500 plus: Sejm przyjął projekt PiS

Od 1 kwietnia będzie można złożyć wniosek o 500 zł na dziecko. W czwartek po burzliwych obradach Sejm przyjął ustawę o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Posłowie przegłosowali też kilka poprawek do rządowego projektu. Jedna z nich zakłada, że rodzice będą mogli składać wnioski o wsparcie w dogodnej dla siebie formie – papierowej (osobiście w gminie lub za pośrednictwem poczty) lub przez internet. Ci, którzy postanowią skorzystać z dobrodziejstwa techniki, będą mogli złożyć wniosek za pośrednictwem resortowego systemu Emp@atia, systemu udostępnionego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i systemu banków świadczących usługi drogą elektroniczną. Ministerstwo Rodziny zapewnia, że już w tym roku rodzic będzie mógł wybrać najwygodniejszy sposób.

Dla rodzin zastępczych także

Przyjęto też poprawkę umożliwiającą objęcie programem wszystkich dzieci z rodzinnej pieczy zastępczej, również te z placówek typu rodzinnego, których nie uwzględniono w rządowym projekcie. Kolejna poprawka zwalnia z odsetek osoby, którym wypłacono świadczenie, choć im się ono nie należało, ale nie z ich winy; będą musiały je zwrócić, ale bez odsetek.

"278 tys. dzieci ma przybyć dzięki programowi 500+ w ciągu dziesięciu lat"

Posłowie zadecydowali też, że dziecko objęte opieką naprzemienną będzie zaliczane do rodzin obojga rodziców. Będzie to miało znaczenie przy obliczaniu dochodu rodziny uprawniającego do świadczenia wychowawczego. Zdecydowano również, że świadczenie przysługujące w miesiącu narodzin dziecka i ukończenia przez nie 18 lat będzie obliczane proporcjonalnie w dniach kalendarzowych.

Rada Ministrów będzie uprawniona do podnoszenia wysokości świadczenia i finansowych kryteriów jego przyznawania.

Inna z poprawek dotyczy samotnych rodziców.

– Chodzi o to, by osoby, które samotnie wychowują dzieci, mogły płynnie otrzymywać świadczenie bez podawania drugiego rodzica do sądu o alimenty – tłumaczył podczas prac w komisji Bartosz Marczuk, wiceminister rodziny.

Ustawa nie ingeruje w prawo rodzinne. Oznacza to, że – tak jak pisała wczoraj „Rz" – 500+ będzie wpływać na finanse samotnych rodziców do tego stopnia, iż sąd będzie mógł przyznać na dzieci niższe alimenty.

Sejm nie przyjął poprawek ani wniosków zgłoszonych przez opozycję, m.in. żeby świadczenie wychowawcze przysługiwało na każde dziecko, by do samotnych rodziców jednego dziecka nie stosować kryterium dochodowego (wnioski PO). Posłowie Kukiz'15 chcieli, by wsparcie wypłacać także wtedy, gdy starsze dziecko ukończy 18 lat. Posłowie PSL domagali się z kolei, by świadczenie wychowawcze objąć zasadą „złotówka za złotówkę", tzn. by po przekroczeniu progu dochodowego świadczenie nie było odbierane, ale pomniejszane o kwotę przekroczenia. Nowoczesna wnioskowała o wprowadzenie pułapu dochodowego, tak by rodziny, których dochód przekracza 2,5 tys. zł na osobę, nie otrzymywały tej pomocy państwa.

Wspieranie dzietności

W dyskusji nad projektem – zarówno w czwartek przed głosowaniem, jak i na wcześniejszych etapach prac – często pojawiały się zarzuty, że PiS obiecywało w kampanii 500 zł na każde dziecko, tymczasem projekt wykluczył z tej pomocy ok. 3 mln dzieci, m.in. jedynaków niespełniających kryteriów dochodowych oraz dzieci, które mają pełnoletnie rodzeństwo.

– Program ma wspierać dzietność, a czynniki ekonomiczne mają częściej wpływ na decyzję o kolejnym dziecku niż na decyzję o posiadaniu pierwszego – odpierała zarzuty Elżbieta Rafalska, minister rodziny.

Choć ustawa wejdzie w życie 1 kwietnia, nie oznacza to, że już w kwietniu rodzice otrzymają pieniądze. Aby umożliwić gminom obsługę świadczeń, w tym roku wypłaty zostaną rozłożone w czasie. Teraz projekt ustawy zostanie przekazany do Senatu, a następnie do podpisu prezydenta.

Kiedy wypłata

Chociaż przepisy przewidują, że świadczenie wychowawcze przysługuje od miesiąca złożenia wniosku, to w tegorocznym okresie przejściowym zasada ta nie będzie obowiązywała. Będzie można składać wnioski przez trzy miesiące od dnia wejścia w życie ustawy i wyjątkowo nie utraci się prawa do wypłaty pieniędzy za poprzednie miesiące. Oznacza to, że wniosek będzie można złożyć od początku kwietnia do końca czerwca, a prawo do świadczenia będzie przyznane wstecz.

Gminy będą miały trzy miesiące na ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego i jego wypłatę. Czyli rodzic składający wniosek w końcu czerwca na wypłatę świadczenia poczeka nawet do końca września.

Zgodnie z uchwaloną przez Sejm ustawą prawo do świadczenia wychowawczego ustalane będzie na rok – od 1 października do 30 września następnego roku.

Wyjątkiem będzie ten rok. 500 zł będzie wypłacane za okres od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. Kolejny okres zasiłkowy rozpocznie się dopiero 1 października 2017 r.