w dniu ustalania prawa do świadczenia wychowawczego jest on już nieaktualny, bo sytuacja rodziny się pogorszyła, to dochodu utraconego nie bierze się pod uwagę przy przyznawaniu 500+ na pierwsze dziecko. Jeśli zaś sytuacja materialna poprawiła się, dochód z poprzedniego roku powiększa się o uzyskany. Katalog okoliczności, które powodują uzyskanie lub utratę dochodu, określa ustawa. Tyle że jest bardzo wąski.
NSA podkreślił, że rzeczywiście zgodnie z ustawą o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci utrata dochodu może być spowodowana utratą zatrudnienia oraz zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia. A katalog okoliczności, które można uznać za taką utratę, jest zamknięty. Sięgnął jednak po wykładnię językową. Uznał, że o utracie dochodu należy mówić w sytuacji jego straty, zaniku, ubytku, a zatem zarówno gdy określona osoba przestała uzyskiwać jakikolwiek dochód, jak i gdy dotychczasowy uległ zmniejszeniu. A utrata zatrudnienia jest zdarzeniem powodującym, że określona osoba przestaje uzyskiwać jakikolwiek dochód, bądź też dotychczasowy częściowo się zmniejsza.
