- Spółka „Inwestor 7" jest właścicielem centrum handlowego „Atlantyda". W umowach zawartych z najemcami spółka, oprócz czynszu za 1 m2 wynajętej powierzchni, zobowiązuje także stronę umowy do pokrycia opłaty eksploatacyjnej dotyczącej utrzymania powierzchni wspólnych. Spółka otrzymuje miesięczne zaliczki od najemców z tytułu opłat eksploatacyjnych. Ostateczne rozliczenie tych kategorii kosztów odbywa się po dniu bilansowym. Jak koszty poniesione przez spółkę „Inwestor 7" oraz przychód z tytułu ich zwrotu przez najemców powinny zostać ujęte z rachunkowego oraz podatkowego punktu widzenia? – pyta czytelniczka.
Ze względu na to, że koszty eksploatacyjne są pokrywane przez najemców, ale odpowiedzialność za proces ich ponoszenia i rozliczania spoczywa na właścicielu centrum, występuje on przeważnie w roli agenta zgodnie z definicją MSR 18.
W przypadku, kiedy właściciel centrum handlowego występuje w roli agenta, spółka powinna prezentować koszty oraz związane z nimi przychody z tytułu usług eksploatacyjnych per saldo w sprawozdaniu z całkowitych dochodów. Niemniej jednak, w ujawnieniach do sprawozdania finansowego należy wskazać na łączną kwotę poniesionych z tego tytułu kosztów i otrzymanych na ich pokrycie środków pieniężnych.
Podatkowe ujęcie opłat eksploatacyjnych budzi wiele wątpliwości podatników i doczekało się licznych interpretacji podatkowych oraz wyroków sądów administracyjnych (np. wyrok NSA z 11 kwietnia 2014 r., II FSK 1127/12). Istotnym problemem praktycznym jest ostateczne rozliczenie zaliczek na koszty eksploatacyjne oraz ich prawidłowe ujęcie dla celów podatkowych.
Wątpliwości dotyczą przede wszystkim konieczności wystawiania faktur korygujących oraz możliwości ich ujęcia „na bieżąco" w rachunku podatkowym. Zgodnie z prezentowanym ostatnio podejściem sądów administracyjnych oraz organów podatkowych, rozliczenie opłat eksploatacyjnych powinno nastąpić na podstawie wystawionych faktur korygujących odnoszących się do pierwotnych faktur wystawianych w związku z zaliczkami. Ponadto, dostępne interpretacje oraz wyroki nie dają możliwości ujęcia korekt w bieżącym rozliczeniu podatkowym. Zarówno dla celów podatku dochodowego, jak i podatku od towarów i usług należy dokonać korekt wstecznie. Zgodnie z argumentacją prezentowaną przez sądy administracyjne, rozliczenie opłat eksploatacyjnych nie stanowi odrębnego zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego. Moment uzyskania przychodu oraz powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług pozostaje niezmieniony, rozliczenie modyfikuje jedynie wysokość podstawy opodatkowania (por. wyrok NSA z 11 kwietnia 2014 r., II FSK 1127/12; wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 16 kwietnia 2015 r., C-42/14; interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 9 grudnia 2016 r., 1462-IPPP1. 4512.729. 2016.2.KC; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 czerwca 2010 r., ILPB3/423-315/10-2/MC).
